5. Hukuk Dairesi 2020/7575 E. , 2020/9112 K.
"İçtihat Metni"
T.C.
YARGITAY
5. Hukuk Dairesi
TÜRK MİLLETİ ADINA
Y A R G I T A Y İ L A M I
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
DAVACI : ...A.Ş.Un Fabrikası
DAVALI : ..., ... ... Limited Şirketi
Taraflar arasındaki davada Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi ile Konya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, icra takibinden sonra borçlu olmadığının tespiti amacıyla ihtiyati tedbir istemli açılan menfi tespit talebine ilişkindir.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesince; somut olayda olduğu gibi ilk derece mahkemesinin ihtiyati tedbire ilişkin kararının istinaf incelemesine konu edilmesi üzerine bağlı olduğu Bölge Adliye Mahkemesince kesin olarak karara bağlanması sonrasında, aynı davada ihtiyati tedbire ilişkin yeni bir talepte bulunulması üzerine verilecek kararlar (veya davanın esası hakkında verilecek karar) artık karar tarihi itibariyle hangi Bölge Adliye Mahkemesi yargı çevresi içerisinde bulunuyorsa, o Bölge Adliye Mahkemesi istinaf incelemesine tabi olacaktır. Yani ilk derece mahkemesinin bağlı olduğu Bölge Adliye Mahkemesi’nin değişmesi durumunda, yeni Bölge Adliye Mahkemesi’nin faaliyete geçmesinden önce verilmiş ihtiyati tedbir veya ihtiyati haciz kararına ilişkin istinaf istemi esastan karara bağlanmış ise, aynı yargılamada yeni talep niteliğinde olan ihtiyati tedbir veya ihtiyati hacze ilişkin olarak verilecek kararların istinaf incelemesi artık yeni talebe ilişkin kararın verildiği tarihte bağlı olduğu Bölge Adliye Mahkemesi’nin istinaf incelemesine tabi olacağı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Konya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince ise davanın ihtiyati tedbir talepli olarak 08/01/2018 tarihinde açıldığı, ilk derece mahkemesince davacının tedbir talebinin 24/04/2018 tarihli ara kararı ile reddedildiği, dava dosyasının tedbir talebinin reddine ilişkin ara kararının incelenmesi için Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesine gönderildiği, dairece yapılan istinaf incelemesi sonucunda; istinaf talebinin HMK"nın 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine 01/11/2018 tarihinde karar verildiği, davacının 08/07/2019, 12/07/2019 tarihli dilekçeleri ile teminatsız olarak yeniden ihtiyati tedbir talep ettiği, talebin 28/11/2019 tarihli duruşmada
reddedildiği, verilen ara karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulduğu, dava dosyasının yasal düzenleme gereğince istinaf incelemesi için yetkili ve görevli Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesine gönderildiği,
Ankara BAM 22. Hukuk Dairesince 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 136. maddesi ile 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri hakkında Kanuna ek 1. maddenin 1. fıkrasında: "Bölge Adliye Mahkemelerinin yargı çevresinin 25. madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğinin uygulanması durumunda Resmi Gazete"de belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelenmesinde, karar tarihi itibariyle yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılır." düzenlemesi gereğince istinaf incelemesi yapması gerektiği gerekçesiyle Dairenin YETKİSİZLİĞİNE karar verilmiştir.
6100 sayılı HMK"nın 22. maddesi uyarınca "Yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına herhangi bir engel bulunduğu yahut iki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesinde tereddüt ortaya çıktığı takdirde, yetkili mahkemenin tayininde, ilk derece mahkemeleri için bölge adliye mahkemelerine, bölge adliye mahkemeleri için Yargıtaya başvurulur."
HMK"nın "Kanun Yolları" başlıklı sekizinci kısmının birinci bölümünde "istinaf” kanun yolu düzenlenmiş ve 341. maddesinin (1) numaralı fıkrasında "İlk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir" hükmünü içermektedir.
HMK"nın 391/3. ve 394/5. maddelerinde ihtiyati tedbire dair belirtilen (ilk derece) mahkeme kararlarına karşı kanun yoluna başvurulabileceği öngörülmüş; bu kanun yolunun ne anlama geldiği ise HMK"nın 341/1. maddesinde "ilk derece mahkemelerinden verilen ... ihtiyati tedbir ... taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir" hükmü ile istinaf olarak açıkça belirtilmiştir.
694 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 136. maddesi ile 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanuna ek 1. maddenin 1. fıkrasında: "Bölge Adliye Mahkemelerinin yargı çevresinin 25. madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğinin uygulanması durumunda Resmî Gazetede belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelenmesinde, karar tarihi itibariyle yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılır.
Dosya kapsamında davanın ihtiyati tedbir talepli olarak 08/01/2018 tarihinde açıldığı, ilk derece mahkemesince davacının tedbir talebinin 24/04/2018 tarihli ara kararı ile reddedildiği, dava dosyasının tedbir talebinin reddine ilişkin ara kararının incelenmesi için Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesine gönderildiği, dairece yapılan istinaf incelemesi sonucunda; istinaf talebinin HMK"nın 353/1.b.1 maddesi gereğince esastan reddine 01/11/2018 tarihinde karar verildiği, davacının 08/07/2019, 12/07/2019 tarihli dilekçeleri ile teminatsız olarak yeniden ihtiyati tedbir talep ettiği, talebin 28/11/2019 tarihli duruşmada reddedildiği, verilen ara karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda, uyuşmazlığın Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22 .Hukuk Dairesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK"nın 21 ve 22. Maddeleri gereğince Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22 . Hukuk Dairesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 03/11/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Bu belge 5070 sayılı Yasa hükümlerine göre elektronik olarak imzalanmıştır.