4. Hukuk Dairesi 2015/4532 E. , 2016/5334 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalılar ... ve diğeri aleyhine 08/01/2010 gününde verilen dilekçe ile alacak istenmesi üzerine yapılan yargılama sonunda; Mahkemece davanın kabulüne dair verilen 04/12/2014 günlü kararın Yargıtay’da duruşmalı olarak incelenmesi davalılar vekili tarafından süresi içinde istenilmekle, daha önceden belirlenen 19/04/2016 duruşma günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden asillerden ... ve vekilleri Avukat ... ile karşı taraftan davacı vekili Avukat ... geldiler. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra taraflara duruşmanın bittiği bildirildi. Dosyanın görüşülmesine geçildi. Tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü.
Dava istirdat istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalılar tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili, davalılarca hazırlanan sahte senede dayalı olarak davalılardan ... tarafından müvekkili aleyhine takip başlatıldığını, takip sırasında ..... Sulh Hukuk Mahkemesinin 2004/384 sayılı dosyasından müvekkilinin hissesine düşen 6.653,00 TL"nin bu icra dosyasına aktarıldığını ve takip alacaklısı olan davalı ...... vekili tarafından 15/12/2005 tarihinde çekildiğini, davalılardan ...’nın sahte senede dayalı 40.000,00 TL alacağını ..... Noterliğinin 11/12/2007 tarih ve 19114 sayılı temliknamesi ile davalı ..."e temlik ettiğini, bu temlik nedeniyle müvekkilinin muhtelif alacakları, banka hesapları ve taşınmazları üzerine haciz konulduğunu, davalı ...’in müvekkilinin gayrimenkullerini icrada sattıracağı tehdidinde bulunduğunu bu nedenle müvekkilinin davalı ...’e faizleri ile birlikte 50.000,00 TL ödediğini ve sahte senedi geri aldığını belirterek, davalılara yapılan ödemelerin yasal faizi ile davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Davalılar vekili, açılan davanın İİK"nın 72. maddesi gereğince açılmış istirdat davası olduğunu, davanın ödeme tarihinden itibaren 1 sene içinde açılması gerektiğini, bu sürenin geçtiğini, ayrıca esastan da davacının iddialarının yerinde olmadığını bildirerek davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece; davalıların sahte özel belge düzenleyerek bu belgeyle davacıdan tahsilat yaptıkları ve davacıyı dolandırdıkları,bu eylemlerinin haksız fiil niteliğinde olduğu, olayda haksız fiil hükümlerinin uygulanması gerektiği, 818 sayılı BK"nın 60. maddesine göre; bu tür davalarda ceza kanunlarının daha uzun bir zamanaşımı öngörmesi halinde ceza zamanaşımı uygulanacağından dava tarihinde zamanaşımı süresi dolmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Davanın dayanağı olan vakıaları anlatmak ve açıklamak taraflara, hukuki niteleme hakime aittir. 6100 sayılı HMK"nın 31. maddesi uyarınca; hakim uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir; soru sorabilir; delil gösterilmesini isteyebilir. Bu açıklamalar ışığında, dava dilekçesinin kapsamı değerlendirildiğinde dava, İİK"nın 72/7. maddesi uyarınca açılan istirdat istemine ilişkin olup, haksız fiilde olsa bu maddede öngörülen 1 yıllık süre hak düşürücü süredir ve taraflarca ileri sürülmese dahi mahkemece resen dikkate alınması gerekir. Hak düşürücü sürenin başlangıcı, borç olmayan paranın ödendiği tarihtir. Somut olayda ödemelerin 15/12/2005 ve 18/04/2008 tarihinde yapıldığı kabul edildiğine göre dava 1 yıllık hakdüşürücü sürenin geçmesinden sonra açıldığından davanın hakdüşürücü süre nedeniyle reddi gerekirken kabulü doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen nedenle BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalıların diğer temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına ve davalılar yararına takdir olunan 1.350,00 TL duruşma avukatlık ücretinin davacıya yükletilmesine, peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 19/04/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.