9. Hukuk Dairesi 2014/31930 E. , 2016/4558 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ile izin ücreti, ücret alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;müvekkilinin davalı iş yerinde doktor olarak 01/02/1995-18/01/2013 tarihleri arasında çalıştığını, davalının müvekkiline hak ettiği ücretler karşılığında parça parça ve eksik olarak ücret ödemesi yaptığını, müvekkilinin bu nedenlerden dolayı iş sözleşmesini haklı nedenle feshettiğini ileri sürerek, kıdem tazminatı,ihbar tazminatı, izin ücreti ve ücret alacaklarını istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının 01/10/2002 tarihinde emekli olan davacıya kıdem tazminatının taksitler halinde ödendiğini, iş akdini kendi feshetmiş olan davacının ihbar tazminatı isteminin yersiz olduğunu ,davacının ödenmemiş ücret alacağının bulunmadığını savunarak,davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece toplanan deliller,tanık beyanları,bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamının değerlendirilmesinde;davacının ücretinin ödenmediği ve ödemelerde de gecikmeler yaşandığı, bu şartlar altında davacının sözleşmeyi fesih etme hakkı bulunduğu ve bu durumda kıdem tazminatına hak kazandığı ,davacının kıdemi ve kullandığı yıllık izinler dikkate alındığında davacının 26 günlük izin alacağının bulunduğu, yapılan hesaplamada 2012 yılına ait maaş alacağı toplamının 18.273,96 TL olduğu, bankaya yapılan ödemenin 16.877,28 TL olduğu, geri kalan 1.396,68 TL ücret alacağının ödendiğinin davalı işveren tarafından ispatlanmadığı anlaşılmakla bu alacak miktarının kabulüne,her ne kadar davacı ihbar tazminatı talebinde bulunmuşsa da sözleşmenin davacı tarafından fesih edildiği bu durumda ihbar tazminatına hak kazanamayacağından bu talebin reddine karar verilerek hüküm kurulmuştur.
D) Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
Kıdem tazminatı hesabında dikkate alınması gereken ücret noktasında taraflar arasında uyuşmazlık söz konusudur.
Kıdem tazminatı hesabında esas alınacak ücret, işçinin son ücretidir. Başka bir anlatımla, iş sözleşmesinin feshedildiği anda geçerli olan ücrettir. İhbar öneli tanınmak suretiyle yapılan fesihte önelin bittiği tarihte fesih gerçekleştiğinden, önelin bittiği tarihteki ücret esas alınmalıdır. Bildirim öneli tanınmaksızın ve ihbar tazminatı da ödenmeden (tam olarak ödenmeden) işverence yapılan fesih durumunda ise, bildirim öneli sonuna kadar işyerinde uygulamaya konulan ücret artışından, iş sözleşmesi feshedilen işçinin de yararlanması ve tazminatının bu artan ücret esas alınarak hesaplanması gerekir.
Kıdem tazminatı hesabında dikkate alınması gereken ücret, işçinin brüt ücretidir. O halde, kıdem tazminatı, işçinin fiilen eline geçen ücreti üzerinden değil, sigorta primi, vergi sendika aidatı gibi kesintiler yapılmaksızın belirlenen brüt ücret göz önünde tutularak hesaplanır.
Tazminata esas aylık ücret, saat ücretinin önce yedibuçuk sonra da otuz ile çarpımı sonucu belirlenmelidir. Aksine, aylık ücretin tespitinin işçinin fiilen çalıştığı gün sayısı üzerinden hesaplanması doğru olmaz.
Son ücret kavramı, işçinin iş ilişkisi kapsamında iş gördüğü ve ücrete hak kazandığı en son ücreti ifade eder. İş ilişkisinin askıya alınması ve askı süresi içinde iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda kıdem tazminatı hesabında dikkate alınması gereken ücret, iş sözleşmesinin askıya alınmasından önce hak kazanılan son ücret olmalıdır.
Kıdem tazminatına esas alınacak olan ücretin tespitinde 4857 sayılı İş Kanununun 32 nci maddesinde sözü edilen asıl ücrete ek olarak işçiye sağlanan para veya para ile ölçülebilen menfaatler göz önünde tutulur. Buna göre ikramiye, devamlılık arz eden prim, yakacak yardımı, giyecek yardımı, kira, aydınlatma, servis yardımı, yemek yardımı ve benzeri ödemeler kıdem tazminatı hesabında dikkate alınır. İşçiye sağlanan özel sağlık sigortası yardımı ya da hayat sigortası pirim ödemeleri de para ile ölçülebilen menfaatler kavramına dahil olup, tazminata esas ücrete eklenmelidir. Satış rakamları ya da başkaca verilere göre hesaplanan pirim değişkenlik gösterse de, kıdem tazminatı hesabında genişletilmiş ücret kavramı içinde değerlendirilmelidir.
Somut uyuşmazlıkta hükme esas alınan bilirkişi raporunda kıdem tazminatı hesabı davacının aylık brüt ücreti 2.585,00 TL üzerinden Sosyal Güvenlik Kurumunun dökümleri esas alınmak suretiyle yapılmıştır.
Davacı tanığı ... beyanında; ramazan ve yılbaşı ayında 100 TL değerinde kumanya dağıtıldığını ve iş yerinde iki öğün yemek verildiğini, diğer davacı tanığı Ramazan Doğdu da benzer şekilde ramazan ve yılbaşında 50 TL değerinde kumanya dağıtıldığını,davacının bir öğün yemek öğün yemek yediğini ifade etmiştir.
Mahkemece bilirkişiden ek rapor alınmak suretiyle,kumanya dağıtımları ve yemek ücretinin brüt ücrete ilave edilerek kıdem tazminatının bu şekilde belirlenecek giydirilmiş brüt ücret üzerinden hesap edilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 01.03.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.