MAHKEMESİ:TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki tazminat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; davaya konu... de kiracı olduğunu, 09.09.2009 tarihinde sel meydana geldiğini, taşınmazda bulunan kiralanan işyerinin selden zarar gördüğünü, davalı kiraya veren ... Emlak...A.Ş. nin tadilat yapıp avmyi tekrar faaliyete açamadığını, davalı belediyenin ise mevzuata aykırı şekilde taşınmaza ruhsat verdiği için sorumlu olduğunu ileri sürerek, uğranılan maddi zarar için şimdilik 10.000 TL maddi, 10.0000 TL manevi tazminatın davalılardan tahsiline karar verilmesini istemiştir.Davalı ... Emlak...A.Ş; alacağın zamanaşımına uğradığını, sel felaketinin mücbir sebep olduğunu, binada ayıp olmadığını savunarak, davanın reddini dilemiştir.Davalı ...; idari yargının görevli olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini dilemiştir.Mahkemece; davanın kısmen kabulüne, 10.000 TL maddi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, davacının ıslah talebi sözlü yargılama evresinde yapıldığından ıslah talebi yönünden karar verilmesine yer olmadığına ve manevi tazminat isteminin reddine karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davacının ve davalı ... Emlak...A.Ş vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Davacının ıslah talebine yönelik temyiz itirazına gelince;
HMK"nun 184. maddesi; "Hâkim, tarafların iddia ve savunmalarıyla toplanan delilleri inceledikten sonra, duruşmada hazır bulunan taraflara tahkikatın tümü hakkında açıklama yapabilmeleri için söz verir.Mahkeme tarafların tahkikatın tümü hakkındaki açıklamalarından sonra, tahkikatı gerektiren bir husus kalmadığını görürse, tahkikatın bittiğini taraflara tefhim eder." hükmünü içermektedir.Buna göre, tahkikat aşaması; hakimin, tarafların dilekçelerinde ileri sürdükleri iddia ve savunmaları ve bunların ispatı için gösterilen delilleri inceleyip bitirmesi ve tahkikatın tümü hakkında tarafların açıklamalarını dinlemesinden sonra, tahkikatı gerektiren bir husus kalmadığını görürse sona ermiş (bitmiş) olur. Ancak; hakim, duruşmada hazır bulunan taraflara, tahkikatın tümü hakkında açıklama yapabilmeleri için söz verir. Tarafların tahkikatın tümü hakkında yapacakları açıklamalardan sonra, mahkeme, tahkikatı gerektiren bir husus kalmadığı sonucuna varırsa, tahkikatın bittiğini taraflara tefhim eder (HMK. md 182/4) ve sözlü yargılama aşamasına geçilir(HMK. md. 186). HMK"nun 176. (HUMK"nun 83) maddesine göre; taraflardan her biri, yapmış olduğu usul işlemlerini, kısmen veya tamamen ıslah edebilir. Bu çerçevede, davacının dava sebebini (vakıaları) ıslah ile genişletmesi mümkündür. Islahın, bir tarafın tek taraflı ve açık bir irade beyanı ile yapılması mümkün olup, karşı tarafın veya mahkemenin kabulüne bağlı değildir. O halde, mahkemece usulüne uygun olarak yapılmış ve masrafları yatırılmış, ıslah istemine itibar edilerek, istek kalemlerine göre bir inceleme ve değerlendirme yapılarak hüküm tesisi gerekirken,ıslah talebinin reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
3- Davalı belediyenin temyiz itirazına gelince;
Davacı, davalı ... Belediyesinin projeye aykırı ruhsat vermesi nedeni ile zararı tazminle yükümlü olduğunu bildirerek belediyenin sorumluluğunu, hizmet kusuruna dayandırmıştır. Kural olarak, idarenin eylem ve işlemleri sonucunda kusurlu veya kusursuz olarak verdiği zararlar nedeniyle 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu"nun 2/b maddesi gereği idare mahkemelerinde tam yargı davası açılabilir. Belediyelerin iş yeri açılmasına ruhsat verme işlemi idari bir işlem olduğuna göre, bundan kaynaklanan uyuşmazlıklara ilişkin davaların, idari yargı yerinde görülmesi gerekir.Yargı yolunun caiz olması dava şartıdır. (HMK m. 114/1-b) Buna göre idari yargının konusuna giren bir dava, adliye mahkemelerinde açılamaz; açılırsa, bu husus yargılamanın her aşamasında bir dava şartı olarak taraflarca ileri sürülebilir ve mahkemece re"sen nazara alınmalıdır.Somut olayda, davalı ... bir kamu tüzel kişisi olup, kamusal kurallar çerçevesinde faaliyet gösterdiğinden, eylem ve işlemleri de kamusal niteliktedir. Davada ileri sürülüş ve olayın gerçekleşme biçimine göre, davanın anılan davalıya yöneltilmesinin nedeni hizmet kusurudur. Bu nedenle davanın, davalı belediyeye karşı idari yargı yerinde tam yargı davası olarak açılması gerekir.Şu durumda, davalı ... hakkındaki dava yönünden, yargı yolu bakımından mahkemenin görevsizliği nedeniyle dava dilekçesinin reddine karar verilmesi gerektiği gözetilmeyerek işin esasının incelenmiş olması doğru olmamıştır.
4- Davalı ... Emlak ...A.Ş. nin temyiz itirazlarına gelince;Taraflar arasında imzalanan 29.10.2010 başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli kira sözleşmesinin varlığına dair uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davacı kiracı sel baskını nedeniyle işyerinde uğradığı maddi zararların tahsilini istemiştir. Davacının talebi ile taşınmaz başında 18.09.2009 tarihinde yapılan tespitte bilirkişiler inşaat malzemesi, eşya bedeli ve tesisat bedeli olarak toplam 287.727 TL zararının olduğunu tespit etmişlerdir. Mahkemece yapılan keşif sonucu alınan bilirkişi kurulunun raporunda; hasarın miktarına dair inceleme yapılmadan, tespit bilirkişisi raporuna atıf yapılarak tarafların kusur durumları değerlendirilmiştir. Bu durumda Mahkemece, davacı kiracının sigorta kapsamında zararının karşılanıp karşılanmadığı, sigorta tarafından hazırlanmış ekspertiz raporu olup olmadığı araştırılarak varsa dosyaya eklenmesi, davacının uğradığı zararın miktarı bilirkişi heyetinden ek rapor alınarak tespit edilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davacının ve davalı ...Emlak...A.Ş. nin sair temyiz talebinin REDDİNE, ikinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün davacı yararına, üçüncü ve dördüncü bentte açıklanan nedenlerle davalılar yararına HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24.05.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.