MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada ... (Kapatılan) 51. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 17/06/2014 tarih ve 2008/185-2014/224 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, bazı noksanlıkların ikmali için dosya mahalline gönderilmişti. Bu noksanlıkların giderilerek dosyanın gönderildiği anlaşılmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin dava dışı ... Co. Ltd. Şti.’den 14.000 USD bedelle, 50 ml. catheter barrel kalıbı satın aldığını, emtianın satıcı firma tarafından ... Limanı’nda acentesi olduğu davalı ... Nak. ve Tic. Ltd. Şti.’ne, diğer davalı ... Ltd.’ne müvekkili adına taşıma yapması için teslim edildiğini, anılan firma tarafından düzenlenen 26/02/2006 tarihli konşimentoya göre emtianın aynı tarihte gemiye yüklendiğini ve 27/03/2006 tarihine ... Gümrük Sorumluluk Sahasına konteynerden çıktığına dair davalı ... Ltd. Şti. tarafından müvekkiline gemi varış ihbarnamesi gönderildiğini, bunun üzerine de 300,00 USD tutarlı navlun ücreti ödenerek gümrük işlemlerine başlandığını, yine dava dışı ... Uluslararası Nak. şirketinin de söz konusu mallarla ilgili 27/03/2006 tarihli konşimentoyu düzenleyerek gönderdiğini, nitekim ... Gümrük Müdürlüğü’ne verilen gümrük özet beyanında beyan sahibinin anılan şirketin yetkilisi olduğunu, buna rağmen ilgili şirketlerce emtianın kaybolduğu bildirilerek gümrük işlemlerinin iptal edildiğini ve dolayısıyla teslimat yapılmadığını, emtianın kaybından davalıların sorumlu olduğunu ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 14.300 USD’nin ticari faiziyle davalılardan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... Nakliyat Ltd. Şti. vekili, husumet itirazında bulunmuş, müvekkilinin taşıyan olmadığını, bir an için acente sıfatı nazara alınsa dahi acente aleyhine doğrudan dava açılamayacağını, taşıyan olmamakla birlikte davacının iddia ettiği zarar ile müvekkili eylem ve işlemleri arasında herhangi bir illiyet bağı bulunmadığını, dava konusu olayda birden fazla taşıma ilişkisi bulunduğunu, somut olayda ihbar külfetinin de yerine getirilmediğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davacı tarafça diğer davalı hakkındaki davadan vazgeçildiği ve davanın bu davalı yönünden takip edilmeyeceği bildirilmiştir.
Mahkemece iddia, savunma, toplanılan deliller ve tüm dosya kapsamına göre, davacı tarafça 04/12/2013 tarihli oturumda davalılardan ... Logistic Ltd. yönünden davanın HMK’nın 150. m. gereğince takipsiz bırakıldığı, diğer davalı ... Nakliyat Ltd. yönünden ise, davacıya bilirkişi ücretini yatırmak üzere kesin süre verildiği, davacı tarafça taraflar arasında daha önce görülen mahkemenin 2006/188 E. sayılı dosyasında bilirkişi raporu alındığını belirterek anılan dosya ve rapora delil olarak dayandığı, bilirkişi raporunda da, konşimentoda LCL kaydı olduğu, bundan yükleten tarafından yükün taşıyanın konteyner navlun istasyonuna konteyner içi yükleme için getirildiğinin anlaşılması gerektiği, bu durumda konteyner istifinden de taşıyanın sorumlu olduğu sonucunun çıkacağı, taşıyanın TTK’nın 1061 m. gereği teslim anına dek geçen sürede malın ziya ve hasarından sorumlu olacağı, bu halde Succes Ltd."nin taşıyan olarak sorumlu olduğu ancak, taşıyanın acentesi olduğu tespit edilen davalı ... Ltd."nin asaleten sorumlu olmasının mümkün olmadığı zira, TTK’nın 119. m. gereği acente aleyhine doğrudan değil ancak taşıyana izafeten dava açılabileceği, ... Logistic Ltd."nin taşıyan olarak sorumlu olduğunun belirtildiği, davacının bilirkişi incelemesi hususunda kesin süreli işlemi posta havalesiyle yaparak sürenin geçmesinden sonra intikale sebep olduğu, davalı ... Ltd. yönünden kesin sürede işlem yapılmadığından HMK’nın 94. m. gereği yeniden rapora gerek olmadığı ve ilk dosyada yer alınan rapor uyarınca husumet yöneltilemeyeceği gerekçesiyle, davalı ... Internatıonal Logistic Ltd. Şti. yönünden davanın açılmamış sayılmasına, diğer davalı yönünden ise, reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
