MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın onanmasına ilişkin yukarda belirtilen ilamın karar düzeltme yolu ile incelenmesi ... tarafından süresinde istenilmekle; inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
... sonucu ... Köyü çalışma alanında bulunan 124 ada 16 parsel sayılı 42.841,76 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle ölü olduğu şerh verilmek suretiyle Haci Yalçın adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacı ..., çekişmeli taşınmazın 3402 sayılı Kanun"un 16. maddesinin (B) bendinde sayılan taşınmazlardan olması nedeniyle özel mülkiyete konu edilmesinin mümkün bulunmadığını ileri sürerek dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; davacı ... temsilcisi tarafından temyiz edilmesi üzerine de hükmün onanmasına karar verilmiş; davacı ... temsilcisi bu kez de karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
Mahkemece, çekişmeli taşınmazın ... ait olan yerlerden olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Davacı ..., çekişmeli taşınmazın 3402 sayılı Kanun’un 16/b maddesinde sayılan “orta malı” niteliğindeki yerlerden olduğu iddiasıyla dava açmıştır. Çekişmeli 124 ada 16 parsel sayılı taşınmazın batısında bulunan komşu 124 ada 14 parsel sayılı taşınmazın, dosya arasında bulunan ... tutanak örneğine göre mera vasfıyla orta malı olarak tespit edildiği ve tespitinin itirazsız olarak kesinleştiği anlaşılmakta olduğu halde mahkemece yöntemince mera araştırması yapılmamış olması isabetsiz olduğu gibi; her ne kadar keşif sonucu düzenlenen zirai bilirkişi raporunda çekişmeli taşınmazın sınırlarının genişletilemeyeceği ve belirgin olduğu, uzun zamandır tarım arazisi vasfında kullanıldığı belirtilmiş ise de çekişmeli taşınmazın komşu 124 ada 14 sayılı mera parseli ile sınırını gösteren ve bu rapora ekli olan 3 nolu fotoğrafa göre mera parseli ile aradaki sınırın belirgin olmadığı anlaşılmakta olup rapor bu haliyle dahi kendi içerisinde çeliştiği halde bu çelişki de yöntemince giderilmemiştir. Ayrıca anılan fotoğraflarda çekişmeli taşınmaz hali görünümde olup, bu fotoğraflar ile mahkemenin taşınmazın ekilip biçilmediği, kendinden çıkan otlar olduğu şeklindeki keşif zaptına yazılı hakim gözlemi de birbirini destekler niteliktedir. Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz.
Doğru sonuca ulaşılabilmesi için öncelikle tespit tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait stereoskopik hava fotoğrafları tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Komutanlığından getirtilerek dosya ikmal edildikten sonra; mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen komşu köylerde ikamet edip davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi ve aynı yöntemle belirlenecek taraf tanıkları,önceki zirai bilirkişiden farklı 3 kişilik ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulu ve fen bilirkişi huzuruyla keşif icra edilmeli, komşu 124 ada 14 sayılı mera parselinin öncesinin geleneksel biçimde kullanılan kadim mera olup olmadığı, çekişmeli taşınmaz ile komşu mera parseli arasında ayırıcı nitelikte unsur bulunup bulunmadığı araştırılmalı, mahkemenin, taşınmazın konumu ve niteliğine ilişkin gözlemi tutanağa geçirilmeli, taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, taşınmazın öncesinin mera, yaylak veya kışlak olup olmadığı, taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olması halinde imar ve ihyaya konu edilip edilmediği, imar ve ihyaya konu edilmiş ise, ihyanın hangi tarihte başlayıp, ne zaman bitirildiği, zaman içinde sınırlarında mera yönünden genişleme olup olmadığı, hususunda yerel bilirkişi ve tanıklardan maddi olaylara dayalı, ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanakları ve dayanakları ile denetlenmeli, yerel bilirkişi ve tanık sözlerinin tutanaktaki beyanlara aykırı düşmesi halinde tespit bilirkişileri tanık sıfatıyla dinlenilerek beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeli, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılarak; çekişme konusu taşınmazın önceki ve şimdiki niteliği, komşu taşınmazlar ile arasında nitelik farkı olup olmadığı, kullanım sınırlarının bulunup bulunmadığı konusunda rapor düzenlettirilmeli, 3 kişilik ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulundan komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde ve komşu parsellerin dava dosyalarındaki bilirkişi raporları da değerlendirilerek çekişmeli taşınmazın toprak yapısı, eğimi, bitki deseni ve diğer yönlerden komşu mera parselinden nasıl ayrıldığı, mera ile arada doğal ya da yapay ayırt edici bir sınır bulunup bulunmadığı ve taşınmazın meradan açılan bir yer olup olmadığını açıklayıp, tarımsal niteliğini belirten, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş somut verilere dayalı ayrıntılı rapor alınmalı, fen bilirkişisine keşif ve uygulamayı denetlemeye elverişli, çekişmeli taşınmaz ile komşu mera parselinin konumlarını yan kesit krokisi ile gösteren rapor ve harita düzenlettirilmeli, taşınmazın öncesinin mera olduğunun anlaşılması halinde meralar üzerinde sürdürülen zilyetliğin hukukça bir değer taşımayacağı düşünülmeli ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece, bu hususlar yerine getirilmeksizin eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davacı ... temsilcisinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde olup hükmün bozulmasına karar verilmesi gerekirken sehven onandığı anlaşılmakla; davacı ... temsilcisinin karar düzeltme taleplerinin açıklanan nedenlerle kabulü ile Dairemizin 12.06.2017 tarih ve 2015/11187 Esas, 2017/4456 Karar sayılı onama ilamının kaldırılmasına ve hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 19.04.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.