BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/476 Esas 2022/227 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2021/476 Esas
KARAR NO :2022/227

DAVA:3. Şahıs Tarafından Açılan Menfi Tespit
DAVA TARİHİ:27/07/2021
KARAR TARİHİ:25/03/2022

Mahkememizde görülmekte olan 3. Şahıs Tarafından Açılan Menfi Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin ...'de faaliyet göstermekte olan merkezi ...'nda bulunan bir şirket olup çek alış verişi yoğun olan bir firma olduğunu, son zamanlarda müvekkili şirketin tanımadıkları 3.şahıslar tarafından sık sık aranarak müvekkili şirkete ait olmayan çek numaralarından borçları olduğu yönünde söylemlerin alındığını, bu doğrultuda 09.02.2021 tarihinde ... Şubesi'ne bu durum ile ilgili gerekli önlemlerin alınmasının talep edildiğini, ... Bankası tarafından verilen cevabi yazı da ise keşidecisi müvekkil şirket olan başlangıç seri numarası C1 ...- bitiş numarası C1 ... olan, 10 yapraklı 1 adet çek defterinin, çek basım firması tarafından basıldıktan sonra Şubeye gönderilmek üzere ... kargoya teslim edildiği ancak şubeye teslim edilmeden kargo firmasının uhdesinde iken kaybolduğu bilgisinin verildiğini, banka tarafından verilen cevabi yazıda ayrıca kaybolduğu bildirilen çek defterinde bulunan çek yaprakları, sisteme tanımlanmadığından, bu çek yapraklarının kıymetli evrak niteliği bulunmadığının belirtildiğini, ayrıca, Banka tarafından söz konusu kayıp çek defterlerine konu çeklerden altı adedinin tedavüle sürülmesi nedeniyle İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının ... soruşturma numaralı dosyası ile suç duyurusunda bulunulduğu ve C1 ..., C1 ..., C1 ..., C1 ..., C1 ... çek numaralı beş adet çek ile ilgili olarak ibrazı halinde el koymaya yönelik ihtiyati tedbir kararı alındığının taraflarına bildirildiğini, kaybolduğu bildirilen ancak tedbir kararı alınmayan seri numarası C1 ..., C1 ..., C1 ..., C1 ..., C1 ... olan 5 adet çekten C1 ... Seri No'lu (50.000 TL tutarlı) basılı evrak kargoda kimliği bilinmeyen kişi/kişilerce çalındıktan sonra müvekkili şirketin bilgisi ve ticari ilişkisi bulunmayan kişiler tarafından ciro ile devredildiğinin görüldüğünü, çek vasfını taşımayan ... Seri No'lu basılı evrak ile kambiyo senetlerine mahsus takip yolu ile icra takibi yapıldığını ve müvekkil şirketin hesaplarına bloke koyulduğunu, henüz icra takibi veya işlem başlatılmayan ancak kayıp olan C1 ..., C1 ..., C1 ..., C1 ... seri numaralı 4 tane basılı evrakın zayi olduğunu ve bu basılı evrakların üçüncü şahısların eline geçmesi halinde müvekkili şirketin mağdur olcağını, kayıp olan ve ... Bankası tarafından ibraz edildiği için tedbir kararı alınan C1 ..., C1 ..., C1 ..., C1 ..., C1 ... çek numaralı beş adet çek ile ilgili taraflarına herhangi bir belge verilmediğini, tamamen kayıp olan -C1 ...-C1 ...-C1 ...-C1 ... seri numaralı 4 adet basılı evrak için ve Bankaya ibraz edilen ve ... Bankası tarafından suç duyurusunda bulunulan-C1 ...-C1 ...-C1 ...-C1 ...-C1 ... seri numaralı 5 adet basılı evrak için ödeme yasağı getirilmesini ve kaybolan basılı evrakların (çek yapraklarının) iptalini talep ettiklerini, davanın ... Bankası A.Ş.'ye (... Mah. ... ... Cad. No:12/1 ... ..., İstanbul) ihbar edilmesini, çek vasfı olmayan ve tamamen kayıp olan olan basılı C1 ...-C1 ...-C1 ...-C1 ... seri numaralı 4 adet basılı evrak için ve Bankaya ibraz edilen ve ... Bankası tarafından suç duyurusunda bulunulan-C1 ...-C1 ...-C1 ...-C1 ...-C1 ... seri numaralı 5 adet basılı evraklara ilişkin olarak tedbiren ivedi olarak (borçlu olmadığımızın) anılan belgelerin kıymetli evrak (çek) vasfına haiz olmadığının tespiti ile ödeme yasağı kararı verilmesini, zayi olan çek defterinin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
