BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Anadolu 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/510 Esas 2022/294 Karar Sayılı İlamı
Esas No: 2021/510
Karar No: 2022/294
Karar Tarihi: 24.03.2022
BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Anadolu 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/510 Esas 2022/294 Karar Sayılı İlamı
T.C. İstanbul Anadolu 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/510 Esas
KARAR NO : 2022/294
DAVA : İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 24/08/2021
KARAR TARİHİ : 24/03/2022
Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ /
DAVA/TALEP ;
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Dava Şartı olan----başvurulduğunu ancak anlaşmaya varılamadığını, 6001 Sayılı Kanunun 30. maddesi 5. fıkrasında "4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde--- verilen veya devredilen ----uygulandığı ---- geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, ---- tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin on katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir" düzenlemesine yer verildiğin ancak 25.05.2018 tarihinde yürürlüğe giren 7144 sayılı Kanunun 18 inci maddesi ile "on katı tutarında" ibaresi "dört katı tutarında" olarak "(5) 4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde -- verilen veya --- veya erişme kontrolünün uygulandığı -- ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, ---tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin dört katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir. (Mülga ikinci ve üçüncü cümle: 16/5/2018-7144/18 md.)" şeklinde değiştirildiğini, davalının aleyhine başlatılan icra dosyasında asıl alacak; geçiş ücreti ile geçiş ücretine ek olarak geçiş ücretinin 10 katı tutarındaki ceza eklenerek belirlenmişse de; bahse konu yasa gereği asıl alacak içinde yer alan geçiş ücretine ek cezanın 4 katına indirildiğini, müvekkil şirketin, 3996 Sayılı ------- davalının ise, işletme hakkı müvekkil şirkette bulunan --- kullanmış bulunan tüzel kişi olan tacir olduğunu, davalının, --- plakalı aracı ile 30.12.2016 tarihinde ücret ödemeksizin,--- müvekkil şirkette olan ---- ihalli geçiş gerçekleştirdiğini, davalı aleyhine icra takibine girişildiğini ancak davalının herhangi bir borcu olmadığı gerekçesiyle icra takibine,borca,faize ve tüm ferilerine itiraz ettiğini ileri sürerek fazlaya ilişkin talepleri saklı kalmak kaydıyla; davanın kabulü ile --- dosyasında davalının icra takibine vaki itirazının iptaline,takibin devamına, icra takibinin geçiş ücreti ve gecikme cezası olmak üzere toplam (---- Asıl Alacak) ile bu alacağa takip tarihinden önce işlemiş Faiz (----yönünden takip talebinde gösterilen şartlarla devamına, davalı borçlu tarafından icra takibine haksız bir şekilde itiraz edildiğinden icra takibine konu alacağın %20'sinden aşağı olmamak üzere belirlenecek icra inkâr tazminatının davalıdan tahsili ile müvekkilimize ödenmesine, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına, peşin olarak ödenen yargılama giderleri ve harçlarla tespit edilecek avukatlık vekâlet ücretinin davalı borçludan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP /TALEP :
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; ---dosyasından müvekkili şirkete gönderilen ödeme emrine ve müvekkil şirket aleyhine haksız olarak başlatılan icra takibine süresinde itiraz edildiğini, davacının davasını ve iddialarını ispatla mükellef olduğunu, müvekkili şirkete ait araçların ---- müvekkili şirkete ait araçların herhangi bir ihlalli geçişinin söz konusu olmadığını, davacının, müvekkil şirketin söz konusu araçlarının ihlalli geçiş yaptıklarını kanıtlamakla yükümlü olduğunu, kabul anlamına gelmemek üzere, davacının --- okumaması, tanımaması, bankadan geçiş ücretlerini --- nedenlerden kaynaklanan sistem hatalarının müvekkili şirkete yükletilemeyeceğini, idari para cezalarının uygulanabilmesi için 5326 sayılı Kabahatler Kanunu 'nun m.26 hükmü gereğince ihlalli geçişin müvekkili şirkete tebliğ edilmesi gerektiğini, müvekkil şirketin temerüde düşürülmediğini, ayrıca, icra takip tarihinden itibaren %16.75 oranında faiz isteminin de yüksek ve haksız olduğunu ileri sürerek haksız ve dayanaksız davanın esastan reddine, haksız ve kötüniyetli olan davacı aleyhine İİK m.67 hükmü gereğince iddia ve talep olunan alacağın %20 'sinden aşağı olmamak üzere tazminata hükmedilmesine, yargılama giderlerinin ve avukatlık ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini beyan ve talep etmiştir.
DELİLLER : ------- sayılı dosyası, Arabuluculuk Son Tutanağı, ------ Kayıtları, ------ Raporu, dosyadaki sair bilgi ve belgeler.
