10. Hukuk Dairesi 2018/645 E. , 2019/9588 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi : Manisa 3. İş Mahkemesi
Dava, KDV alacaklarının prim borçlarına mahsup edilmemesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı, davalı ... vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davalı ... Başkanlığının, Mesir Vergi Dairesi Müdürlüğü nezdinde doğmuş KDV alacaklarının SSK prim borçlarına mahsup işleminin, davalı tarafından yasal 45 günlük süreden sonra yapılması nedeniyle 2004 yılı 09-11-12, 2015 yılı 02-03-06-08 aylarına ilişkin SSK primlerinin geç ödenmesinden doğan zarar miktarı olan 334.188,77 TL"sinin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II- CEVAP:
Davalı ... vekili; ödenmesi gereken gecikme zammının tamamen davacı tarafın bu konudaki keyfi ve tutarsız işlemleri sebebiyle vukuu bulduğunu, davalı idarenin dava konusu olayda herhangi bir kusurunun bulunmadığını, dava konusu olay ile ilgili Vergi Dairesince yapılmış tüm işlemlerin mevzuat çerçevesinde ve hukuka aykırı olduğunu beyanla davanın reddini talep etmiştir.
III- MAHKEME KARARI:
A- İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece Mahkemesi tarafından, “"Davanın kabulüne, davalı ... nezdinde doğmuş KDV alacaklarının SSK prim borçlarına mahsup işleminin yasal 45 günlük süreden sonra yapılması sebebiyle 2004 yılı 9,11,12 aylar ile 2005 yılı 2,3,6,8 aylarına ilişkin SSK primlerinin geç ödenmesinden doğan zarar miktarı olan 334.188,77 TL"sinin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınıp davacıya verilmesine," karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davalı ..., Davanın süresi içinde açılmadığını, tarafsız ve dava konusu açısından uzman olan bir bilirkişiden yeni bir rapor aldırılmasını talep ettiklerini, gerekçeli karar tebliğ edilene kadar süre tutum talepli istinaf başvurularının kabulüne karar verilmesini, tehiri icra taleplerinin kabulüne karar verilmesini beyanla yerel mahkeme kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
B- BAM KARARI
"Manisa 3 İş Mahkemesi"nden verilen 15/06/2017 tarih, 2016/347 Esas ve 2017/175 Karar sayılı kararına yönelik davalı ... vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine," karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı ... vekili istinaf dilekçelerinde belirtilen nedenlerle kararının bozulması gerektiğini beyan etmişlerdir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Manisa Vergi Dairesi Başkanlığının, Mesir Vergi Dairesi Müdürlüğü nezdinde doğmuş KDV alacaklarının SSK prim borçlarına mahsup işleminin, davalı tarafından yasal 45 günlük süreden sonra yapılması nedeniyle 2004 yılı 09-11-12, 2015 yılı 02-03-06-08 aylarına ilişkin SSK primlerinin geç ödenmesinden doğan zarar miktarı olan 334.188,77 TL"sinin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalıdan tahsilinin talep edildiği davada ilk derece mahkemesince istemin kabulüne dair verilen karara karşı davalı ... vekilince yapılan istinaf başvurusunun esastan reddedildiği anlaşılmıştır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 124. maddesi ile, “ Bir davada taraf değişikliği, ancak karşı tarafın açık rızası ile mümkündür. Bu konuda kanunlarda yer alan özel hükümler saklıdır. Ancak, maddi bir hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği talebi, karşı tarafın rızası aranmaksızın hakim tarafından kabul edilir. Dava dilekçesinde tarafın yanlış veya eksik gösterilmesi kabul edilebilir bir yanılgıya dayanıyorsa, hakim karşı tarafın rızasını aramaksızın taraf değişikliği talebini kabul edebilir. Bu durumda hakim, davanın tarafı olmaktan çıkarılan ve aleyhine dava açılmasına sebebiyet vermeyen kişi lehine yargılama giderlerine hükmeder.” düzenlemesine yer verilmiştir. Buna göre, taraf değişikliği karşı tarafın muvafakati ile gerçekleştirilebilirken maddi hata bulunması, dürüstlük kuralına aykırı olmaması veya yanlışlığın kabul edilebilir bir yanılgıya dayanması halinde ise karşı tarafın muvafakati aranmaksızın hakim tarafından kabul edilmek suretiyle yapılabilmektedir.
Davaya konu somut olayda; Sosyal Güvenlik Kurumuna da HMK 124 kapsamında husumet yöneltilip davaya dahil edilmeli ve bu çerçevede irdeleme yapılmalıdır.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek, eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı ... vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK"nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 05/12/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.