MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki, ölümlü trafik kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, kararda yazılı nedenlerle, davanın kısmen kabulüne ilişkin verilen hüküm, davacılar vekili, davalı ... Sigorta A.Ş. vekili, davalı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:

-K A R A R-

Davacılar vekili, birkısım davalıların işleteni, sürücüsü ve trafik sigortacısı olduğu aracın, davacıların eşi/ babası ..."in idaresindeki araca asli kusurlu olarak çarpmasıyla ölümlü kaza meydana geldiğini, davacıların ölenin desteğinden yoksun kaldığını ve manevi zarara uğradıklarını, davacılar desteğinin idaresindeki aracın trafik sigortacısı olan ... Sigorta ile ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı olan ... Sigorta"nın da maddi zararlardan sorumlu olduğunu belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak ve tüm davalı ... şirketleri sadece maddi tazminattan sorumlu olmak kaydıyla 3.000,00 TL. maddi ve toplam 200.000,00 TL. manevi tazminatın kaza (sigortacılar için ihbar) tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsilini talep etmiş; 07.04.2014 tarihli ıslah dilekçesiyle, toplam maddi tazminat taleplerini 282.632,32 TL"ye yükseltmiştir.
Davalı ... şirketleri vekilleri ve davalı ..., davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre; davanın kısmen kabulü ile davacı ... için 217.121,50 TL, ... için 39.075,22 TL, ... için 26.435,40 TL. maddi tazminatın kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline, sigorta şirketlerinin sorumluluğunun poliçe limitiyle sınırlı tutulmasına; davacı ... için 30.000,00 TL. ve diğer davacılar için 20.000,00"er TL. manevi tazminatın kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte sigorta şirketleri dışındaki davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili, davalı ... Sigorta A.Ş. vekili, davalı ...Ş. vekili ve davalı ...Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına; desteğin ölümünden önceki düzenli ve sürekli gelirinin yazılı belgelerle ispat edilemediği dikkate alındığında, Dairemizin uygulamalarına ve somut olayın özelliklerine uygun biçimde belirlenen gelirini esas alan aktüer raporunun bu yönden yerinde görülmesine; manevi tazminatın takdirinde TBK"nun 56. maddesindeki (818 sayılı BK"nun 47. md.) özel haller dikkate alınarak hak ve nasafet kuralları çerçevesinde hüküm kurulmuş olmasına göre; davacılar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Davaya konu edilen manevi tazminatların sigorta şirketleri dışındaki davalılardan tahsili istemiyle davanın açıldığı; mahkemenin de manevi tazminattan sigorta şirketleri dışındaki davalıları sorumlu tuttuğu görülmektedir. Manevi tazminattan sorumluluğuna karar verilen davalılar (sigorta şirketleri dışında kalan), yargılamanın hiçbir aşamasında vekille temsil edilmediği halde, reddolunan manevi tazminat miktarları üzerinden davalılar lehine red vekalet ücretine hükmolunması doğru değildir.
3-Dava, trafik kazası sonucu ölüm nedeniyle, ölenin yakınlarının destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Davaya konu kazanın gerçekleştiği tarih itibariyle yürürlükte bulunan mülga 1479 sayılı sayılı Bağ-kur Kanunu"nun 63/1. maddesinde "Üçüncü bir kimsenin suç sayılır hareketi ile bu Kanunda sayılan yardımların yapılmasını gerektiren bir halin doğmasında, Kurum, sigortalı veya hak sahiplerine gerekli bütün yardımları yapar" düzenlemesine; aynı maddenin 2. fıkrasında ise "Ancak, Kurum, yapılan bu yardımların ilk peşin değeri için üçüncü kişilere, istihdam edenlere, (...) ve diğer sorumlulara rücu eder. Bu kimselerin hak sahiplerine yaptıkları ödemeler dolayısıyla Kurumun zarara uğraması halinde, hak sahiplerine rücu hakkı saklıdır" düzenlemesine yer verilmiştir. Anılan bu düzenlemeler ile, kurumun bağladığı gelirlerin peşin sermaye değeri, haksız fiil ilgililerinden rücuen talep edilecektir.