DEĞERLENDİRME VE SONUÇ :
Dava ,İtirazın iptali ve tazminat (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) istemine ilişkindir.
Basit yargılama usulüne tabi işbu davada mahkememizce dilekçeler aşaması tamamlanmış ve usulüne uygun olarak yapılan davet sonucunda duruşma açılarak ön inceleme duruşması icra edilmiştir. Ön inceleme duruşmasında davacı vekilinin beyanına göre tarafların sulh yoluyla çözüme gitmek istememeleri üzerine davaya konu uyuşmazlık belirlenmek suretiyle tahkikata geçilmiş ve tüm deliller toplanmış, incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Duruşmada hazır bulunan davacı vekilinin ve davalı şirket temsilcisinin son sözleri dinlenerek aşağıdaki hüküm sonucuna ulaşılmıştır.
Bilindiği üzere 2004 Sayılı İİK.'nın 67.maddesinde;"(Değişik fıkra: 17/07/2003-4949 S.K./15. md.) Takip talebine itiraz edilen alacaklı, itirazın tebliği tarihinden itibaren bir sene içinde mahkemeye başvurarak, -------- alacağının varlığını ispat suretiyle itirazın iptalini dava edebilir. (Değişik fıkra: 09/11/1988-3494/1 md.) Bu davada borçlunun itirazının haksızlığına karar verilirse borçlu; takibinde haksız ve kötü niyetli görülürse alacaklı; diğer tarafın talebi üzerine iki tarafın durumuna, davanın ve hükmolunan şeyin tahammülüne göre, red veya hükmolunan meblağın (Değişik ibare:02/07/2012-6352 S.K./11.md.) yüzde yirmisinden aşağı olmamak üzere, uygun bir tazminatla mahkum edilir. İtiraz eden veli, vasi veya mirasçı ise, borçlu hakkında tazminat hükmolunması kötü niyetin sübutuna bağlıdır. (Mülga fıkra:17/07/2003-4949 S.K./103.md.)Birinci fıkrada yazılı itirazın iptali süresini geçiren alacaklının ----- alacağını dava etmek hakkı saklıdır. (Ek fıkra:02/07/2012-6352 S.K./11.md.) Bu Kanunda öngörülen icra inkar tazminatı, kötü niyet tazminatı ve benzeri tazminatların tespitinde, takip talebi veya davadaki talep esas alınır." düzenlemesi bulunmaktadır.
6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğü Teşkilat Ve Görevleri hakkındaki kanunun 30/5 maddesinde "4046,3465 ve 3996 kanunlar çerçevesinde -------veya erişme kontrolünün uygulandığı ---- geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte bu ücretin dört katı tutarında ceza genel hükümlere göre tahsil edilir." hükmü ile aynı kanunun 30/7.maddesinde 'Geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapanlardan ,ödemesiz geçiş tarihini izleyen on beş gün içinde yükümlü olduğu geçiş ücretini usulüne uygun olarak ödeyenlere bu maddenin birinci fıkrası ile beşinci fıkrasında belirtilen cezalar uygulanmaz' hükmü bulunmaktadır.
Yapılan yargılama, yukarıda alıntılanan yasal düzenlemeler ve toplanan delillere göre somut olayda öncelikle davanın dayanağı olan ------ getirtilerek, incelenmiştir. Yapılan incelemede icra dosyasının davanın tarafları ve konusu ile uyumlu olduğu görülmüştür. Dosyaya---- tutanağına göre de --- dava şartının yerine getirildiği ve anlaşmazlık üzerine işbu davanın açıldığı anlaşılmıştır. Davaya konu--- yaptığı iddia edilen ----plaka sayılı aracın ---- getirtilerek dosya arasına alınmış ve incelenmiştir. Yapılan incelemede---- tarihinde davalı şirket adına kayıtlı olduğu ve kullanım amacının ticari olduğu ------- ticari nitelikte araç olduğu görülmüştür. ---- müzekkere yazılarak --------- yapıldığı tarih aralığında davalı şirkete ---- ürünü bulunup bulunmadığı sorulmuş verilen yanıtta ihlalli geçişin yapıldığı tarih aralığında ---- bulunmadığı bildirilmiştir.