11. Hukuk Dairesi 2016/2684 E. , 2017/1400 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... ... FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen davada ... ... 2. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nce verilen 08/10/2015 tarih ve 2013/62-2015/129 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenmiş olup, duruşma için belirlenen 07/03/2017 günü başkaca gelen olmadığı yoklama ile anlaşılıp hazır bulunan davalılar vekili Av. ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, 2006 yılında davacı ile davalı Hayal Yayınları arasında yazılı sözleşme düzenlendiğini, müvekkili tarafından telif edilen "..." kitabının ... Yayınları tarafından basıldığını, 2010 yılından itibaren kitabın basımının durdurulduğunu, müvekkilinin bunun asıl sebebini 2012 yılında öğrendiğini, ... & ... çiftinin ... kitabını alıp incelediğini ve kendisine ait ... kitabının tamamına yakın kısmının davalılara ait kitaba aktarıldığını gördüğünü, müvekkile ait kitabın metninin ve kullanılan taş resimlerinin davalı yayın evinde bilgisayar ortamında mevcut olduğunu, kitaptaki bilgilerin ve resimlerin davalı tarafın kitabına bilgisayar ortamında aktarıldığını, davalılardan ... Yayınlarının müvekkile ait kitaptaki bilgileri aktararak daha meşhur durumdaki davalılara kitap oluşturduğunu ve daha fazla para kazanma yolunu seçerek akde aykırı davrandığını, taşlar ve şifası hakkında yeterli bilgisi olmamasına rağmen ... & ... çiftinin taşlarla ilgili de şöhret bulduğunu ve yaygın ticaret ağını taş satışıyla da zenginleştirdiğini, ... Yayınlarının da bu işleme ortaklık ettiğini, bu suretle de müvekkilinin şöhretinin gölgelendiğini ileri sürerek, bu sebeplerle ... & ..."nin adlarını taşıyan "..." adlı eserin basımının durdurulmasını, yayınlanan nüshaların toplanıp imha edilmesini, 150.000,00 TL manevi tazminat ve 23.383,44 TL maddi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili, yetki itirazında bulunduklarını, yetkili mahkemenin ... Mahkemeleri olduğunu, müvekkili ..."nin kitap yayınlanmadan önce de gerek eğitimi gerekse bilimsel çalışmaları çerçevesinde toprak, taş bilimi ve mineraloji alanında da araştırmalar yapıp eserler sunduğunu, davacı tarafça haksız eleştirilere konu olan kitabın uzun yıllar süren eğitim, araştırma ve bilgi birikimi sonucunda oluşturulduğunu, davacı tarafın dilekçesindeki iddiaların gerçek olmadığını, davacı tarafın kendi kitabında taşların, kimyasal bileşenlerin ve elementlerin yer aldığını, bilgilerin müvekkile ait kitapta kullanıldığını, ancak bunun bütün kaynaklarda aynı şekilde yer aldığını, herkesin bildiği bilgilerin diğer kaynaklardan da alınabileceğini savunarak, davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, taraflar arasında imzalanan 10.05.2005 tarihli Telif Hakları Sözleşmesi"nin 1-a maddesinde davacı eser sahibinin ... adlı eserinin derleme, işleme, yayım, basım, dağıtım, doğrudan ve dolaylı temsil, yayın ve umuma iletime ilişkin mali haklarını 10 yıl süreyle davalı yayıncıya devrettiği, sözleşmenin 1-b maddesinde yayıncının sözleşmeden doğan hak ve alacaklarının tamamını ya da bir bölümünü dilediği 3.kişilere devir ve temlik etmek hususunda eser sahibince yetkili kılındığı, sözleşmenin 1-c maddesinde eser sahibinin yayıncıya devir ve teslim ettiği eser üzerinde hiç bir üçüncü kişi ya da kuruluşun herhangi bir hakkının mevcut olmadığı, işbu sözleşme ile yayıncıya devrettiği eserin sahibinin kendisinin olduğu, üçüncü kişi ya da kuruluşların eserin tümü ya da bir bölümü üzerinde herhangi bir hak iddia etmesi durumunda bundan doğabilecek tazminat ve diğer yasal sorumlulukların kendisine ait olacağı, yayıncının bu durumda uğrayabileceği