3. Hukuk Dairesi 2016/17905 E. , 2018/4927 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:TİCARET MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, davalının ... tesisat nolu sayaçtan elektrik kullandığını, yapılan incelemede idareye kayıtlı alt kapağı mühürsüz ve sözleşmesiz kaçak elektrik kullanıldığının tespit edildiğini, 09/11/2009 tarihinde tutulan tutanak üzerine kaçak elektrik bedeli olarak 10.841,26 TL"nin tahakkuk ettirildiğini, ancak fatura bedelinin ödenmemesi üzerine icra takibine girişildiğini, takibe haksız olarak itiraz edildiğini ileri sürerek itirazın iptalini ve %20 icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.Davalı, sayaç fazlarının yandığını, yeni sayaç taktıklarını, sayacın mühürlenerek tecil edilmesi gerektiğini buna yönelik başvurunun davacı kuruma 30.06.2009 tarihinde 15560 sayılı dilekçe ile yapıldığını, görevlilerce 26.08.2009 tarihinde yeni takılan sayacın ve sayaç tüketim değerlerinin tespit edildiğini, ancak sayacın mühürlenmediğini ve 09.11.2009 tarihinde kaçak tespit tutanağı düzenlendiğini, kaçak kullanım olmadığını belirterek davanın reddini dilemiştir.Mahkemece; bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulü ile, ... 1.İcra Müdürlüğü"nün 2010/9821 Esas sayılı takip dosyasındaki davalı borçlunun itirazının iptaline, takibin 7.288,33 TL asıl alacak üzerinden devamına, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Uyuşmazlık kaçak tahakkukuna dayalı itirazın iptali davası niteliğindedir.
4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanuna dayanılarak hazırlanan ve 25 Eylül 2002 günlü Resmi Gazetede yayınlanarak 1.3.2003 tarihinde yürürlüğe giren Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 13. maddesi hükmünde, gerçek veya tüzel kişiler tarafından, mevzuata aykırı bir şekilde tüketilmesi, kaçak elektrik enerjisi tüketimi olarak kabul edilmiş, 15. madde hükmünde de, kaçak ve usulsüz elektrik enerjisi kullanımına ilişkin tespit, süre, tüketim miktarı hesaplama, tahakkuk, ödeme yöntemleri ile diğer usul ve esasların dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından belirlenerek Kuruma sunulacağı ve kurul onayı ile uygulamaya konulacağı açıklanmıştır.
Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği ve anılan yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenleyen Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından yayımlanan 29.12.2005 günlü 622 sayılı kararının “C) Tüketim Miktarı Hesaplama” başlıklı bölümünde; “Kaçak elektrik enerjisi kullandığı tespit edilen kullanım yerinde tüketilen elektrik enerjisi miktarı;
1) Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 13 üncü maddesinin (a) bendi çerçevesindeki tespitlerde;
a) Tüm müşteriler için öncelikle ihtilafsız dönemlerdeki tüketimi doğru olarak kaydetmiş olan sayaç değerine göre, (Kaçak kullanım tespitinin yapıldığı tarihten geriye dönük olarak yapılan incelemeler sonucunda, tüketim değerlerinin düşmeye başladığı tarih tespit edilebiliyorsa, bu tarihten önceki dönem ihtilafsız dönem olarak kabul edilir.)
b) Doğru tespit edilmiş tüketim değeri yoksa;
1) Meskenlerde, bağlantı gücü ve ortalama aylık çalışma saatine göre (buradaki bağlantı gücü, proje varsa projesinde belirtilen gücün kullanma faktörü olan 0,60’ı, projesi yok ise, basit yapılarda 3 (üç) kW, diğerlerinde 5 (beş) kW’ın altında olmamak üzere) yöresel özellikler ve benzer yapılar göz önüne alınarak,
2) Müstakil trafolularda (müşteri veya müşteri olmayan) ölçü noktasına bakılmaksızın, besleme transformatör veya transformatörlerinin toplam kurulu gücünün kullanma faktörü olarak alınan 0.60 ile çarpımı sonucu bulunan değer bağlantı gücü olarak kabul edilir ve ortalama aylık çalışma saatine göre,
3) Meskenler ve müstakil trafolular hariç olmak üzere diğer abone gruplarında, tespit edilen kurulu gücün kullanma faktörü olarak alınan 0.60 ile çarpımı sonucu bulunan değer bağlantı gücü olarak kabul edilir ve bu değer 3 kW’ın altında olmamak üzere ortalama aylık çalışma saatlerine göre hesaplanır.” hükmü yer almaktadır.
HMK 266.maddesi hükmüne göre, çözümü özel veya teknik bir bilgiyi gerektiren konularda bilirkişi oy ve görüşünün alınması zorunludur. Genel hayat tecrübesi ve kültürünün sonucu olarak herkes gibi hakimin de bildiği konularda bilirkişi dinlenmesine karar verilemeyeceği gibi, hakimlik mesleğinin gereği olarak hakimin hukuki bilgisi ile çözümleyebileceği konularda da bilirkişi dinlenemez. Her halde seçilecek bilirkişinin mesleği itibarıyla konunun uzmanı olması gerekir.Somut olayda; 09.11.2009 tarihli kaçak tespit tutanağı içeriğinden davalının mühürsüz ve kayıtsız sayaç kullandığı anlaşılmıştır. Kaçak tespit tutanağı düzenlendiği tarih itibariyle maddi olgulara ilişkin tespitleri içermekte olup, aksi sabit oluncaya kadar geçerlidir.Hükme esas alınan bilirkişi raporunda; davalı tarafından sayaç bornosunun yanması nedeni ile..."a haber vermeden sayaç değişikliği yapılmasının mevzuata uygun olmadığı, sayaç değişikliğinden kısa bir süre sonra davacı kuruma haber verildiği, sayaç bir süre mühürsüz kullanılmışsa da, sayaç endekslerinin önceki tüketimlerle orantılı olduğu, sayacın bornosunun yanmasında müşterinin kusuru olmadığı bu nedenlerle kaçak tarifenin uygunlanmaması gerektiği ve sayaç endeksine göre tahakkukun normal tarife üzerinden hesaplama yapılması gerektiği belirtilmiştir. Raporda kaçak elektrik kullanım hesabı yönünden mevzuata uygun teknik hesaplama yapılmamıştır. Bu nedenlerle söz konusu rapor taraf ve Yargıtay denetimine elverişli olmadığı gibi; Elektrik Tarifeleri ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğine de uygun değildir. Kaçak elektrik bedelinin yönetmelik ve yukarıda açıklanan 622 sayılı kurul kararının “Tüketim Miktarı Hesaplama” başlıklı bölümünde açıklanan yöntemle hesaplanması gerektiği kuşkusuzdur. O halde; dosyanın önceki bilirkişi dışında konusunda uzman bir bilirkişiye verilerek kaçak elektrik kullanımının Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği ve 622 sayılı EPDK kararı hükümlerine göre denetime elverişli olarak hesaplanması için rapor alınıp, kaçak elektrik kullanım bedelinin belirlenmesi gerekirken, yetersiz bilirkişi raporu benimsenerek eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle kararın temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 09.05.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.