Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2016/2871 Esas 2018/8455 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı tarafından, davalı aleyhine 25.04.2014 gününde verilen dilekçe ile geçit talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 08.12.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, TMK"nın 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davacı; 1211, 1212 ve 951 parsel sayılı taşınmazların kendisine ait olduğunu, 951 parsel sayılı taşınmazda bulunan mandırasına ulaşacak yolu olmadığını beyanla yola çıkmak için 956 parsel sayılı taşınmaz aleyhine geçit hakkı kurulmasını talep ve dava etmiştir.
Davalı; davacının parselinden yola ulaşmasını sağlayacak başka güzergahlarında olduğunu beyanla davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, davanın kabulüne, 956 No"lu parselden (A) harfi ve yeşil renkli boyalı olarak gösterilen yerde 252,30 metre uzunluğunda ve 3,00 metre genişliğindeki kısım üzerinde davacıya ait 1212 No"lu parsel yararına geçit hakkı tesis ve tesciline karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... temyiz etmiştir.
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir.
Yukarıda açıklanan ilkeler ışığında somut olaya gelince;
1-Aleyhine geçit hakkı kurulan 956 parsel sayılı taşınmazda davalı ...’ ın paylı mülkiyeti olup, davalı dışında ... , ... , ... , ... ve ... ’ın da hissesinin bulunduğu ancak davada taraf olarak yer almadıkları anlaşılmıştır.
2-Ayrıca davacı dava dilekçesinde; 1211, 1212 ve 951 parsel sayılı taşınmazların maliki olduğunu, 951 parsel sayılı taşınmazının yolu olmadığını belirtmiş, mahkemece 1212 parsel sayılı taşınmaz lehine geçit hakkı tesisine karar verilmiştir. Davacının dava dilekçesinde hangi parsel veya parseller lehine geçit isteminde bulunduğu tam olarak anlaşılamadığından; mahkemece davacıya dava dilekçesi açıklattırılarak hangi parsel lehine geçit istediği tam olarak belirlendikten sonra sonucuna göre hüküm tesisi gerekmektedir.
O halde mahkemece, davada taraf olarak yer almayan diğer tapu kayıt malikleri, usulüne uygun dava dilekçesi tebliği ile davaya dahil edilerek; taraf teşkili sağlandıktan ve hangi parseller lehine davacının geçit isteminde bulunduğu tespit edildikten sonra işin esası hakkında karar verilmesi gerekirken anılan hususlar gözetilmeksizin yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle; davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair hususların şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03.12.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.