----yazıda ilgili aracın---------- bulunduğu bildirilmiş ancak geriye dönük bakiye bilgilerine ulaşılamadığı açıklanmıştır. Somut olayda davac--------- üstlendiği , davacı şirket tarafından, ---- sayılı dosyasından ------ davalı adına ---- arasında bir kez ihlalli geçiş yapması nedeniyle tahakkuk eden geçiş ücretleri ve 6001 sayılı kanun uyarınca tahakkuk ettirilen geçiş ücretlerinin dört katı tutarındaki cezaya ilişkin olarak icra takibi başlatıldığı, ödeme emrine karşı yapılan itiraz üzerine icra takibinin durdurulduğu ve bir senelik hak düşürücü süre içinde işbu davanın açıldığı anlaşılmıştır. Mahkememizce taraflarca gösterilen deliller toplanmış, ilgili kayıt ve belgeler celbedilmiş ve dosya bilirkişi raporu verilmesi için sistemin özelliği gereği Elektrik Mühendisi nitelikli hesaplamalar uzmanı bir bilirkişiye verilmiştir. Bilirkişi ---- tarafından hazırlanan rapor davacı vekiline ve davalıya tebliğ edilmiş ve bilirkişi raporuna karşı bildirilen beyan ve itirazlar da değerlendirilmiştir. Bilirkişi tarafından dosya kapsamında yapılan inceleme sonucunda hazırlanan işbu rapora göre özetle; davalının adına---- plaka sayılı aracın ----- tarihindeki geçisin ücretinin ödenmediği,------ anılan tarihte ücretin müşteri hesabına aktarılmasına rağmen işlemin iptal edildiği ,davalının ----geçiş ücreti ve 131,20 TL ceza olmak üzere toplam 164,00 TL borcu bulunduğu yönünde tespit , hesap ve görüş bildirildiği görülmüştür. Bilirkişi raporu davacı vekiline ve davalı şirket vekiline uygun olarak tebliğ edilmiş ve vaki beyan ve itirazlar da değerlendirilmiştir. Öte yandan davaya konu ----niteliği gereği ----' hizmeti alanlar tarafından şartları ve sonuçları önceden bilindiğinden ve/veya nesnel olarak bilindiği kabul edildiğinden----- ve çıkışında ----- tarafından yapılan ücretsiz geçiş yapıldığına dair uyarı ve ödemenin yapılmasına ilişkin bildirim dışında yasal olarak ihlalli geçiş tutanağı veya idari yaptırım karar tutanağı düzenlenerek muhataba ihbar ve tebliğine dair yasal bir düzenleme de bulunmamaktadır. Davalının aracın vasfına göre tacir sıfatı bulunduğundan, basiretli tacir gibi davranma ve bu kapsamda --- hesabında yeterli para ---bulundurma ve/veya ihlali geçişten itibaren günün-------göre------yapılacak basit bir sorguya göre borç tespit edilerek on beş gün içinde ödeme hakkı ve yükümlülüğü de caridir. Bir başka anlatımla sistemin işleyişi ve özelliği gereği hizmetten yararlananların hizmete ilişkin ücreti ödeme yükümlülüğü ve takibi tamamen hizmeti alanlara aittir. Zira binlerce hizmet alan kişinin her birinin geçiş ücretinin takibinin işleten şirket tarafından yapılması fiilen ve hukuken mümkün değildir. Bu hizmetin kullanılmasının ödeme bakımından kolaylaştırılması için getirilen ---- hizmetin ve trafik akışının hızlı olmasına yaramaktadır. Böyle olmasaydı yolu kullanan sürücüden ---- tarafından ücret tahsil edilecek ve -------- bir şehirde trafik kuyrukları oluşacak ve hizmetin işleyişi zayıflayacak ve hatta imkansız hale gelecektir. Bu nedenlerle davalı şirket vekilinin ödemeyi bankadan veya sistemden alması konusunda yükümlülüğün davacı şirkete ait olduğuna ve alındığına müteallik savunmasına itibar edilmemiştir. ( KTK,41, 85-TTK,18/2) --- olayda davacının geçişe ilişkin ücreti tahsil etmediği gibi ihlalli geçişten itibaren on beş gün içinde davalının geçişe ilişkin ödemeyi yapmadığı da gözetildiğinde davacının geçiş ücreti ile birlikte dört katı tutarında ceza miktarı talebinde bulunmasında ve davasında haklı olduğu ve davacı tarafın davasını açıklanan delillerle usulüne uygun olarak ispat ettiği sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır. Davacı vekili tarafından öne sürülen takip--- temerrütün icra takibiyle oluşması nedeniyle dinlenmemiştir. Binaenaleyh dosyaya mübrez bilirkişi raporunun da gerekçeli, denetime açık, hüküm kurmaya elverişli ve yerinde olduğu kabul ve takdir edilerek davacının davasının kabulü ile, davalı-borçlunun ---- dosyasına yapmış olduğu itirazının iptali ile icra takibinin asıl alacağa ( 164,00 TL) takip tarihinden itibaren yıllık %19,50 ve değişen oranlarda avans faizi uygulanmak suretiyle aynen devamına karar verilmiştir.
