MAHKEMESİ :İş Mahkemesi



Davacı, isteğe bağlı sigortalılığının geçerli olduğunun tespitiyle aylık kesilmesine ilişkin kurum işleminin iptaline, kesilen aylıkların tekrar bağlanmasına, ödenmeyen aylıkların faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

K A R A R

1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davacının tüm, davalı Kurumun ise aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2- Dava, davalı Kurumca davacının 506 sayılı Yasa kapsamındaki isteğe bağlı sigortalılık süresi ile yaşlılık aylığının iptal edilmesine ilişkin işleminin iptali ile yaşlılık aylığının kesildiği tarihten itibaren yeniden bağlanılması istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile, davacının 01/06/2005-31/03/2008 tarihleri arası 506 sayılı yasa kapsamında isteğe bağlı sigortalılığının geçerli olduğunun, 01/06/2008-30/06/2008, 01/05/2009-30/06/2009 tarihleri arası yaşlılık aylığının geçerli olduğunun, bu dönemle sınırlı aylığın iptali işleminin iptali gerektiğinin tespitine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacıya 17/12/1996-28/11/2001 tarihleri arasındaki 1781 gün 3201 sayılı Yasa kapsamında borçlanma, 26/07/1979-12/06/1986 tarihleri arası 1626 gün 506 sayılı Yasa kapsamında zorunlu, 01/06/2005-31/03/2008 tarihleri arası 1020 gün 506 sayılı Yasa kapsamında isteğe bağlı ve 600 gün askerlik borçlanması olmak üzere toplam 5027 gün üzerinden 01/05/2008 tarihinden itibaren 506 sayılı Yasa kapsamında yaşlılık aylığı bağlandığı, davacının..."daki çalışması ile Türkiye"de 01/10/2005-30/03/2008 tarihleri arasında ödediği isteğe bağlı prim günlerinin çakışması nedeniyle 01/10/2005-30/03/2008 tarihleri arasındaki isteğe bağlı sigortalılığının iptal edimesi sonucu yaşlılık aylığının bağlandığı tarih itibariyle iptal edildiği anlaşılmaktadır.
3201 sayılı Kanun"un 6/A-(a) bendinde, bu Kanun"a göre değerlendirilen sürelere istinaden aylık tahsisi yapılabilmesi için "yurda kesin dönülmüş olması" koşul olarak belirlenmiş ise de 3201 sayılı Kanun"da “kesin dönüş” kavramı tanımlanmadığı gibi bu kavramdan ne anlaşılması gerektiğine dair açıklayıcı bir bilgiye de yer verilmemiştir.
Kesin dönüş kavramının tanımı Yönetmelik"in "Tanımlar" başlıklı 4.maddesinin (d) bendinde yapılmıştır. Buna göre; kesin dönüş aylık tahsis talebinde bulunanların yurtdışındaki çalışmalarının sona ermesini, ikamete dayalı bir ... sigorta ya da ... yardım ödeneği almamaları durumunu ifade eder.
Bu tanımda geçen; ... sigorta ödeneği deyiminden; çalışma yaşamı süresince karşılaşılan hastalık, iş kazası, meslek hastalığı veya işsizlik gibi riskler nedeniyle iş göremezlik veya işsizlik gibi adlar altında yapılan ikamete dayalı ödenekler, ... yardım ödeneği deyiminden ise bulunulan ülke mevzuatı kapsamında, geçimlerini sağlayacak hiçbir gelirleri olmayan veya mevcut gelirleriyle geçimlerini sağlamakta güçlük çeken kişilerin asgari geçim düzeyi ile sınırlı olmak üzere geçimlerinin sağlanması amacıyla kamu kurum ve -kuruluşları tarafından muhtaçlık durumuna ve süresine göre ödenen, ikamet şartına bağlı nakdi yardımlar anlaşılmalıdır.
Yurda kesin dönülmüş olması koşulu; 4/1-(a) bendi kapsamındaki sigortalılara aylık tahsisi için aranan "çalışılan işten ayrılma" koşulunun yurt dışı aylıklarındaki karşılığıdır.
Yaşlılık aylığı, yaşının ilerlemesi (ihtiyarlama) nedeniyle çalışamadığı için geliri olmayan veya yaşlılığa bağlı iş gücü kaybı nedeniyle geliri azalan kişilerin, başkalarının yardımına muhtaç olmadan yaşamlarını sürdürmelerini amaçlayan ... ... ödemesi olduğuna göre, yurt dışında iş ilişkisini sürdürmek suretiyle gelir elde eden ve ... ... yardımına ihtiyacı olmayan kişilerin bu aylıktan yararlanmaması gerekir. Bu kabul, aynı zamanda "kesin dönüşün" fiziki olarak ülkemize dönülmesi değil, yurt dışındaki çalışmanın (gelir elde etmenin) ve ... ... kurumlarıyla sigortalı ilişkinin (yardım, ödenek) sona ermesi olarak anlaşılması gerektiği sonucunu doğurur.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 22.10.1997 gün ve 1997/10-588-857 E.K ve 1998/10-645 E. 1999-237 K. sayılı kararlarına göre yurda kesin dönüş, yurt dışında çalışan Türk vatandaşlarının, çalışma hayatına yönelik tüm ilişkilerini gerek çalıştığı işyerleri ve gerekse ilgili olduğu tüm ... ... kuruluşları yönünden sona erdirerek yerleşmek ve ... güvenliklerini burada sağlamak üzere Türkiye’ye dönüş yapmalarını ifade eder. Kısaca, “yurt dışı çalışma ilişkisinin ve bu bağlamda ... ... kurumlarıyla sigortalı ilişkinin sona ermesi”dir.
Somut olayda, Mahkemece davacının 01/06/2005-31/03/2008 tarihleri arası 506 sayılı yasa kapsamında isteğe bağlı sigortalılığının geçerli olduğunun tespiti yerinde ise de, ... Sigorta Kurumu tarafından düzenlenen 23/11/2014 tarihli hizmet belgesine göre; davacının 2014/10. ayı dahil olmak üzere ... yardımdan yararlandığı görülmektedir. ... Sigorta Kurumu tarafından düzenlenen hizmet belgesinde 01/06/2008-30/06/2008 ve 01/05/2009-30/06/2009 tarihleri arasındaki boşluklar davacının yurda kesin dönüş yaptığı ve bu tarihler arasındaki yaşlılık aylığına hak kazandığı anlamına gelmemektedir.
Mahkemece, yukarıda yer alan maddi ve hukuki olgular gözardı edilerek yazılı biçimde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz edenlerden davacı"ya yükletilmesine,
27/12/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.