14. Hukuk Dairesi 2018/2686 E. , 2018/8582 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 21.12.2016 tarihinde verilen dilekçeyle önalım hakkına dayalı ... iptali ve tescil talep edilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda davanın kabulüne dair verilen 20.06.2017 tarihli hükmün ... Bölge Adliye Mahkemesince istinaf yoluyla incelenmesi davalı ... vekili tarafından talep edilmiştir. Bölge adliye mahkemesince istinaf talebinin esastan reddine dair verilen kararın Yargıtayca, duruşmalı olarak incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle, tayin olunan 04.12.2018 günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davalı ... sahibi ... ile karşı taraftan davacı vekili Av. ... geldiler. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra açık duruşmanın bittiği bildirildi. İş karara bırakıldı. Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili 21.12.2016 tarihli dilekçesi ile; 3895 ada, 3 parsel sayılı, 5322 m2 arsa cinsli taşınmazın hissedarı olduğunu, davalı şirketin 29.11.2016 tarihinde diğer hissedar ..."nin hissesini 1.325.000,00TL bedelle satın aldığını, davacıya TMK"nin 733. maddesi gereğince noterden bildirim yapılmadığını beyanla önalım hakkına dayalı ... iptali ve tescil istemiştir.
Davalı vekili, ... hissesinin özelleştirilmesini teminen Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığının açık ihale usulü ile 17.05.2016 tarihinde yapılan ihalede en yüksek teklifi vererek dava dışı ..."ye ait payı satın almış olup Özelleştirme İdaresi Başkanlığının 27.06.2016 tarihli, 2016/ÖİB-K-33 numaralı kararı ile ihalenin kesinleşmesi ve davalı şirkete satılmasına dair kararının 28.06.2016 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanması ile davalı şirketin malik olduğunu, hem ihale yapıldığı esnada hem de Resmi Gazetede yayınlanma tarihinde davacının hissedar olmadığını, davacının 23.09.2016 tarihinde yani davalı şirketin satış işleminin tamamlanmasından dört ay sonra ... kaydında paydaş olduğunu, bu sebeple satış tarihinde taşınmazda paydaş olmadığından önalım hakkının bulunmadığını, ayrıca davalı ile davacıya pay satan dava dışı 3. kişinin 03.08.2016 tarihli yazılı protokol ile gerçekte payını davalı şirkete satış konusunda anlaşmalarına rağmen muvazaalı olarak ve daha ucuz bir bedel ile davacıya 23.09.2016 tarihinde tapudan satış yapılmış olduğunu, satışın kötüniyetli ve muvazaalı olduğunu beyanla davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, TMK"nin 732. maddesi uyarınca önalım hakkının payın satılması ile kullanılabilen bir hak olup bu hakkın kullanılabilmesi için satış sözleşmesinin kurulmasının yeterli olmadığı, satışın mülkiyetin ... kütüğüne tescil edilmesiyle geçerlilik ve aleniyet kazanacağı, dava konusu taşınmazdaki 967/2400 hissesi 1.325.000,00TL bedelle 17.05.2016 tarihli ihale ile davalıya satılmış ve tapuya tescil 29.11.2016 tarihinde gerçekleşmiş olduğu gerekçesiyle 20.06.2017 tarihinde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Davalı vekilinin, istinaf kanun yolu başvurusunun HMK"nin 353/1.b-1 maddesi gereğince esastan reddine dosya üzerinden 14.02.2018 tarihinde karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... Petrol-Karo İnş. Malz. San ve Tic. Ltd. Şti. vekili temyiz etmiştir.
Dava, önalım hakkı nedeniyle ... iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Önalım hakkı, paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmazdaki payını kısmen veya tamamen üçüncü kişiye satması halinde, diğer paydaşlara, satılan bu payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak, paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve pay satışı yapılmasıyla kullanılabilir hale gelir.
Özelleştirme Uygulamalarında Değer Tespiti ve İhale Yönetmeliğinin 17. maddesine göre; "...Belirtilen şekilde hazırlanan ihale sonucunu gösteren Kurul karar taslağı ve gerekçesi bir sunuş yazısı ekinde Kurulun onayına sunulur. İhale Kurulun onayı ile (Kurul tarafından İdarenin yetkili kılındığı hallerde ise Başkan tarafından onaylanmak suretiyle) kesinleşir. Satış veya nihai devre ilişkin kararlar İdare tarafından kamuoyuna duyurulmak üzere Resmi Gazetede yayımlattırılır." (Resmi Gazete Tarihi: 29.11.2003 Resmi Gazete Sayısı: 25301)
Somut olayda, dava konusu 3895 ada 3 parsel sayılı taşınmazda 967/2400 pay dava dışı ... ..."si adına kayıtlı iken özelleştirme kapsamında 17.05.2016 tarihinde 1.325.000,00TL bedel ile en yüksek teklifi veren davalı ... Petrol-Karo İnşaat Malzemeleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketine satılmış ve bu ihale ... Özelleştirme İdaresi Başkanlığı"nın 27.06.2016 tarihli ve 2016/ÖİB-K-33 Karar no"lu kararının Özelleştirme İdaresi Başkanınca imzalanmasıyla 27.06.2014 tarihinde kesinleşmiş ve Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Özelleştirme İdare Başkanlığının İhalelerinin Başkanının nihai imzasıyla ihalenin kesinleşeceği yukarıda belirtilen yönetmeliğin 17. maddesinde belirtilmiştir. Bu durumda davalıya 29.11.2016 tarihli 40903 sayılı resmi senet ile tapuda yapılan işlem satış olmayıp Özelleştirme İdaresi Yüksek Kurulunun kararı gereği devir niteliğinde olduğundan ve TBK"nin 275. maddesi gereğince "...Satıcı artırma koşullarında aksi yönde bir irade açıklamasında bulunmamışsa, herkesin katılabileceği isteğe bağlı açık artırmalarda satış sözleşmesi, artırmayı yönetenin en yüksek bedeli öneren kişiye ihale etmesiyle kurulmuş olur." maddesi gereğince davalı şirket 27.06.2016 tarihli ve 2016/ÖİB-K-33 sayılı Özelleştirme İdaresi Başkanlığının satışı onaylayan ve Resmi Gazetede yayınlanan kararı ile davalıya satış işlemi kesinleşmiş olup davacının davalıya yapılan satışın kesinleşme tarihinden sonra dava konusu taşınmazda 23.09.2016 tarihinde paydaş olduğu, bu nedenle davacının davalıya yapılan satış tarihinde, davacı taşınmazda paydaş olmadığından önalım hakkı doğmadığından, davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu sebeple bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile ... Bölge Adliye Mahkemesi kararının HMK 373/1. maddesi gereğince kaldırılmasına, temyiz edilen ilk derece mahkemesinin hükmünün yukarıda yazılı gerekçelerle BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin ... Bölge Adliye Mahkemesinin 15. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 04.12.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.