1- Yargıtay İBK’nun 11/04/1940 gün ve 70 sayılı kararının gerekçesi ve aynı gerekçeye dayalı olarak verilen HGK’nun 21/11/1981 gün ve 1981/2-551 sayılı kararında vurgulandığı üzere, mahkemeler kanunda gösterilen istisnalar dışında kendi hükümlerini kendileri kaldıramazlar ve/veya önceki hükmü ortadan kaldıran mahiyette bir karar veremezler. İlk derece mahkemelerinin kararlarını bozup kaldırma yetkisi, Yargıtay Kanunu’nun 1. maddesi ile HMK"nın geçici 3. maddesi uyarınca uygulanmaya devam olunan HUMK 428. maddesi uyarınca münhasıran Yargıtay"a aittir. Yerel mahkeme duruşmaya son verip karar vermekle davadan elini çekmiştir. Artık mahkemece, karardan sonraki dönemde, dava tekrar ele alınıp esasa etkili karar verilemez. Mahkemece belirtilen doğrultuda inceleme yapılıp karar verilmesine olanak veren bir yasa hükmü bulunmamaktadır. Buna cevaz veren bir mevzuat hükmü görünümündeki HMK Yönetmeliği’nin 57. maddesi, ancak yasayla düzenlenebilecek bir hususa ilişkin olduğu gibi yasal dayanağı da bulunmadığından bu gibi hallerde uygulanabilecek bir hüküm niteliğinde değildir. Bu gibi hallerde, Yargıtay"ca verilecek bozma ilamından sonra dosyanın ele alınıp feragat sebebiyle gerekli kararın verilmesi mümkündür. Yerleşmiş Yargıtay uygulaması bu yöndedir. Bütün bu açıklamalar ışığında, mahkemece yukarda tarih ve numarası verilen karar ile davalı ... International Logistic Ltd. Şti. yönünden davanın açılmamış sayılmasına karar verilip davadan el çekildikten sonra davacı vekilince verilen dilekçeye istinaden ek karar ile işbu davalı yönünden davanın feragat nedeniyle reddine karar verilmiş olması yerinde olmamış, mahkemece verilen 11/01/2017 tarihli ek kararın re"sen bozularak kaldırılmasına karar vermek gerekmiştir.
2- Uyuşmazlık, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri nitelikte olup davadan feragat hüküm kesinleşinceye değin yapılabilir ve karşı tarafın kabulüne bağlı olmadığı gibi yapıldığı anda kesin hükmün sonuçlarını doğurur. Davacı vekilinin karar henüz kesinleşmeden önce davalılardan Suces Int. Logistic Ltd. Şti. bakımından hakkın özünden vazgeçme niteliğindeki davadan feragate ilişkin beyanı, HMK’nun 74 ve 307 vd. maddeleri uyarınca sonuç doğurucu nitelikte olup davadan feragate ilişkin bir hüküm verilmesini teminen anılan davalı hakkındaki davanın açılmamış sayılmasına dair yerel mahkeme kararının re"sen bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
3- Dava, taşımadan kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, davacı tarafından aynı olaya ilişkin olarak daha önce kendi adına asaleten ve ... Logistic Ltd. Şti."ne izafeten ... Nakliyat ve Ticaret Ltd. Şti. ile ... Uluslararası Taşımacılık ve Dış Ticaret Ltd. Şti."ne husumet yöneltilerek açılan ve 02/11/2007 tarih, 2006/188 E-2007/270 K. sayılı karar ile açılmamış sayılmasına karar verilen dosyada alınan bilirkişi raporu yetersiz görülerek yeni bir bilirkişi incelemesi yapılması yönünde ara karar oluşturulmasına rağmen, verilen kesin süre gereğinin yerine getirilmediği gerekçesiyle daha önce itibar edilmeyen önceki rapora dayalı olarak hüküm tesisi doğru değil ise de, davalı ... Nakliyat ve Ticaret Ltd. Şti."nin konşimento ve dosya kapsamı itibariyle acente olduğunun anlaşılması karşısında işbu davalı aleyhine 6762 sayılı TTK"nın 119. m. gereğince doğrudan değil ancak izafeten dava açılabileceğinden ve davanın belirtilen bu gerekçe ile reddi gerektiğinden, davalı ... Nakliyat ve Ticaret Ltd. Şti. hakkında verilen ve sonucu itibariyle doğru olan kararın HUMK 437/7. maddesi gereğince açıklanan bu gerekçe ile onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarida (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, yerel mahkemenin 11.1.2017 tarihli ek kararının re"sen BOZULARAK KALDIRILMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, yerel mahkemenin davalılardan ... Logistic Ltd. Şti. hakkındaki davanın açılmamış sayılmasına dair kararının re"sen BOZULMASINA, (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin davalılardan ... Nakliyat ve Ticaret Ltd. Şti. yönünden tüm temyiz itirazlarının reddi ile anılan davalı yönünden sonucu itibariyle doğru olan yerel mahkeme kararının açıklanan değişik gerekçe ile ONANMASINA, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 21/03/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.