Danıştay Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2016/5591 Esas 2017/4839 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/5591
Karar No : 2017/4839


Karar Düzeltme İsteminde Bulunan (Davalı) :
Karşı Taraf(Davacı) :

İstemin Özeti :Danıştay Onbeşinci Dairesi'nin 09/10/2015 tarih ve E:2015/795; K:2015/5580 sayılı kararının, hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Düşüncesi : Karar düzeltme isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onbeşinci Dairesi'nce, davalı idarenin karar düzeltme istemi, Dairemizin 09/10/2015 tarih ve E:2015/795; K:2015/5580 sayılı kararının kaldırılmasını gerektirecek nitelikte görüldüğünden, kararın düzeltilmesi isteminin kabulü ile Dairemizin anılan kararı kaldırılarak temyiz istemi yeniden incelenmek suretiyle işin gereği görüşüldü:
Dava, davacının alkollü olarak araç kullandığından bahisle sürücü belgesinin altı ay süreyle geri alınmasına ve davacıya idari para cezası verilmesine ilişkin 21.09.2013 tarih ve 16169, 26250 sayılı işlemlerin iptali istemiyle açılmıştır.
... 1. İdare Mahkemesi'nce; görevli trafik ekiplerince yapılan trafik kontrolü sırasında, davacının kalibrasyon ayarı yapılmış alkolmetre cihazı ile yapılan ölçümde yasal sınırın üzerinde 1,30 promil alkollü olduğu tespit edildiğinden, tesis edilen işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davalı idare tarafından, hukuka aykırı olduğu ileri sürülen anılan İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinde; otomobilin, yapısı itibarıyla, sürücüsü dahil en fazla dokuz oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu taşıt olduğu belirtilirken, kamyonetin, azami yüklü ağırlığı 3.500 kilogramı geçmeyen ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu taşıt olduğu ifade edilmiş, 48. maddesinde 6487 sayılı Kanunla yapılan ve 11.06.2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren değişiklikle; uyuşturucu veya keyif verici maddeleri almış olanlar ile alkollü olan sürücülerin kara yolunda araç sürmelerinin yasak olduğu, uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin kullanılıp kullanılmadığı ya da alkolün kandaki miktarını tespit amacıyla kollukça teknik cihazlar kullanılacağı, yapılan tespit sonucunda, 0.50 promilin üzerinde alkollü olarak araç kullandığı tespit edilen sürücüler hakkında, fiili bir suç oluştursa bile sürücü belgesinin altı ay süreyle geri alınacağı, bu kişilerin son ihlalin gerçekleştiği tarihten itibaren geriye doğru beş yıl içinde ikinci defa alkollü iken araç kullanmaları halinde ise sürücü belgelerinin iki yıl süreyle, üç veya üçten fazlasında ise beşer yıl süreyle geri alınacağı, hususi otomobil dışındaki araçları alkollü olarak kullanan sürücüler bakımından promil alt sınırı 0.21 olarak uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
19.02.2014 tarihli 28918 sayılı Resmi Gazete yayımlanarak yürürlüğe giren Karayolları Trafik Yönetmeliği'nin 97. maddesinde; Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri almış olan sürücüler ile kanlarındaki alkol miktarı 0.50 promilin üzerinde olan hususi otomobil sürücülerinin ve kanlarındaki alkol miktarı 0.20 promilin üstünde olan diğer araç sürücülerinin karayolunda araç sürmeleri yasaktır. Trafik görevlilerince sürücüler her zaman alkol kontrolüne tabi tutulabilirler. Uyuşturucu veya uyarıcı madde kontrolü ise durumundan şüphe edilen sürücüler üzerinde yapılır. Trafik görevlilerince sürücülerin alkol oranlarının tespitinde aşağıdaki usul ve esaslar uygulanır: a) Sürücülerin alkol oranlarının tespitinde; tarih, saat ve ölçüm sonucu ile cihaza ait seri numarasını gösterir çıktı verebilen ve kalibrasyon ayarı yapılmış teknik cihazlar kullanılır. (...) ç) Yasal sınırların üzerinde alkollü olarak araç kullandığı tespit edilen sürücüler ile teknik cihaz kullanılmasını kabul etmeyen ve bu nedenle hakkında işlem yapılan sürücüler araç kullanmaktan men edilir. (...) f) Teknik cihazla yapılan ölçüm sonucuna itiraz edilmesi durumunda tekrar ölçüm yapılmaz, yapılan işlemlere itiraz 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 27 nci maddesi kapsamında ilgili mahkemelere yapılır." kuralı yer almaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinden; görevli polis memurlarınca 21.09.2013 tarihinde yapılan