İhbar olunan vekili cevap dilekçesinde özetle; Bankaları ... ... Şubesi müşterilerinden Davacı ... A.ş.' nin talebi üzerine başlangıcı C1 ... bitişi C1 ... numaralı olan 10 yapraklı çek defteri, çek basım firması tarafından basıldıktan sonra Müvekkili Bankanın ... Şubesine gönderilmek üzere ... Kargoya teslim edildiği ancak Müvekkili Bankanın Şubesine teslim edilmeden Kargo Firmasının uhdesinde iken kaybolduğunun tespit edildiğini, müvekkili Banka, mezkûr olay nedeniyle kayıp çek defterine konu çekleri derhal imha tutanağı düzenlemek suretiyle iptal ederek sisteme tanımlanmadığını, bu şekilde tedavüle sürülen ve ibraz edilen çekler ile ilgili olarak, tanımlı çek olmadığı gerekçesi ile işlem yapılmaksızın iade edilerek, Davacının maddi kaybı önlenmeye çalışıldığını, davacının huzurdaki dava konusu haklı taleplerinin usul ve yasalara uygun olduğunu ve tüm talepleri yönünden davanın kabulüne karar verilmesini, bu vesile ile yukarıda yapılan açıklamalarda açıkça izah edildiği üzere; söz konusu çek defterlerinin kaybolmasında Müvekkili Bankanın hiçbir kusur ve hatası olmadığı gibi, çek defterlerinin kaybolmasından sonraki süreçte de Müvekkili Banka üzerine düşen tüm sorumlulukları eksiksiz ve tam olarak yerine getirmiş olduğunu ve Müvekkil Bankaya atfedilecek hiçbir kusur bulunmadığını , davacının tüm taleplerinin kabulü ile öncelikle tedavülü sürülen çekler yönünden (C1 ..., C1 ..., C1 ...,C1 ..., C1 ... ve C1 ... nolu çekler yönünden) ve yine ibrazı halinde, el koyma kararı verilmiş çekler yönünden(C1 ..., C1 ..., C1 ... ve C1 ... nolu çekler yönünden) Sayın Mahkemenizce ödemeden men niteliğinde tedbir kararı verilmesine, müvekkili Banka kayıtlarına tanımlanmamış ve Davacı tarafından keşide edilmemiş tüm çeklerin iptali ile Davacının borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
DELLİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Davanın; çek defteri iptali davası olduğu anlaşılmıştır.
Davacı vekili delil ve belgelerini ibraz etmiş, Banka kayıtları, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının ... soruşturma numaralı dosyası, grafoloji incelemesi, icra dosyaları, tanıklar, bilirkişi incelemesi, keşif ve diğer tüm deliller.
Davacı vekili, müvekkili adına düzenlenen çek defterinin matbaadan ilgili bankaya gönderilmesi aşamasında kaybolması nedeniyle bahse konu çek defterinde yer alan çek yapraklarının kıymetli evrak niteliğinde olmadığının tespitini ve bu çek yapraklarının iptalini talep etmiş olup, bahse konu çek yapraklarına ödeme yasağı konulması talebinde bulunmuştur.
Mahkememizce davacı vekilinin ödeme yasağının talebinin reddine karar verildiği, iş bu kararın davacı vekilince İstinaf yasa yoluna başvurulduğu, İstanbul BAM 12 Hukuk Dairesinin 03/01/2022 tarih, 2021/1872 E., 2021/1999 K sayılı ilamı ile İstinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
TTK.'nın 757-764. maddelerinde yer alan yasal düzenlemelere göre, çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmadığı gibi çek hesabı sahibine ödemeden men yetkisi de tanınmamıştır. Somut olayda davacı, çeklerin hamili değil, çeklerin bağlı olduğu hesabın sahibi olduğu gibi, çekler henüz keşide dahi edilmemiş, yani kambiyo vasfını haiz olmayan boş çek yaprakları olduğu açıklanmıştır. İstinaf aşamasında davanın menfi tespit davası olduğundan bahsedilmiş ise de dava çek yapraklarına dayalı olarak hak talep eden hamil hasım gösterilerek açılmamıştır. Bahse konu çek yapraklarının bir kısmı ile ilgili savcılık tarafından el koyma kararı verildiği,bir kısmının da banka sistemlerinde aktive edilmediği anlaşılmakla çek yaprağının sonradan sonradan doldurulması halinde çeklere dayalı hak iddia edenlere karşı menfi tespit davası açılarak hukuki koruma sağlanması mümkündür.
TTK nın ilgili maddeleri gereğince keşideci tarafından iptal davası açılmayacağından davacının davasının reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
1-Davacının davasının REDDİNE
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince davacıdan alınması gereken 80,70 TL maktu red harcının davacıdan peşin alınan 59,30-TL harç mahsubu ile 21,40 TL davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Davacının yaptığı yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davacının gider avansından artan bakiyenin karar kesinleştiğinde davacıya/davacı vekiline iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı tarafın yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde Mahkememize verilecek bir dilekçe ile veya başka bir yer Mahkemesi aracılığı ile gönderilecek bir dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.25/03/2022


Katip ...
¸e-imzalıdır



Hakim ...
¸e-imzalıdır