14. Hukuk Dairesi 2016/3288 E. , 2018/8086 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 02.07.2013 gününde verilen dilekçe ile paylı mülkiyetle ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; bir kısım parseller yönünden feragat nedeniyle reddine, 115 ada 22 parsel yönünden kabulüne dair verilen 16.12.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılardan ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, müvekkili ile davalıların ... ili, ... köyünde bulunan 114 ada 20 parsel ve 115 ada 22 parsel sayılı taşınmazlarda birlikte malik olduklarını, malikler arasında anlaşmanın mümkün olmadığını beyanla, taşınmazlar üzerindeki ortaklığın satış yoluyla giderilmesini talep etmiştir.
Davalı ... yargılamaya katılarak, taşınmazların babalarından miras kaldığını, kadastro çalışmaları sonrası kendisi tarafından fıstık, zeytin ağacı ve bağ diktiğini, taşınmazların satılmasını istemediğini beyanla, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Davalı ... yargılamaya katılarak, davanının sonuçlandırılmasını talep etmiştir.
Davacı vekili yargılama devam ederken 114 ada 20 parsel sayılı taşınmazın ifraz işlemi ile 45, 46, 47, 48, 49 sayılı parsellere bölündüğünü, parseller üzerinde kamulaştırma şerhinin bulunması sebebiyle bu parseller yönünden davadan feragat etmiştir. Davalı ... ise hazır bulunduğu celsede feragatı kabul ettiğini beyan etmiştir.
Mahkemece, 114 ada 45, 46, 47, 48 ve 49 parsel sayılı taşınmazlar hakkındaki davanın feragat nedeniyle reddine, 115 ada 22 parsel sayılı taşınmaz yönünden kabulü ile dava konusu taşınmazlar üzerindeki ortaklığın satış yoluyla giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü davalı ... temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%...) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.
Bütünleyici parçanın (muhdesat) arzın paydaşlarına (ortaklarına) değil de üçüncü şahsa ait olduğunun anlaşılması halinde bu kimseyi muhdesat sahibi olarak davaya dahil etmek ve ona satış bedelinden pay vermek mümkün değildir.
Paydaşlığın (ortaklığın) satış suretiyle giderilmesine ilişkin davalarda taşınmaz üzerinde bulunan bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçaların (muhdesat) kime ait olduğu konusunda uyuşmazlık olup da bunlar üzerinde bazı paydaşların (ortaklar) hak iddia etmeleri ve öncelikle bu uyuşmazlığın giderilmesini istemeleri halinde o paydaşa görevli mahkemede dava açmak üzere HMK"nın 165. maddesi uyarınca uygun bir süre verilmelidir. Mahkemece verilen süre içerisinde dava açıldığı takdirde sonucunun beklenmesi, açılmadığı takdirde o konuda uyuşmazlık yokmuş gibi davaya devam edilmesi gerekir.
Somut olaya gelince; davalı ... 23.10.2013 tarihli celsede 115 ada 22 parsel sayılı taşınmazın kendisine ayrılan bölümüne fıstık, zeytin ağacı ve bağ diktiğini, bu muhdesatın kendisine ait olduğunu iddia etmiştir. Mahkemece yapılan keşif sonrası tanzim edilen 26.05.2014 tarihli bilirkişi raporu ile 115 ada 22 parsel sayılı taşınmazın 8000 metrekarelik kısmında fıstık, zeytin ağacı ve bağ bulunduğu, değerinin ise 240.000,00TL olduğu saptanmıştır. Mahkemece fıstık, zeytin ağacı ve bağın yer aldığı kısımlardaki muhdesat iddiası davanın tarafları olan paydaşlara sorulmalı, paydaşlar tarafından muhsedatların davalı ..."ya ait olduğunu kabul etmeleri halinde bilirkişiden ek rapor aldırılarak muhdesat oranlaması yapılmalı, tarafların itiraz etmesi halinde davalı ..."ya HMK"nin 165. maddesi uyarınca muhdesatın aidiyeti davası açması için süre verilmeli, dava açılması halinde sonucuna göre bir hüküm kurulması gerekmektedir. Mahkemece bu yönler üzerinde durulmaksızın eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmemiş hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı ... temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 22.11.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.