trafik denetiminde, kamyonet cinsi araç kullanan davacıya yapılan alkol kontrolünde, davacının saat 01:22'de alkolmetre ile yapılan ölçümde 1,30 promil alkollü olduğunun tespit edildiği, bu tespit üzerine hususi otomobil dışındaki araçlar bakımından yasal sınır olan 0,21 promilin üzerinde alkollü olarak araç kullandığından bahisle 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 48/5. maddesi uyarınca sürücü belgesinin altı ay süreyle geri alınmasına ve davacıya idari para cezası verilmesine ilişkin işlemlerin tesis edildiği, bakılmakta olan davanın bu işlemlerin iptali istemiyle açıldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuatın değerlendirilmesinden, trafik ekiplerince yapılan denetimlerde kişilerin alkolmetre ölçümüne tabi tutulması halinde çıkan sonuca herhangi bir şekilde itiraz edemeyeceği, trafik ekiplerince sağlık kuruluşlarına sevklerinin yasal olarak zorunlu olmadığı, itirazın ancak mahkemelere yapılabileceği düzenlenmiş ise de; dava açma yolu ile işlemin hukuka aykırı olduğunu iddia eden davacıların itiraz ve iddiaları değerlendirilirken, trafik ekiplerince veya Cumhuriyet Savcılığınca herhangi bir sevk olmaksızın kendi imkanlarıyla aldıkları raporların da hak arama özgürlüğü açısından yargılamaya esas alınması gerektiği, kaldı ki; hukuken aksi ispat edilene kadar doğru olarak kabul edilmesi gereken ve maddi gerçeğe ulaşmada delil niteliği taşıyan bu raporların yargı merciince gözardı edilmesinin mümkün olamayacağı ve böyle bir değerlendirmenin yapılmamasının hakkaniyete aykırı olacağı sonucuna varılmaktadır.
Bilimsel çalışmalarda, alkole toleransın kişiden kişiye değişeceği gibi aynı kişide de farklı zamanlarda reaksiyonlarda farklılık olabileceği, kişinin yaşı, kilosu, cinsiyeti, metobolizma hızı, açlık ve tokluk durumu gibi pek çok nedene bağlı olarak vücuttaki alkol oranının azalma hızının değişebileceği kabul edilmektedir. Adli Tıp Kurumu ... Grup Başkanlığı'nın 25.11.2008 tarih ve 342 sayılı yazısında da; zamanla orantılı olarak kan-alkol düzeyindeki azalma ile ilgili yapılan araştırmalarda, kan alkol düzeyinin bir saatte 12-20 mg/dl azaldığı, adli vakalarda, Adli Tıp Kurumu 5. İhtisas Kurulu'nca ortalama olarak kan alkol düzeyinin bir saatte 15 mg/dl (0,15 promil) azaldığının kabul edildiği belirtilmiştir.
Kaldı ki; farklı saatlerde yapılan iki ölçümün bulunması halinde; ikinci ölçüme her bir saat için 0,15 promil eklenmek suretiyle alkol oranının belirleneceği 19/02/2014 tarihli değişiklikle Karayolları Trafik Yönetmeliği'nde de yer almıştır.
Olayda, trafik ekiplerince saat 01:22'de yapılan ölçümden 80 dakika sonra davacı tarafından ... Devlet Hastanesi'nin acil servisine gidilerek saat 02:42'de yapılan kan ölçümünde davacının 0,09 promil alkollü olduğunun saptandığı ve hastane doktoru tarafından rapor haline getirilerek onaylandığı görülmekle bu rapora itibar edilmesi gerekmektedir. Diğer bir ifadeyle ilk ölçüm ile doktor raporu arasında geçen 80 dakikada kandaki alkol değerinin ne kadar azalacağı hesaplanarak raporda çıkan sonuca eklenmek suretiyle işleme esas alınacak alkol oranının tespit edilmesi gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta, davacının kullandığı ... plakalı araca ait araç özet bilgileri formu incelendiğinde; aracın kamyonet cinsi araç olduğu görülmektedir.
Trafik ekiplerince davacının 1,30 promil alkollü olduğundan bahisle işlem tesis edilmişse de bu ölçümden sonra alınan raporda davacının 0,09 promil alkollü olduğu ve bu iki ölçüm arasındaki süre değerlendirildiğinde davacının 0,29 promil alkollü olduğunun kabul edilmesi gerekeceğinden, kamyonet cinsi araç sürücüleri için yasal sınır olan 0,21 promilin üzerinde alkollü olarak araç kullandığı sabit olan davacı hakkında tesis edilen işlemlerde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu durumda; belirtilen gerekçeyle davanın reddine karar verilmesi gerekmekteyse de, farklı bir gerekçeyle davayı reddeden İdare Mahkemesi kararınında sonucu itibariyle hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, karar düzeltme isteminin kabulü ile ... 1. İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve ... sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, 25/09/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.