3. Hukuk Dairesi 2018/747 E. , 2018/5994 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki tazminat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, duruşmalı olarak incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle daha önceden belirlenen 21.11.2017 duruşma günü için tebligat üzerine temyiz eden davalı asil ... geldi. Karşı taraf adına gelen olmadı. Açık duruşmaya başlandı ve hazır bulunan davalı asilin sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra nevakısın giderilmesi bakımından dosya mahalline geri çevrilmiş, bu kez yeniden gelmekle; belli gün ve saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; ... ilinde oto alım satım işi ile uğraştığını, 04/11/2013 tarihinde iş yerine gelerek kendisini ... olarak tanıtan kişiden davalı Noterlikte düzenlenen satış sözleşmesi ile davaya konu 2012 model ... Marka ... renkte ...plakalı aracı 25.000,00 TL bedelle satın alındığını, aracı adına tescil ettirmek üzere aynı gün ... Trafik ve Tescil Denetleme Şube Müdürlüğü"ne başvuruda bulunduğunu ve ... plaka nosu ile kendi adına tescil ettirildiğini, daha sonra araca el konulduğunu, davalının satış yaparken nüfus kimlik belgesindeki bilgilerin doğruluğunu Nüfus Müdürlüğünden ve kimlik paylaşım sisteminden (KPS) araştırmak suretiyle üzerine düşen gözetim ve denetim yükümlülüğünü yerine getirmediğini, yapılan satış işleminde kimlik belgesinin incelenmesinde davalının gerekli tüm dikkat ve özeni göstermesi ve kimliğin sahte olduğunu belirlemesinin gerektiğini, davalı notere ibraz edilen kimlik belgesindeki bilgiler ile dava dışı..."e ait kimlik belgesindeki bilgilerin uyuşmadığını, davalı noterin kusuru nedeniyle zarara uğradığını ileri sürerek 25.000,00 TL maddi tazminatın haksız fiilin gerçekleştiği tarih olan 04/11/2013 tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Davalı dava konusu edilen satış işleminde, noterliğin memuru-katibinin gerekli dikkat ve özeni göstererek işlemi yaptığını ve ibraz edilen nüfus cüzdanın fotokopisini de işleme eklediğini, bu işlem ve olayda kendisine yöneltilebilecek bir kusuru ve ihmali olmadığını, sistemden gelen bilgilerle ibraz edilen nüfus cüzdanı üzerindeki bilgilerin aynı ve üzerindeki resim ile ibraz eden ilgili kişinin aynı kişi olduğu görülen bir kimlikle işlem yapıldığını, meydana geldiği iddia edilen zarar ile noterlik işlemi arasında illiyet bağını kesildiğini, ... ..."in nüfus cüzdanındaki bilgilerin satış işleminden sonra alınmış yeni bir nüfus cüzdanındaki bilgileri olabileceğinden işlemde kullanılmış kimlikteki seri nolar ile yeni kimlikteki seri nolar olabileceğinden işlemdeki onaylama şerhindeki kimlik bilgilerinin çelişeceğini, davacı tarafından istenilen tazminat miktarının satılan aracın marka modeline göre rayiç değerinin çok üzerinde olduğunu savunarak davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece; davaya konu ... 5. Noterliği"nin 04/11/2013 tarih 11470 yevmiye numaralı araç satış sözleşmesinde satıcı ..."in nüfus cüzdan serisinin ... olup ..."in ... Cumhuriyet Başsavcılığı"nın 2013/9385 nolu hazırlık soruşturma dosyasına ibraz ettiği gerçek nüfus cüzdanında cüzdan seri nosunun ... olduğu, gerçek ..."in nüfus cüzdanının verildiği tarihin 2011 olduğu, araç satış sözleşme tarihinden önceki tarihe ait olduğu, bu durumun noterlik işlemi sırasında çıplak gözle dahi ve dikkatli bir araştırmayla fark edilecek hususlardan olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-) Dava; noterin