Davacının İcra İnkar Tazminatı İsteğine ilişkin yapılan değerlendirmede ise ---- kazanmış uygulamasına göre itirazın iptali davalarında İİK’nın 67/2. maddesi çerçevesinde alacaklı yararına icra inkar tazminatına hükmedilebilmesi için usulüne uygun şekilde yapılmış bir icra takibinin bulunması, borçlunun süresi içerisinde ödeme emrine itiraz etmesi, alacaklının bir yıl içinde itirazın iptali davasını açması ve davasında haklı çıkarak inkar tazminatı talep etmiş olması gereklidir. Burada borçlunun itirazının kötü niyetle yapılmış olması ve alacağın bir belgeye bağlanmış bulunması koşulları aranmamaktadır. Bu yasal koşullar yanında takibe konu alacağın likit olması da zorunludur. Her uyuşmazlığın kendine özgü somut özelliklerine göre değişmekle birlikte, bir uyuşmazlıkta alacağın likit olup olmadığı belirlenirken, alacak ve onun borçlusu birlikte değerlendirilmelidir. Buna göre likit bir alacaktan söz edilebilmesi için ya alacağın gerçek miktarının belli ve sabit olması ya da borçlusu tarafından belirlenebilmesi için bütün unsurların bilinmesi veya borçlunun borç tutarını tahkik ve tayin etmesinin mümkün bulunması, başka bir ifadeyle borçlunun yalnız başına ne kadar borçlu olduğunu tespit edebilir durumda olması gerekir. Gerek borç gerekse borçlu bakımından bu koşullar mevcut ise ortada likit bir alacak bulunduğu kabul edilmelidir. Somut olayda tazminatın, takip hukuku acısından amacı ışığında yapılan değerlendirmede; davalının itirazının haksızlığına karar verilmesi ve davalının borcunun varlığı ve gerçek miktarını tahkik ve tespit edebilir durumda olması nedeniyle dava konusu alacağın muayyen/likid olduğu anlaşılmakla İcra ve İflas Kanunu'nun 67/2.maddesi gereğince şartları oluştuğundan asıl alacağın %20'si olan 32,80 TL icra inkar tazminatının da davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesi gerekmiştir.
6100 Sayılı HMK'nın 332/1 maddesine göre, 323. Maddesinde sayılan yargılama giderlerinden, 326/1. Maddesi gereğince tamamen davalı şirket sorumlu tutulmuştur. Ayrıca bu kapsamda Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/A maddesi ile Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Yönetmeliğinin 26/2. Maddeleri gözetilerek dava öncesi ---- bütçesinden ödenen arabuluculuk ücretinin davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına da karar verilmek suretiyle 6100 Sayılı HMK'nın 26, 297/2 maddeleri gereğince aşağıdaki şekilde hüküm ihdas edilmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-)Davanın KABULÜNE,
2-)2004 sayılı İİK'nın 67/I maddesi gereğince davalı-borçlunun ------- dosyasına yapmış olduğu itirazının İPTALİ ile icra takibinin asıl alacağa ( 164,00 TL) takip tarihinden itibaren yıllık %19,50 ve değişen oranlarda avans faizi uygulanmak suretiyle aynen DEVAMINA,
3-)Davacının, 2004 sayılı İİK'nın 67/II maddesi gereğince icra inkar tazminatı talebinin kabulüyle, asıl alacağın %20'si olan 32.80 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-)Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70 TL karar ve ilam harcına, peşin alınan 59,30 TL harcın mahsubuyla bakiye 21,40 TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
5-)Arabuluculuk Kanununun 18/A-(13).maddesi ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Yönetmeliği’nin 26/2. Maddeleri ile ---- bütçesinden ödenen---- arabuluculuk ücretinin davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
6-)Davacı tarafından yapılan 59,30 TL başvurma harcı 59,30 TL peşin harç, 8,50 TL vekalet harcı, 600,00 TL bilirkişi ücreti, 37,80 TL posta masrafı olmak üzere toplam 646,30 TL yargılama giderinın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-)Davacı kendisini bir vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan ---- 13/1, 13/2 maddeleri uyarınca hesaplanan 164,00 TL nispi vekalet ücretinın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-)6100 sayılı HMK'nın 333. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra kullanılmayan gider avansının yatırana iadesine, ( Yazı İşleri Müdürü tarafından Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin ---- resen işlem yapılmasına,)
Dair, davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı; 6100 sayılı HMK.'nın 341/2. maddesi gereğince karar tarihi itibariyle kararın, miktar yönünden (180,04 TL < 8.000,00 TL) İstinaf kanun yoluna başvuru sınırının altında kaldığı anlaşılmakla, KESİN olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.
