Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir..
Mahkemece, bozma ilamına uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir..
Hükmün, davalılardan Kurum, ... Yem. ve Gıda San. ve Tic.Ltd.Şti., ... Yem. Gıd. Tur. San. Tic. Ltd. Şti vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, murisin,1998/2. ayından 19.08.2012 tarihine kadar Sosyal Güvenlik Kurumu"na bildirilmeyen çalışmaların tespiti istemine ilişkin olup; Mahkemece; davanın kısmen kabulüne dair verilen ilk hüküm dairemizce 02.06.2015 günlü, 2015/3481 Esas ve 2015/10767 Karar sayılı ilamı ile eksik araştırmaya dayalı olarak bozulmuş ise de, mahkemece bozma sonrası yapılan yargılama neticesinde, davanın kısmen kabulü ile, davalı ... yönünden, davanın husumetten reddine, diğerleri yönünden davanın kısmen kabulüne ve 14/04/2000 ile 26/08/2010 tarih aralığında davalı ... Yemekçilik ve Gıda Sanayi Tic. Ltd. şti’nde, 27/08/2010 ile 19/08/2012 tarih aralığında ise davalı ... Yemekçilik Gıda Turizm Sanayi ve Tic. Ltd. Şti’nde çalıştığının tespitine dair karar verilmiştir. Mahkemenin bozma sonrası yaptığı araştırma hüküm kurmaya elverişli değildir.
Davanın yasal dayanağı, 506 sayılı Yasanın 79/10 ve 5510 sayılı Yasanın 86/9. maddeleridir. Bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re"sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği, çalışma olgusunun da tanık dahil her türlü delille ispatlanabilmesi nedeniyle delil serbestliği bulunduğu göz önünde bulundurulmalıdır.
506 sayılı Yasanın 4. maddesi ile “işveren; ...sigortalıları çalıştıran ... kişiler...” olarak tanımlanmış olup, hizmet tespitine yönelik davalarda, çalışma ilişkisinin nitelik ve süresinin belirlenmesinde, bu yöndeki işyeri bilgi ve belgelerine ulaşılmada, kısacası, davanın sübutu ve alınacak ilamın, SGK tarafından infazı ve böylece sigortalının bu hakkının tesciliyle sigorta primlerinin işverenden tahsili bakımından, işverenin kim olduğunun bilinmesinde yasal zorunluluk vardır. Hizmet tespitine yönelik davanın, anılan yasanın 79/10. maddesine göre, sigortalıyı fiilen çalıştıran işveren veya işverenlere yöneltilmesi gerekir.
Eldeki dosyada, davacılar murisinin fırında hamurkar olarak çalıştığı iddisası ve davalı işverenlerin, böyle bir fırınlarının bulunmadığı yönündeki beyanları karşışında, murisin çalıştığı iddia edilen fırınların açık adresleri tespit edilerek, mezkur fırınların kime ait olduğu noktasında belediye ve fırıncılar odasından fırının işletme ruhsatı ve tüm yazılı belgeler ile vergi dairesi kayıtları getirtilmek suretiyle çalışılan fırınların kime ait olduğu şüphe bırakmaksızın belirlenmeli ve davacının bu dönemlerde, emir ve talimatları kimden aldığı, ücretini ne şekilde ve kimden aldığı hususları tespit edilmeli, davaya konu dönemde davacı ile fırında çalışan bordrolarda kayıtlı kişiler ve gerektiğinde fırına komşu veya benzeri işleri yapan başka işverenler ve bu işverenlerin çalıştırdığı bordrolara geçmiş kişiler saptanarak re’sen bilgi ve görgülerine başvurulmalı; yargılama sürecinde dinlenen tanık anlatımlarının değerlendirilmesinde, iş yerinin kapsamı, kapasitesi ve niteliği ile davacının çalışmalarında kesinti olup olmadığı, çalışma süreleri nazara alınmalı; çelişki olursa usulünce giderilmeli, elde edilecek sonuca göre de, infazda tereddüte mahal vermeyecek şekilde hangi işveren yanında hangi tarih aralığında çalıştığı belirlenerek bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalılardan Kurum, ... Yem. ve Gıd. San. ve Tic. Ltd. Şti., ... Yem. Gıd. Tur. San. Tic. Ltd. Şti vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı şirketlere iadesine, 25.11.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.