her türlü zararı da derhal ve nakden tazmin edeceği ve yayıncının bu nedenle sözleşmeyi feshetme yetkisinin de bulunduğu, sözleşmenin 1-d maddesinde yayıncının eseri dilediği boyutta çoğaltarak yayınlayabileceği ve eserin fiyatı ve basılacak nüsha sayısının yayıncı tarafından saptanacağı, 1-e maddesinde eser sahibinin basım için eseri bilgisayar disketinde kaydedilmiş olarak ve basıma hazır durumda yayıncıya teslim edeceği, 2-b maddesine göre yayıncının eserin daha sonraki basımlarını yapmak ve baskı adetlerini kararlaştırmak konusunda eser sahibinde yetkili kılındığı, bu durumda her baskı için telif ödemesi yapılacağı, işbu sözleşmesinin akdedilmesinden sonra davalı ... Yayınları"nın davacıya ait ve konusu "..." olan eseri 2006 yılında "..." adıyla yayınladığı, işbu sözleşme henüz devam ederken 2012 yılı ortalarında davalı ... Yayınlarının diğer davalılar ... & ... çiftine ait "..." adlı kitabı da yayınladığı, her iki kitabın da davalı ... Yayınları"nın bir kuruluşu olan ... Yayınları tarafından basıldığı, bunun üzerine davacının davalı ... Yayınları"na keşide ettiği ... Noterliği"nin 09.08.2012 tarih ve 05786 sayılı ihtarnamesi ile "..." kitabına ilişkin akdi feshettiğini bildirdiği, davalı ... Yayınları"nın da ... 8.Noterliği"nin 27.08.2012 tarih ve 09277 sayılı cevabi ihtarnamesi ile akdin feshini kabul etmediğini belirttiği, davacıya ait "..." adlı eser ile ... ve ..."ye ait "..." adlı çalışma arasında bir çok yönden benzerlik ve farklılıklar bulunduğu, dava konusu her iki eserde taşların özellikleri, yararları, kullanım alanları ve taşların burçlarla ilişkileri gibi konuları ele almakta olup, bu itibar ile içerik yönünden az çok genel nitelikte benzerlik taşımalarının doğal olduğu, "..." adlı eserin başında 7-8 sayfa hadis alıntıları ve yeryüzünün en kutsal taşı kısmı varken, "..." adlı eserde ise diğer dinler ve efsaneler hakkında bilgi verildiği, "..." eserindeki toprak, kristal, piramit oluşumları ve bunlarla ilgili bilgilerin "..." adlı eserde yer almadığı, "..." adlı eserde taşların insanları nasıl koruduğu, vücuttaki enerji ve minerallerle ilişkisi yönünden anlatılırken, "..." adlı eserde ise 20-25 sayfalık taşların derinlemesine tarihçesi, özellikleri, oluşumu, faydaları ve bunun gibi konuların anlatıldığı, "..." adlı eserde farklı olarak eserin orta kısmında insan bedenindeki şakralar ve enerji noktaları, kozmik bilime göre renklerin dünyası, kitabın sonunda taşlarla ilgili genel tavsiyeler bulunduğu, yine "..." adlı eserde "..." adlı eserde bulunmayan farklı 24-25 adet taşların mevcut olduğu, davacıya ait eserden sonra basılan "..." adlı eserin içeriğinin %50 civarındaki cümlelerinin aynen veya büyük oranda benzer şekilde davacıya ait eserden nakledildiği, her iki kitap arasında anlatım konuları bakımından olduğu kadar içerik ve cümleler yönünden büyük benzerlikler bulunduğu, tarih itibariyle daha sonra yayınlanmış olan davalıların kitabında sık sık davacının eserindeki aynı cümlelere yer verildiği, bazen de cümlelerin yeri değiştirilmek veya bir iki sözcük ilave edilmek ya da çıkartılmak yahut cümlelerin yapısıyla oynanmak suretiyle cümle ayniyetinin bertaraf edilmeye çalışıldığı, ayrıca davacının kitabındaki bazı görsel ögelerin de davacının kitabından aynen veya photoshop yöntemiyle değişiklikler yapılmak suretiyle davalının kitabına alındığı, ancak bu alıntılar için "..." adlı eserde davacıya ait esere hiç bir atıf yapılmadığı, davacının alıntılarında herhangi bir kaynak gösterilmediği, sadece "Kaynaklar" kısmında davacının kitabının gösterilmesinin yeterli olmadığı, yararlanılan bir eserden aynen alınan cümlelerin tırnak işareti veya parantez içine