11. Hukuk Dairesi 2016/2840 E. , 2017/1693 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen davada ... 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 07/07/2015 tarih ve 2010/701-2015/563 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi taraf vekilleri ile "..." gemisi eski donatanı ... Co. Ltd. vekili tarafından istenmiş olup, duruşma için belirlenen 14.03.2017 günü hazır bulunan davacı vekili Av. ... ile davalı yeni donatan vekili Av. ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, ... Bayraklı ... isimli geminin 04/02/2010 tarihli çarter partiye göre müvekkili tarafından süreye tabi sefer esasına göre kiralandığını, müvekkilinin kira bedeli ve yakıt için bir kısım ödemeler yaptığını, gemide meydana gelen arızalar nedeniyle geminin seferini sonlandırmak zorunda kaldığını ve sözleşme gereğinin yerine getirilmediğini, müvekkilinin geminin kirada kaldığı süre için gemi için bir kısım masraflar yaptığını, müvekkilinin kaptanın talebi üzerine geminin tamir bedelini ödediğini, çeşitli tarihlerde gemiye 301.000 USD değerinde yakıt temin ettiğini, geminin ... ve ..."te kaldığı süre zarfında donatan adına gemiye yapılan gıda, su, yedek parça, liman ve fener ücretleri, sağlık rüsumu, gemi bakımı, römork, mürettebat ve acentelik ücretleri ödeme yaptığını, müvekkilince toplam 942.888,04-USD ödeme yapıldığını, nihai olarak müvekkilinin davalıdan 695.173,58-USD alacaklı olduğunu ileri sürerek, geminin kendisinden ve donatanından kaynaklı sebeplerle seferini tamamlayamamasından dolayı peşin ödenmiş navlunu da içeren toplam 695.173,58-USD alacakları için TTK 1235/7, 1236 ve 1241 hükümleri gereğince ... numaralı ... isimli gemi üzerinde asıl alacak, faizi ve masrafları da kapsayacak şekilde gemi alacaklısı ve kanuni rehin hakkının tespiti ve tanınmasına, alacak üzerine dava tarihinden itibaren kamu bankalarının bir yıllık USD mevduatına uyguladıkları en yüksek faiz oranının uygulanmasına ve hesaplanacak faiz için de TTK 1241 uyarınca kanuni rehin hakkı tanınmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, ... isimli geminin müvekkili ... Co. Ltd. firmasına ait olduğunu, davada MÖHUK 22. maddesi uyarınca ... Cumhuriyeti Hukukunun uygulanması gerektiğini, müvekkilinin davacıya herhangi bir borcu bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
... Gemisi Eski Donatanı ... Co. Ltd. vekili, davacı tarafın navluna ve yakıta şamil olmak üzere müvekkiline peşin ödemeler yaptığını, gemi mülkiyetinin 01/06/2012 tarihinde Hankook şirketine devredildiğini, bu şirketin çarterpartinin 8. maddesine göre davacının taleplerinden haberdar edildiğini ve gemi ile birlikte bu talepleri de üstlendiğini, davaya konu alacakların müvekkili tarafından kabul edildiğini beyan etmiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, MÖHUK 21. madddeye göre dava konusuna ilişkin uygulanacak hukukun Türk hukuku olduğu, davacının Novorossiysk Limanında gemiye ... firmasından aldığı yakıt henüz gemide durmakta iken geminin off-hire olduğu, davacının 231.300,00-USD lik yakıt bedelini talep hakkı olduğu, ancak davacının diğer alacak kalemlerini ispatlayamadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, gemi üzerinde 231.000,00-USD alacağın dava tarihinden itibaren USD"ye kamu bankalarınca verilen en yüksek yıllık faiz oranı tahakkuku ile fiili ödeme günündeki Merkez Bankası efektif satış kuru üzerinden karşılığı miktarınca kanuni rehin hakkı tesisine karar verildi.
Kararı, taraf vekilleri ile ""..."" gemisi eski donatanı ... Co.Ltd vekili temyiz etmiştir.
1- Bir davada kararı temyiz etme hakkı, yalnız taraflara veya hüküm ile kendisine mükellefiyet yüklenen veya bir hakkı ihlal edilen kimseye veya kanunun açıkça belirttiği mercilere aittir.
Temyiz isteminde bulunan ""..."" gemisi eski donatanı ... Co. Ltd. talebe konu davada taraf sıfatı bulunmadığı gibi, karar başlığında davalı olarak gösterilmemiş ve aleyhine de hüküm kurulmamıştır. O halde, ""..."" gemisi eski donatanı ... Co. Ltd. vekilinin kararı temyiz etmede hukuki yararı bulunmadığından temyiz isteminin reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde değildir.
3- Dava, ... Cumhuriyeti Bayraklı gemi üzerinde kanuni rehin hakkının tespiti ve tanınması istemine ilişkindir. Davacı vekili, dava konusu geminin çarter partiye göre müvekkili tarafından süreye tabi sefer esasına göre kiralandığını, gemide meydana gelen arızalar nedeniyle geminin seferini sonlandırmak zorunda kaldığını ve sözleşme gereğinin yerine getirilmediğini, müvekkilinin geminin kirada kaldığı süre için gemi için bir kısım masraflar ve yakıt için bir kısım ödemeler yaptığını ileri sürmüştür. Mahkemece, davacının ... Limanında gemiye Dan Bunkering firmasından aldığı yakıt henüz gemide durmakta iken geminin off-hire olduğu, davacının 231.300,00-USD lik yakıt bedelini talep hakkı olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Dava tarihinde yürürlükte bulunan 6762 sayılı TTK"nın 1235. maddesinde gemi alacaklısı hakkını veren alacaklar düzenlenmiştir. Davacı gemi kiracısının, yakıt tedarikçisine yakıt bedelini ödemiş olması davacıya kanuni rehin hakkı bahşetmez. Mülga 6762 sayılı TTK hükümlerine göre gemiye verilen mal veya hizmetler nedeniyle kanuni rehin hakkı ancak malı veren veya hizmeti sunan tarafa aittir. Bu itibarla davacının yakıt bedeli için kanuni rehin hakkı talep etme hakkına sahip olmadığı nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle ""..."" gemisi eski donatanı ... Co. Ltd. vekilinin temyiz isteminin reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davalı yararına BOZULMASINA, takdir olunan 1.480,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine, aşağıda yazılı bakiye 2,20 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, ödedikleri peşin temyiz harcın istekleri halinde temyiz eden davalılara iadesine, 21/03/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.