5. Hukuk Dairesi 2019/5956 E. , 2020/9294 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne ilişkin ilk derece mahkemesinin kararına karşı davalı idare ile bir kısım davacılar vekillerinin istinaf başvurusu üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesinin 5. Hukuk Dairesince istinaf isteminin bir kısım taşınmazlar yönünden reddine, bir kısım taşınmazlar yönünden kabulü ile HMK"nun 353/1-b-2 maddesi uyarınca ilk derece mahkemesi kararı kaldırılmak suretiyle yeniden karar verilmesine dair yukarıda gün ve sayıları yazılı kararının Yargıtay"ca incelenmesi davalı idare ile bir kısım davacılar vekillerince verilen dilekçeler ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davasının dava konusu ... Mahallesi ... ada ... parsel(eski ... ada ... parsel) sayılı taşınmaz yönünden kabulüne, ... ada ... ve ... parsel sayılı taşınmazlar yönünden reddine ilişkin olarak verilen karara karşı, taraf vekillerince yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince HMK"nun 353/1-b-2 maddesi uyarınca ilk derece mahkemesinin kararı kaldırılmak suretiyle yeniden hüküm kurulmuş; bu karar, davalı idare ile bir kısım davacılar vekilleri Av. ... ve Av. ... tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyada bulunan kanıt ve belgelere, kararın dayandığı gerekçelere göre; arsa niteliğindeki ... İli, .... İlçesi, ... Mahallesi, eski ... ada ... ve ... parsel sayılı taşınmazlar yönünden davanın reddine karar verilmesi doğru olduğu gibi; ... ada ... parsel (eski ... ada ... parsel) sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 11/1-g maddesi uyarınca emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinde de yöntem itibari ile bir isabetsizlik görülmemiştir.
Bu nedenle, davalı idare vekili ile bir kısım davalılar vekillerinin aşağıdaki bentler kapsamı dışındaki sair temyiz itirazları yerinde değildir. Şöyle ki;
1-... İli, ... İlçesi, ... Mahallesi, ... ada ... parsel (eski ... ada ... parsel ) sayılı taşınmazlar arsa niteliğindedir. Kamulaştırma Kanunu"nun kıymet takdir esaslarını belirten 11. maddesinin 1. fıkrasının arsalara ilişkin (g) bendi uyarınca, arsaların bedelinin değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre hesaplanması zorunludur.
Bu itibarla, emsal satışların değerlendirme tarihindeki karşılıklarının fiyat artış endekslerinin uygulanması suretiyle tespiti, bundan sonra emsal ile dava konusu taşınmazın eksik ve üstün yönlerinin neler olduğu ve oranları açıklanmak suretiyle değer biçilmesi gerekir.
Hükme esas bilirkişi kurulu raporunda başka mahalledeki taşınmaz satışının somut emsal alınmış olması uygun olmadığı gibi, bilirkişi kurulunca emsal alınan taşınmazın, satışına ilişkin akit tabloları Tapu Müdürlüğünden istenilip, dava konusu taşınmazlar ile emsal taşınmazın 2013 yılında, Arsa Metrekare Rayiç Bedeli Takdir Komisyonu tarafından resen belirlenen emlak vergisine esas olan m² değerleri ilgili Belediye Başkanlığı Emlak Müdürlüğünden getirtilip, dava konusu taşınmazların değerlendirme tarihi itibariyle; hükme esas alınan bilirkişi raporunda somut emsal kabul edilen taşınmazın ise bilirkişilerce değerlendirmeye esas alınan satış tarihi itibariyle fiili imar uygulaması sonucu oluşan imar parselleri mi, yoksa imar planına dahil olmakla birlikte olduğu gibi bırakılan kadastro parselleri mi oldukları ilgili Belediye İmar Müdürlüğü ile Tapu Müdürlüğünden ayrı ayrı sorulup, alınacak cevaplara göre bilirkişi kurulu raporu denetlenmeden eksik inceleme ile karar verildiğinden rapor inandırıcı görülmemiştir.
Bu durumda; taraflara, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkan tanınması, lüzumu halinde re"sen emsal celbi yoluna gidilmesi, taşınmazın, değerlendirme tarihi itibariyle, emsal alınacak taşınmazın ise satış tarihi itibariyle imar ya da kadastro parselleri olup olmadığı ilgili Belediye Başkanlığı ve Tapu Müdürlüğünden sorulması, ayrıca dava konusu taşınmazın; imar planındaki konumu, emsallere ve değerini etkileyen merkezi yerlere olan uzaklığını da gösterir krokisi ve dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazların resen belirlenen vergi değerleri ve emsal taşınmazların satış akit tablosu getirtilerek, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınacak emsallere göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle yapılacak karşılaştırma sonucu değerinin belirlenmesi bakımından, yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi,
2-Dava konusu ... ada ... parsel (eski ... ada ... parsel) sayılı taşınmazda davacılar paydaş olup tapu kaydının davacıların payı oranında iptaline karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi,
3-Dava konusu ... Mahallesi, eski ... ada ... ve ... parsel sayılı taşınmazlara ilişkin bedel arttırım dosyasının incelenmesinde; el atma tarihinin 1978 yılı olduğu anlaşıldığından, reddedilen kısım yönünden davalı idare lehine maktu vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken nispi vekalet ücretine hükmedilmesi,
4- Dava konusu ... ada ... parsel(eski ... ada ... parsel) sayılı taşınmazın tapu kaydında yer alan haczin bedele yansıtılmaması,
Doğru görülmemiştir.
Davalı idare ile bir kısım davacılar vekilleri Av. ... Uzunoğlu ve Av. ...’in temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle HMK"nun 371.maddesi uyarınca BOZULMASINA, bir kısım davacılardan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 04/11/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.