hukuki sorumluluğundan kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.1512 sayılı Noterlik Kanununun "Noterlerin Hukuki Sorumlulukları" başlıklı 162.maddesine göre "Stajyer, katip ve katip adayları tarafından yapılmış olsa bile, noterler, işin yapılmamasından veya hatalı yahut eksik yapılmasından dolayı zarar görmüş olanlara karşı sorumludurlar. Noter, birinci fıkra gereği ödediği miktar için işin yapılmaması, hatalı yahut eksik yapılmasına sebep olan stajyer veya noterlik personeline rücu edebilir."Bu maddeye göre, noterlerin sorumluluğu "Kusursuz sorumluluktur." Kusursuz sorumlulukta, zarar gören kişinin kusurun varlığını ispat etmek zorunluluğu yoktur. Aksine kusursuz sorumlu olan davalının (noterin) olayla zarar arasında illiyet bağının bulunmadığını kanıtlaması gerekir. Sorumluluk hukukunun önemli öğelerinden biri de zarar ile eylem arasında illiyet bağının bulunmasıdır. İlliyet bağının kesildiği durumlarda kusursuz sorumlu olan kişi sorumlu tutulmayacaktır.Teoride ve uygulamada; mucbir sebep, zarar görenin tam kusuru ve üçüncü kişinin ağır kusuru ile illiyet bağı kesilir ve kusursuz sorumlu olan kişi sorumluluktan kurtulur.Noterlik Yasası"nın 72.maddesi gereğince noter, iş yaptıracak kişilerin kimlik ve adresleri ile gerçek isteklerini tamamen öğrenmekle yükümlüdür. Noterin sahte belgeler ile işlem yapması hatalı ve eksik bir işlemdir.Sorumluluk Hukukunun önemli ögelerinden biri de zarar ile eylem arasında illiyet bağının bulunmasıdır. İlliyet bağının kesildiği durumlarda kusursuz sorumlu olan kişi sorumlu tutulmayacaktır. Teoride ve uygulamada; mücbir sebep, zarar görenin tam kusuru ve üçüncü kişinin ağır kusuru ile illiyet bağı kesilir ve kusursuz sorumlu olan kişi sorumluluktan kurtulur.Bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde, mahkemece, davaya konu ... 5. Noterliği"nin 04/11/2013 tarih 11470 yevmiye numaralı araç satış sözleşmesinde satıcı ..."in nüfus cüzdan serisinin ... olup ..."in ... Cumhuriyet Başsavcılığı"nın 2013/9385 nolu hazırlık soruşturma dosyasında ibraz ettiği gerçek nüfus cüzdanında cüzdan seri nosu ... olduğu, gerçek ... ..."in nüfus cüzdanının verildiği tarihin 2011 yılı olduğu, araç satış sözleşme tarihinden önceki tarihe ilişkin olduğu belirlenmiş ise de Savcılık soruşturma dosyasında bulunan ve Nüfus Müdürlüğünce gönderilen belgelerden ... adına ... Nüfus Müdürlüğünce, 23.08.2001, 13.04.2011, 22.06.2011, 26.09.2013 ve 11.11.2013 tarihlerinde toplam beş adet nüfus cüzdanının verildiği görülmüştür.Hal böyle olunca mahkemece, Savcılık Soruşturma dosyası içindeki belge ve bilgiler incelenerek, davaya konu satış sözleşmesi için noterliğe ibraz edilen 26.09.2013 tarihli nüfus cüzdanının ... Nüfus Müdürlüğü tarafından tanzim edilmiş gerçek bir nüfus cüzdanı olup olmadığının incelenmesi, noter işlemi ile oluşan zarar arasındaki illiyet bağının kesilip kesilmediğinin değerlendirilmesi ve sonucu dairesinde karar tesisi gerekirken eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde işlem tesisi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
2-) Bozma nedenine göre, davalı tarafın diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.SONUÇ: Yukarıda birinci bendde açıklanan nedenlerle hükmün HUMK"nun 428. maddesi gereğince davalı yararına BOZULMASINA, ikinci bendde açıklanan nedenle davalı tarafın diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 29.05.2018 günü oybirliğiyle karar verildi.