BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Anadolu 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/189 Esas 2022/322 Karar Sayılı İlamı

T.C. İstanbul Anadolu 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/189 Esas
KARAR NO : 2022/322
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 18/03/2022
KARAR TARİHİ : 04/04/2022
Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı---dava dilekçesinde özetle; Davacı---- yetkilisi dava dilekçesinde özetle, tarafına ait şirketin şirket karar defterinin zayi olduğunu, bunun üzerine iş bu davanın açıldığını belirterek,---- yılı ve geçmiş yıllara ait şirket karar defterinin zayi olduğuna dair karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Dava; Hukuki niteliği itibariyle zayi belgesi verilmesi isteminden ibarettir.
TTK.'nun 82/7 maddesi; "Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir." hükmünü içermektedir.
19/10/2019 tarih ve 30923 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektronik Defter Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin 7.1 maddesi uyarınca e-defterler için de zayi belgesi alma imkanı getirilmiştir. Tebliğin 7.1. Maddesine göre, e-defter tutanlar, Vergi Usul Kanununda belirtilen “mücbir sebep” halleri nedeniyle e-defter veya beratlarına ait kayıtlarının bozulması, silinmesi, zarar görmesi veya işlem görememesi ve e-defter ve berat dosyalarının muhafaza edildiği e-defter saklama hizmeti veren ---- kuruluşlardan veya ----- örneklerinin temin edilemediği hallerde, söz konusu durumların öğrenilmesinden itibaren tevsik edici bilgi ve belgeleri ile birlikte 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yetkili mahkemesine başvurarak kendisine bir zayi belgesi verilmesini istemelidir. Maddenin TTK'nun 82/7.maddesine yeni bir düzenleme getirmediği, TTK'nun 82/7.maddesine paralel hükümler içerdiği görülmektedir. Zayi belgesi verilebilmesi için TTK 82/7 maddesinde belirtilen hallerden birinin olayda mevcut olması ve defterlerin zayi olmasında mükellefin kusur ve sorumluluğunun bulunmaması, tedbirli bir tacir gibi davranılmasına rağmen zayi olayına engel olunamamış olması gerekir.
Davada taraf ehliyeti dava şartlarından olup mahkemece yargılamanın her aşamasında gözönünde bulundurulması gerekmektedir. Yine hak düşürücü süre içinde davanın açılıp açılmadığının tespiti de gerekmektedir. Bu bakımdan davacıya güncel imza sirküsü ile defterlerin ne zaman kaybolduğu hususunda açıklama yapması için süre verilmiştir.
---tarihli beyan dilekçesinde yetkilinin görev süresinin bittiğini ve yeni bir karar alınmadığı, ayrıca --- aynda yapılan tadilat sırasında sehven kaybolduğunun anlaşıldığı, ---- tarihleri arasında şirket karar defterlerinin zayi olduğunun tespitinin talep edildiği görülmüştür.
Görev süresi dolmuş olsa bile eski yetkili tarafından açılan davada hukuki yarar olduğu, yeni yetkili seçilmediğine göre davanın başka bir kimse tarafından açılamayacağı anlaşılmış ise de, hem defterlerin zayi olmasının tacirden beklenen özenli davranışa rağmen mücbir, önlenemez bir sebeple gerçekleşmesi hem de 15 günlük hak düşürücü süre içinde davanın açılmış olması şarttır. Somut olayda her ikisinin de ortaya konamadığı görülerek, davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2- Alınması gerekli 80,70-TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3- Davacı-------- yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4- Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştikten sonra talep halinde yatırana iadesine,
Dair, tarafların yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı 04/04/2022