Yargıtay 20. Hukuk Dairesi 2017/6186 Esas 2017/4410 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki davada ... Anadolu 17. Sulh Hukuk ve ... 5. Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

KARAR

Dava, davacı hali hazırda ikamet ettiği evde kiracı olduğunu, eşinden boşanması nedeniyle maddi gücünün zayıfladığını oturduğu evin kirasını karşılayamaz duruma geldiği için ihtiyaç sebebiyle ".../..." adresinde bulunan taşınmazında kiracı olarak bulunan davalının tahliyesi istemine ilişkindir.
... Anadolu 17. Sulh Hukuk Mahkemesi; taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmesi incelendiğinde; yetki sözleşmesi düzenlenerek ihtilaf halinde ... mahkeme ve icra dairelerini yetkili kıldıkları anlaşılmış davacı ve davalının da ... Anadolu yakasında ikamet etmemeleri nedeniyle yetkisizlik kararı vermiş, temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.
... 5. Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından ise; tarafların tacir olmaması nedeniyle HMK"nın 17. maddesi gereğince yetki sözleşmesinin geçerli olmaması, bir an geçerli olduğu kabul edilse bile kesin yetkinin söz konusu olmaması ve davalının bir yetki itirazında bulunmaması nedeniyle davanın açıldığı ... Anadolu 17. Sulh Hukuk Mahkemesinin yetkili hale geldiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiş, temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.
Somut olayda; davacı, davaya konu gayrimenkulün davalı tarafından kiralandığını, davacı hali hazırda ikamet ettiği evde kiracı olduğunu, eşinden boşanması nedeniyle maddi gücünün zayıfladığını oturduğu evin kirasını karşılayamaz duruma geldiği için ihtiyaç sebebiyle ".../..." adresinde bulunan taşınmazında kiracı olarak bulunan davalının tahliyesini talep ve dava etmiştir.
Kiralanan taşınmazlardan kaynaklı açılan herhangi bir dava; taşınmaz üzerindeki bir aynî hakka ilişkin bulunmadığı için, bu davalar taşınmazın aynının bulunduğu yer mahkemesinde açılmak zorunda değildir. Diğer bir ifadeyle, kesin yetkiyi düzenleyen HMK"nın 12. maddesi hükmüne tâbi değildir. Fakat, kira sözleşmesine dayanan bu davaların diğer yetki kurallarına (m. 6, 8, 10 vb hükümlerine) göre taşınmazın bulunduğu yerde açılması da mümkündür. Özellikle, taşınmazın bulunduğu yer kira sözleşmesinin ifa edileceği (yerine getirileceği, icra olunacağı) yerdir. Bu nedenle, kira sözleşmesine dayanan bir dava sözleşmenin ifa olunacağı yer olan taşınmazın bulunduğu yerde açılabilir (m. 10).
Bundan başka, taraflar kira sözleşmesine koyacakları bir yetki şartı ve ayrı bir yetki sözleşmesi (bkz. m. 17) ile başka bir yer mahkemesinin yetkili olduğunu kararlaştırabilirler. Ancak dikkat edilmesi gereken husus, 6100 sayılı Kanun ile getirilen bu yeni düzenlemede yetki sözleşmesinin sadece tacirler veya kamu tüzel kişileri arasında yapılabilecek olmasıdır. Zira, 1086 sayılı Hukuk Usûlü Muhakemeleri Kanununda yetki sözleşmesinin kimler arasında
yapılacağı belirtilmediği için yetkinin kamu düzenine ilişkin olmadığı hallerde taraflar istedikleri mahkemeyi yetki sözleşmesi ile yetkili kılabilmektedirler.
Olayda, ... Anadolu 17. Sulh Hukuk Mahkemesi; tarafların yetki ilk itirazı ileri sürmemelerine karşın re"sen yetkisizlik kararı vermiştir. Kiralanan taşınmaza ilişkin açılan davalarda, sözleşmede yetkili mahkeme belirlenmiş olsa dahi yetki itirazı, bir ilk itiraz olarak ileri sürülebilir; mahkeme yetkisizliğini kendiliğinden (re"sen) nazara alamaz. Bu durumda uyuşmazlığın,... Anadolu 17. Sulh Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK"nın 21 ve 22. maddeleri gereğince ... Anadolu 17. Sulh Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 15/05/2017 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.