Yargıtay 16. Hukuk Dairesi 2018/346 Esas 2018/2543 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "tespit harici bırakılma tarihinden itibaren makul süre içinde dava açılmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesinin isabetsizliğine değinilerek gerek 3402 sayılı ... Yasa"sı gerekse de 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu"nun tescil hükümlerini düzenleyen maddelerinde, hakkında tutanak düzenlenmeyen ya da tespit harici bırakılan yerler hakkında ... öncesi nedenlere dayanılarak dava açılmasını engelleyen ya da hak düşürücü süre belirleyen yasal düzenleme bulunmadığı göz önüne alınarak iddia ve savunmalar doğrultusunda, toplanan deliller değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, 25.02.2011 tarihli fen bilirkişi ek raporunun krokisinde kırmızı ile boyalı 1.031,80 metrekarelik yol olarak bırakılan kısmın iptali ile 105 ada 6 parsele eklenmek suretiyle davacı ... adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, dahili davalı ... vekili ve katılan ... tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı ..., dava dilekçesi ile ... sırasında yol olarak bırakılan yerin ... çalışmalarından önce zilyedi olduğunu ve adına edinme koşullarının gerçekleştiğini iddia ederek dava açmıştır. Mahkemece 25.02.2011 tarihli bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen taşınmaz bölümü üzerinde davacı lehine zilyetlikle edinme koşullarının oluştuğu gerekçe gösterilmek suretiyle yazılı şekilde karar verilmiş ise de; yapılan inceleme ve araştırma hüküm kurmaya elverişli bulunmamaktadır. Çekişmeli taşınmaz bölümüne ait ... paftasının incelenmesinde; çekişmeli taşınmazın komşusu durumunda bulunan; 105 ada 5 ve 106 ada 3 parsel sayılı taşınmazlar arasında kalan bölümün ... paftasında ne olarak göründüğü araştırılmamış, çekişmeli taşınmaza komşu 106 ada 3 ve 4 parsel sayılı taşınmazlara ait ... tutanakları getirtilerek varsa dayanakları kayıt ve belgelerin dava konusu yerleri ne şekilde sınır gösterdiği üzerinde durulmamış, taşınmazın niteliğini ve kullanım durumunu belirlemede hava fotoğraflarından yararlanılmamış, 3 kişilik ziraatçi bilirkişi kurulundan taşınmazın niteliğini belirtir ayrıntılı rapor alınmamıştır. Hal böyle olunca; ... Müdürlüğü"nden çekişmeli taşınmaza komşu 105 ada 5 ve 106 ada 3 parsel sayılı taşınmazlar arasında kalan bölümün ... paftasında ne olarak göründüğü sorulmalı, komşu parsellerin tutanakları ve varsa dayanakları kayıt ve belgeler getirtilerek dava konusu yerleri ne şekilde sınır gösterdiği araştırılmalı, dava tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait dava konusu taşınmazın bulunduğu yere ilişkin stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığı"ndan tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilerek dosya arasına konulmalıdır. Bundan sonra, fen bilirkişi ve üçlü ziraat mühendisi kurulu huzuruyla yeniden keşif yapılmalı, keşif sırasında dinlenilecek davada yararı bulunmayan yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından taşınmazların öncesinin ne olduğu, taşınmazlar üzerinde zilyetliğin bulunup bulunmadığı, varsa hangi tarihte ve ne zaman başladığı, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kimden kime, nasıl intikal ettiği, taşınmazlarda imar-ihyaya ne zaman başlanılıp tamamlandığı, tamamlandığı tarihten dava tarihine kadar ... Kanunu"nun 14. maddesinde belirtilen sürenin geçip geçmediği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, dinlenen bilirkişi ve tanık beyanlarında çelişki doğduğu takdirde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeye çalışılmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, hava fotoğrafı incelemesi konusunda uzman jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiye stereoskopik yöntemle yaptırılmalı, ziraat bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazların eğimi, niteliği, toprak yapısı, bitki örtüsü, taşınmazın imar-ihyasının hangi tarihte başlanıp tamamlandığı, ekonomik amaca uygun zilyetliğin hangi tarihten beri ve hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü ve kullanım durumunu kesin olarak belirleyen bilimsel verilere dayalı, önceki ziraatçi bilirkişi raporunu da irdeleyen ve sınırındaki taşınmazlarla mukayese edilecek şekilde ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; HMK"nın 290/2. maddesi uyarınca birlikte keşfe götürülecek bir fotoğrafçı aracılığıyla raporlarda belirtilen hususların somutlaştırılması için, taşınmazlar ve çevresini tüm yönleriyle gösterecek şekilde taşınmaz ve çevresinin yakın plan fotoğrafları çektirilip fotoğraflar üzerinde çekişmeli taşınmaz kabaca işaretlettirilmeli, davacı tarafın kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile kazanabileceği taşınmaz miktarı üzerinde durulmalı, tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Eksik incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden müdahil ..."a iadesine, 10.04.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.