Dava dışı SGK Başkanlığı tarafından, davaya konu kaza nedeniyle davacılara ödeme yapılıp yapılmadığının tespiti için yazılan yazı üzerine, SGK Adıyaman İl Müdürlüğü tarafından gönderilen cevapta; 01.09.2008 tarihi itibariyle davacılara ölüm aylığı bağlandığının bildirilmiştir. Davalı ... Sigorta A.Ş. vekili tarafından dosyaya sunulan belgelerde; SGK Adıyaman İl Müdürlüğü"nün 04.08.2009 tarihli yazısıyla, 1479 sayılı Bağ-kur Kanunu"nun 82. maddesi uyarınca ve kanunun 63. maddesine göre işlem yapılmak kaydıyla, davaya konu kaza iş kazası olarak kabul edilip ölenin hak sahibi olan davacılara toplam 85.201,93 TL. peşin sermaye değerli gelir bağlandığı bildirilerek bu bedelin rücuen ödenmesinin talep edildiği; rücu yazısı üzerine, adı geçen sigorta şirketi tarafından (poliçe limiti gereği) 80.000,00 TL"nin 15.09.2009 tarihinde (davadan önce) SGK"ya ödendiği anlaşılmaktadır. Mahkemenin hükme esas aldığı aktüer raporunda, SGK ödemeleri dikkate alınmadan hesaplama yapılmış olup rapor bu yönüyle hatalı olduğu gibi davalı ... Sigorta"nın yaptığı ödemeyle limitini tükettiğinin gözetilmeyişi de doğru olmamıştır.
4-Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası; motorlu bir aracın karayolunda işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına neden olması halinde, o aracı işletenin, zarara uğrayan 3. kişilere karşı olan sorumluluğunu belli limitler dahilinde karşılamayı amaçlayan ve yasaca yapılması zorunlu kılınan bir sorumluluk sigortası türüdür. Bu sigorta ile, 3. kişilerin uğrayacağı zararlar teminat altına alınmakta olup, trafik sigortacısının sorumluluğu, sigortalı araç sürücüsünün kusuru oranında ve poliçe limitiyle sınırlıdır. Kanunun emredici hükmü gereği yaptırılan zorunlu trafik sigortalarında sigortacı, işletene düşen hukuki sorumluluğu teminat altına aldığından, ancak işletenin sorumlu olduğu oranda zarardan sorumlu olacaktır.
ZMSS, aracın işletilmesi sırasında 3. kişilerin uğrayacağı zararları teminat altına almak amacıyla yapıldığı ve sigortacının zarardan sorumluluğunun ön şartını araç sürücüsünün kazada kusurlu olması oluşturduğu için, sigortalı araç sürücüsünün kusurunun bulunmadığı durumda sigortacının da zarardan sorumlu olmayacağı açıktır. Davalı ...Ş. tarafından trafik sigortalı olup davacılar desteğinin idaresindeki aracın karıştığı kazada, davacılar desteği sürücünün kazada kusurunun bulunmadığı, mahkeme tarafından kabul edildiğine göre, adı geçen trafik sigortacısının da ZMSS poliçesi kapsamında bir sorumluluğu doğmayacaktır.
Diğer yandan, İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları"nın 3-c maddesinde "işletenin veya aracı sevkedenin eşinin, usul ve füruunun (kendisi ile evlat edinme ilişkisi ile bağlı olanların) ve birlikte yaşadığı kardeşlerinin uğrayacağı zararlar dolayısıyla ileri sürülen talepler" teminat dışında kalan haller arasında sayılmıştır. Davaya konu kazayı yapan araç sürücüsünün eşi ve çocuğu olan davacıların, davaya konu tazminat talepleri, anılan hüküm gereği, davalı ...Ş. tarafından düzenlenen İMSS poliçesinin teminatı dışındadır.
Açıklanan vakıalar karşısında mahkemece; davalı ...Ş"nin ZMSS poliçesi kapsamında ve ... Sigorta A.Ş"nin İMSS poliçesinden dolayı davacılara karşı tazmin yükümlülüğü bulunmadığının gözetilmesiyle adı geçen davalıların hukuki durumunun takdir ve tayini gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirmeyle, yazılı biçimde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.
5-Davacı tarafın manevi tazminat istemini sigorta şirketleri dışındaki davalılara yönelttiği ve talep doğrultusundan manevi tazminatların hüküm altına alındığı gözetildiğinde; manevi tazminattan sorumlu tutulmayan davalı ... şirketlerinin manevi tazminata ilişkin fer"ilerden (yargılama gideri- vekalet ücreti- harç) sorumlu tutulması da hatalıdır.
6-Bozma ilamının kapsam ve şekline göre, davalı ...Ş. vekili ve davalı ...Ş. vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE; hükmün, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davacılar yararına; (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... Sigorta A.Ş. yararına; (4) ve (5) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle, davalı ...Ş. ve davalı ...Ş. yararına BOZULMASINA; (6) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ...Ş. vekili ve davalı ...Ş. vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılar ile davalılar ... Sigorta A.Ş., ... Sigorta A.Ş. ve ... Sigorta A.Ş."ye geri verilmesine 16/12/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.