MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
DAVALILAR : 1- ....Faktoring A.Ş. vek.Av. ... ... 2- ... Demir ve Yapı Elemanları San. Tic. Ltd. Şti.
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın davalı ...Ş. yönünden reddine, diğer davalı yönünden kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, müvekkili şirket ile davalı Karpa Ltd. Şti. arasında akdedilen demir satış sözleşmesi uyarınca düzenlenen çeklerden üç adedinin mal teslim edilmemesine rağmen diğer davalı ... şirketine devredildiğini, mal teslim edilmediği için müvekkilinin davalılara borcu bulunmadığını iddia ederek, borçlu olmadıklarının tespiti ile çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ...Ş. vekili, 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu"nun 9/3 maddesi uyarınca, çeke dayalı kişisel def"ilerin müvekkilinin çeki ancak kötüniyetli iktisap etmesi halinde ileri sürülebileceğini, müvekkili şirketin mevzuata uygun olarak dava konusu çekleri iktisap ettiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı Karpa ... Ltd. Şti."nin yetkilisi 31.03.2015 tarihli celse isticvabında, satış sözleşmesi ve tahsilat tediye makbuzundaki imzaların kendisine ait olup, dava konusu çekleri ön ödeme olarak aldıklarını, ancak malların sevkini yapamadıklarını, sözleşme tarihinden sonra herhangi bir fatura düzenlenmediğini, davalı ... şirketine çekleri verirken eski tarihli faturaları verdiklerini beyan etmiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve toplanan delillere göre demir siparişi için davalılardan Karpa... Ltd. Şti."ne verilen çekler karşılığında malların teslim edilmediğinin anılan şirket yetkilisinin beyanlarından da anlaşıldığı, diğer davalı şirketin faktoring şirketi olması ve 6361 sayılı Yasanın 9/3 maddesi uyarınca çeke dayalı kişisel def"ilerin faktoring şirketine karşı ileri sürülemeyeceği, davalı ... şirketinin çekleri kötüniyetle iktisap ettiğinin ispatlanamadığı, ayrıca davalı ... şirketinin dava konusu çekleri 28.11.2013, 22.11.2013 ve 16.11.2013 tarihli faturalar karşılığında ve faktoring sözleşmesi ile aldığından yapılan faktoring işleminin yasaya uygun olup davacının bu yöndeki itirazlarının yerinde görülmediği gerekçesiyle, davalı ...Ş. hakkındaki davanın reddine, diğer davalı ... Ltd. Şti. aleyhine açılan davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık faktoring ilişkisinden kaynaklanmaktadır. Uyuşmazlığın çözümünde dava tarihinde yürürlükte bulunan 6361 sayılı Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu"nun 9/2 ve 9/3 maddesi hükümlerinin tartışılması gerekmektedir. Anılan Yasanın 9/2 maddesine göre; "" faktoring şirketi kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilemeyen alacaklar ile kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tevsik edilemeyen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir alamaz veya tahsilini üstlenemez."" Aynı Yasanın 9/3 maddesinde ise; ""Bir kambiyo senedinin ciro yoluyla faktoring şirketine devri halinde kambiyo senedinden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def"ileri faktoring şirketine karşı ileri süremez; meğer ki, faktoring şirketi kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun.""


Somut olayda, dava konusu edilen çeklerde davacı keşideci, davalı Karpa ... Ltd. Şti. lehdar, ... Faktoring A.Ş. ise lehdarın cirosu ile çeklere hamil olan tüzel kişi olup, alacağın mal satışı ile ilişkili olduğu ekli faturalarla tevsik edilmiş olduğundan ve çekleri ciro eden Karpa ... Ltd. Şti. ile temlik alan ....Faktoring A.Ş. arasında faktoring sözleşmesi bulunduğundan 6361 sayılı Yasanın 9/2. maddesine uygun bir faktoring işlemi gerçekleştirildiği dosya içeriğinden anlaşılmaktadır.
Yurtiçi faktoringde, faktoring işleminin üçlü bir ilişki olduğu doktrinde ve Yargıtay uygulamasında tartışmasız kabul edilmektedir. Nitekim Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 03.11.2010 tarih, 2010/19-488 E, 2010/557 K. sayılı kararında da faktoring işleminin müşteri (firma), faktoring şirketi (faktor) ve borçlu olmak üzere üç tarafının bulunduğu açıkça belirtilmiştir. Faktoring işleminin tarafları yönünden alacağın devri hükümlerinin uygulanacağı da sözü edilen Yargıtay içtihadında ve Yargıtay"ın bu konudaki istikrarlı içtihatlarında vurgulanmıştır.
Daha açık bir anlatımla faktoring işleminin tarafları olan müşteri (firma), faktoring şirketi (faktor) ve borçlu arasındaki ilişkiler açısından 6361 sayılı Kanun"un 9/2 ve buna bağlı olarak 6098 sayılı TBK"nın 188/1. maddeleri hükmünün uygulanması gerekmektedir. 6098 sayılı TBK"nun 188/1 maddesine göre, ""Borçlu, devri öğrendiği sırada devredene karşı sahip olduğu savunmaları, devralana karşı da ileri sürebilir."" Somut olayda, davalı Karpa... Ltd. Şti. dava konusu çekler karşılığında davacıya mal teslim edemediğini açıkça kabul etmiş ve böylece çeklerin karşılıksız kaldığı mahkemece de kabul edilmiştir. Önceki alacaklı, aleyhindeki hükmü temyiz etmemiş ve böylece davacının önceki alacaklı ..... Ltd. Şti."ne bu çeklerden dolayı borçlu olmadığı hususu kesinleşmiştir.
6098 sayılı TBK"nun 188/1. maddesi uyarınca, borçlu bu savunmasını temlik alan durumundaki faktoring şirketine karşı da ileri sürebilir.
6361 sayılı Kanun"un 9/3 maddesi hükmü, faktoring işleminin yukarıda belirtilen tarafları dışındaki kambiyo borçluları bakımından uygulanacak bir hükümdür. Somut olayda ise, taraflar faktoring işleminin içinde yer aldıklarından ve faktoring işleminin tarafları dışında kalan sırf kambiyo borçlusu durumunda herhangi bir kişi mevcut olmadığından olayda 6361 sayılı Kanun"un 9/3 maddesi hükmünün uygulanabilirliği bulunmamaktadır. O halde mahkemece, davanın davalı ... şirketi bakımından da kabulü gerekirken yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 05.04.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.