17. Hukuk Dairesi 2018/1263 E. , 2019/12142 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine dair verilen hükmün süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı vekili; davalı ... Hafriyat Petrol Ür. Nak. İnş. Taah. ve Otom. San. Tic. Ltd. Şti."nden alacaklı olduğunu, davalı borçlu aleyhine icra takibi başlatıldığını, ..., ..., ..., ... ve ... plakalı araçlara ilişkin devir işlemlerinin alacak miktarı ve ferileri ile sınırlı olmak üzere iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... Müh. Mim. İnş. Tu. Taş. Os. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti vekili, davalı ... Otomotiv İnşaat Gıda San. ve Dış Tic. Ltd. Şti., ... Petrol Ür. Otomotiv ve İnş. San. Tic. Ltd. Şti. vekili, davalı ... Şehiriçi Minibüsleri Taşımacılık Pet. Ürün. İnş. Tur. AŞ vekili, davalı ... Hurdacılık ve Atık İşleme Otopark İşletmeciliği Depoculuk Taş. Otom. İnş. San İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. vekili davanın reddini talep etmiştir.
Davacı ... Müh Mim. İnş. Tu. Taş. Os. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti, ... Şehiriçi Minibüsleri Taşımacılık Pet. Ürün. İnş. Tur. AŞ ve ... Hafriyat Petrol Ür. Nak. İnş. Taah. ve Otom. San. Tic. Ltd. Şti. haricinde diğer davalılar hakkında davayı takip etmediğini beyan ederek talebini bedele çevirdiği anlaşılmıştır.
Mahkemece toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre davanın reddine karar verilmiş; hüküm, süresi içerisinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava İİK 277 ve devamı maddeleri gereğince açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkindir.
Tasarrufun iptali davalarının dinlenebilmesi için borcun, iptali istenen tasarruftan önce doğması dava ön koşulu olup mahkemece res"en araştırılmalıdır. Dava koşulu gerçekleşmediği takdirde işin esası hakkında hüküm kurulamaz.
HMK’nun 222. maddesi “mahkeme, ticari davalarda tarafların ticari defterlerinin ibrazına kendiliğinden veya taraflardan birinin talebi üzerine karar verebilir” hükmüne haizidir.
Somut olayda davacı ... Otomotiv İnş. Nak. Tur. Pet. San. ve Tic. Ltd. Şti. alacağının dayanağı olan takibe konulan 30.03.2014 keşide tarihli 53.000,00 TL bedelli çekin keşide tarihinin iptali istenen tasarruf tarihlerinden sonra oldukları görülmektedir. Ancak; Uygulamada çeklerin keşide tarihlerinden önce düzenlendiği ve keşide gününde ibraz edildikleri de bir vakıadır. Davacı vekilinin beyanlarına göre takibe konu çeke dayalı yapılan takibin dayanağının davalı ... Hafriyat Petrol Ür. Nak. İnş. Taah. ve Otom. San. Tic. Ltd. Şti. ile aralarında 2013 yılından itibaren süre gelen araç alım-satımından kaynaklı olduğunun iddia edilmesine göre davacının ticari defterlerinin dosyaya ibraz edilmesi talep edilmiş, davacı vekilinin beyanına göre davacı alacaklının ticari defterlerinin yeterli olmadığı gerekçesi ile dosyaya ibraz edilmediği bunun yanında davalı borçlunun ticari defterleri ile ilgili herhangi bir araştırma yapılmadığı anlaşılmıştır. Ancak davacı alacaklı ile davalı borçlu şirket arasındaki alacak-borç ilişkisinin başladığı yani borcun gerçek doğum tarihini tespit edebilmek bu koşulun gerçekleşip gerçekleşmediğini saptayabilmek için davacı alacaklının (mevcut) ve davalı borçlu şirketin ticari defterleri üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak borcun doğum tarihinin belirlenmesi, daha önce doğduğu ispatlandığı takdirde (-ki davacı ile davalı borçlu arasında dava konusu çekin davalı borçlu tarafından davacı alacaklıya verilme sebebinin başka bir ticari ilişkiden kaynaklandığının tespit edilememesi halinde söz konusu çekin davacı ile davalı borçlu arasındaki araç satımından kaynaklandığı kabul edilerek) işin esasına girilerek iptal nedenlerinin oluşup oluşmadığı araştırılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu üzere eksik inceleme ile hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
Kabule göre de; dava tasarruf tarihinin borcun doğumundan önce olduğu dolayısı ile dava koşulu gerçekleşmediğinden reddedildiğine göre kendisini vekille temsil ettiren davalılar yararına Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 7. maddesine göre maktu vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken nisbi vekalet ücretine hükmedilmesi de isabetsiz olmuştur.
2-Bozma neden ve şekline göre de davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 18.12.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi