16. Hukuk Dairesi 2015/21275 E. , 2018/2813 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :... MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
... sırasında, ... ... Köyü çalışma alanında bulunan 134 ada 64 parsel sayılı 256.991,55 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, malikinin kim ya da kimler olduğunun belirlenememesi nedeniyle tarla vasfıyla davalı ... adına tespit edilmiştir. Davacı ... ve arkadaşları, vergi kaydı, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği, miras yoluyla gelen hak ve taksime dayanarak dava açmışlardır. Mahkemece Dairemizin usule ilişkin bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, dava konusu 134 ada 64 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda (A) harfiyle gösterilen temyize konu 99.772,93 metrekarelik kısmının davacılar... ve ...adına, kalan bölümünün ise tespit gibi davalı ... adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmaz bölümünün davacı tarafın dayandığı vergi kayıtlarının kapsamında kaldığı ve davacı taraf lehine zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiği kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan inceleme, araştırma ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki, dava konusu taşınmaz bölümünün evveliyatını, kullanım süresi ile niteliğini ve varsa üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi en iyi belirleme yöntemi hava fotoğrafları olduğu halde, Mahkemece hava fotoğrafları getirtilerek uzman bilirkişi marifetiyle incelenmemiş, mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarının doğruluğu hava fotoğrafları ile denetlenmemiştir. Öte yandan çekişmeli taşınmaz bölümünün doğu ve batı sınırında mera parselleri bulunmasına rağmen yöntemine uygun şekilde mera araştırması yapılmamış, mahallinde icra edilen keşifte komşu köylerde ikamet eden en az üç mahalli bilirkişinin dinlenilmesi gerekirken aynı köyde ikamet eden bir mahalli bilirkişi ile komşu köyde ikamet eden bir mahalli bilirkişinin uyuşmazlığı çözmekten uzak beyanlarıyla yetinilmiş, davacı tarafça dayanılan vergi kayıtları yöntemine uygun şekilde mahalline uygulanmamış ve kapsadıkları alanlar kroki üzerinde gösterilmemiş, davacılar hakkında yeterli belgesiz araştırması yapılmamış, hüküm kurmaya elverişli bulunmayan fen ve ziraat bilirkişi raporlarıyla yetinilerek karar verilmiştir. Bu şekilde eksik ve yetersiz bir incelemeye dayalı olarak hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca doğru sonuca ulaşılabilmesi için öncelikle, ... tespit tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait en az üç ayrı evreye ilişkin steroskopik hava ve uydu fotoğrafları Harita Genel Komutanlığı"ndan, aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar ise ... Müdürlüğü"nden getirtilerek dosyasına konulmalı, aynı çalışma alanı içinde belgesizden kazanılabilecek taşınmaz miktarı sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönümü geçemeyeceğinden davacılar ve murisi açısından Tapu, Yazı İşleri ve ... Müdürlüğünden belgesiz araştırması yaptırılmalı, varsa belgesizden tespit edilen taşınmazların tespit tutanakları ve tapu kayıtlarının onaylı birer suretleri dosya arasına konulmalı, dosya bu şekilde keşfe hazır hale getirildikten sonra mahallinde elverdiğince yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, komşu köylerde ikamet eden, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu, tespit bilirkişilerinin tümü ve taraf tanıkları ile fen bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi ve üç kişilik ziraat mühendislerinden oluşturulacak bilirkişi kurulu huzuruyla keşif yapılmalıdır.
Yapılacak keşif sırasında davacının dayandığı vergi kayıtlarının hudutları tesislerinden itibaren tek tek okunmak suretiyle yöntemince mahalline uygulanmalı, bilirkişilerin gösteremediği hudutların tespiti için taraflara tanık dinletme imkanı sağlanmalı, teknik bilirkişiye yerel bilirkişi ve tanıklarca gösterilen hudutlar haritasında işaretlettirilmeli ve uygulanan vergi kayıtlarının kapsadıkları alanlar kroki üzerinde gösterilmeli, yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından temyize konu taşınmaz bölümünün öncesinin ne olduğu, geleneksel biçimde kullanılan kadim mera olup olmadığı, komşu mera parsellerinin devamı olup olmadığı, meradan açılıp açılmadığı, arada ayırıcı unsur bulunup bulunmadığı, çekişmeli taşınmazın kime ait olduğu, kimden kime nasıl intikal ettiği, kim tarafından ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanlar arasında çelişki bulunması halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeli, ... tespitine aykırı sonuca ulaşılması halinde tespit bilirkişileri tanık sıfatıyla dinlenilmeli; üç kişilik ziraat bilirkişi kurulundan dava konusu taşınmazın öncesinin geleneksel biçimde kullanılan kadim mera olup olmadığını, bu bölümün toprak yapısı, eğimi ve bitki örtüsü bakımından dava konusu taşınmazın diğer bölümünden ve komşu mera parsellerinden nasıl ayrıldığını, aralarında doğal ya da yapay ayırt edici bir sınır bulunup bulunmadığını, taşınmaz bölümünün meradan açılan bir yer olup olmadığını, meranın devamı niteliğinde bulunup bulunmadığını açıklayıp, tarımsal niteliğini belirten, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ve yan görünüş (kesit) krokisi ile desteklenmiş somut verilere dayalı ayrıntılı rapor alınmalı, yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik hava ve uydu fotoğrafları üzerinde jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak, çekişmeli taşınmaz bölümünün önceki ve şimdiki niteliğinin ne olduğunun, komşu mera parsellerinin devamı niteliğinde olup olmadığının, arada ayırıcı unsur bulunup bulunmadığının belirlenmesi istenilmeli, fen bilirkişisine keşfi takibe imkan verir ayrıntılı rapor ve kroki düzenlettirilmeli, taşınmazın bizzat mahkeme hakimince yapılan gözlemi keşif tutanağına aynen yansıtılmalı, dava konusu taşınmaz bölümünün mera olduğu sonucuna varıldığı takdirde meralar üzerinde sürdürülen zilyetliğin hukuken değer taşımayacağı gözetilmeli ve bundan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 20.04.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.