14. Hukuk Dairesi 2016/2272 E. , 2018/8692 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 07.05.2013 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı kurulması talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 13.10.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar ..., ..., ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, Türk Medeni Kanunu"nun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davacı, ... ili, ,,, ilçesi, ,,, köyü, ,,, mevkisinde bulunan 108 ada 165 parsel (eski 901 parsel) sayılı taşınmazın maliki olduğunu, parselinin ana yola bağlantısının bulunmadığını, kendi taşınmazı ile yol arasında bulunan 7 adet taşınmazdan taşınmazı yararına geçit hakkı kurulmasını talep etmiştir.
Davalılardan ..., ..., ... ve ... davanın reddini savunmuşlardır. Davalılardan ... vasisi ... ise bedeli mukabili geçit hakkı kurulmasını kabul ettiğini beyan etmiştir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü, davalılardan ..., ..., ... vekili temyiz etmiştir.
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Mahkemece ... ili, ... ilçesi, ... köyü 108 ada 165 (Eski: 901) parsel sayılı taşınmaz yararına fen bilirkişisi tarafından tanzim edilen 13.05.2015 tarihli rapor ve krokisinde mavi renkle gösterilen 108 ada 31 parsel, 108 ada 30 parsel, 108 ada 34 parsel, 108 ada 36 parsel sayılı taşınmazlardan daha önce tesis edilen geçit hakkına ilave olarak; 108 ada 165 parsel sayılı taşınmaz yararına önceden tesis edilen geçit hakkı güzergahının geçtiği parsellerden (108 ada 31, 30, 34 ve 36 parseller) ve devamla daha önce tesis edilen geçit hakkı güzergahının devamı niteliğinde olmak üzere, 108 ada 150 parsel, 108 ada 149 parsel 108 ada 153 parselden, rapora ekli 1 numaralı krokide kırmızı renkle gösterilen toplamda 600.04 m² lik kısımdan geçit hakkı tesisine karar verilmiştir.
Zorunlu geçit istemi değerlendirilirken, genel yola ulaşacak seçenekler arasında, daha önce üzerinde geçit kurulmak suretiyle genel yola bağlanmış bir taşınmaz varsa, diğer koşullarla çelişmediği ölçüde, bu seçenekten yararlanılarak bir sonuca ulaşmak mümkündür.
Böyle bir seçenek öngörülürse, başkaca taşınmaz yararına önceden kurulan geçitin yükü artacağından, bu taşınmazlar için de uygun bir bedele hükmedilmesi gerekir.
108 ada 165 parsel yararına 53, 150, 149 parsel sayılı taşınmazlardan tesis edilen geçit güzergahının ana yola kesintisiz bir şekilde bağlantısı sağlanması gerekirken, kesintisizlik ilkesine aykırı olarak 108 ada 30, 31, 34, 36 parsel sayılı taşınmazlar aleyhine daha önceden kurulmuş geçite bağlanması doğru görülmemiştir.
Bu durumda mahkemece, davacıya ait 165 parsel sayılı taşınmazın genel yola kesintisiz bir şekilde bağlantısı sağlanmalı, daha önce aleyhine geçit kurulan 30, 31, 34 ve 36 parsel sayılı taşınmazların yükü artacağından, bu parsel malikleri taraf olarak davaya dahil edilmeli, mahallinde yeniden keşif yapılmalı, bilirkişi vasıtasıyla uygun bir geçit bedeli tespit edilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Yukarıda belirtildiği üzere eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle bir kısım davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 06.12.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