alınarak her seferinde alıntı yapılan eserin belirtilmesi gerektiği, yıllardır bilimsel çalışmalar yaptıklarını ileri süren davalıların bu konuda özel olarak hassasiyet göstermedikleri, kaldı ki aynen veya cüz"i değişikliklerle alınan cümleler bakımından davacının eseri her seferinde kaynak olarak gösterilmiş olsaydı dahi, FSEK 35.maddesi gereğince somut olaydaki ölçüde bir iktibasın amacın haklı gösterdiği bir iktibas olarak nitelendirilmesinin de mümkün olamayacağı, ayrıca davalılardan ... Yayıncılık ile davacı arasındaki telif haklarına ilişkin sözleşmenin intihal durumunu ortadan kaldıran hukuka uygun hale getiren herhangi bir etkisi olduğunun da düşünülemeyeceği, zira bu sözleşmenin sadece FSEK kapsamında mali hakların devrine ilişkin olduğu, sözleşmenin hiç bir şekilde davalı yayın evine sözleşme konusu "..." adlı kitaptaki içeriklerin başka adı taşıyan ve eser sahibi de başka olan bir esere aynen veya kısmen aktarılmasına izin vermediği, davacının kitabının ülkemiz sahasında ilk yayınlanan eserlerden olduğu ve FSEK"te belirtilen eser kategorileri kapsamında ilim ve edebiyat eseri olarak nitelendirilebileceği, davalıların kitabında büyük oranda davacıya ait eserdeki cümle, bilgi, açıklama ve resimlere yer verildiği ve bu nedenle davalıların kitabının yolsuz iktibas ve kısmi intihal oluşturduğu, bu yönüyle davacının eseri üzerindeki maddi ve manevi haklarının ihlal edildiği, mahkememizce alınan 30.10.2013 ve 19.06.2015 tarihli bilirkişi raporlarının sonuç olarak birbiri ile örtüştüğü, 11.11.2014 tarihli mali bilirkişi raporuna göre davacının mahrum kaldığı telif bedelinin 7.794,48 TL, FSEK 68.madde gereğince talep edebileceği maddi tazminat miktarının ise 23.383,44 TL olduğunun tespit edildiği gerekçesi ile davanın kısmen kabulü ile davalı ... Yayıncılık Şirketi ile davacı arasında imzalanmış "Şifalı Taşlar İle Sağlıklı Yaşam" adlı eser ile ilgili akdin feshine, davalılar tarafından yayınlanmış eserlerin nüshalarının toplatılıp imha edilmesine, 23.383,44 TL maddi ve 20.000,00 TL manevi olmak üzere 43.383,43 TL tazminatın davalılardan dayanışmalı olarak tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Kararı taraf vekilleri temyiz etmiştir.
(1) Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacı vekilinin manevi tazminat yönünden verilen karara ilişkin tüm, davalılar vekilinin (2) no"lu bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde değildir.
(2) Ancak, bilirkişi raporlarında davalıların davacı kitabının belli kısımlarını alıntıladıkları, davalıların eyleminin kısmi intihal niteliğinde olduğu belirlenmiş olmasına rağmen, davalılar tarafından alıntılanan kısımların davalıların kitabındaki oranının yüzdesi esas alınmak suretiyle bir hesap yapılması gerekirken, kitabın tamamı intihal ürünü olarak kabul edilmek suretiyle yapılan tazminat hesabı yöntemi benimsenerek hüküm tesisi doğru olmamış, hükmün temyiz eden davalılar yararına bozulması gerekmiştir.
(3) Bozma sebep ve şekline göre davacı vekilinin vekalet ücreti ve yargılama giderlerine yönelik temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin manevi tazminat yönünden verilen karara ilişkin tüm, davalılar vekilinin (2) nolu bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün temyiz eden davalılar yararına BOZULMASINA, (3) bozma sebep ve şekline göre davacı vekilinin vekalet ücreti ve yargılama giderlerine yönelik temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, takdir olunan 1.480,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalılara verilmesine, ödedikleri peşin temyiz harcın istekleri halinde temyiz edenlere iadesine, 09/03/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.