21. Hukuk Dairesi 2016/15293 E. , 2016/15139 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, kurumca gönderilen ödeme emirlerinin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava, ... Malları Koruma Başkanlığı"nda görev yapan davacının, Çiftçi Malları Koruma Başkanlığı"nın prim borcundan dolayı borçlu olmadığının tespiti ile ödeme emirlerinin iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacı adına başlatılan takipte, davaya konu Kurum"un prim borçlarına ilişkin olarak düzenlenen ödeme emirlerinin en eski tarihli borç döneminin 2009/01; en yeni tarihli borç döneminin 2010/12. dönemine ait olduğu, ödeme emirlerinin davacıya 25/02/2016 tarihinde tebliğ edilmekle eldeki davanın süresinde açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık, davacının prim borçlarının tahakkuk ettiği dönemde Çiftçi Malları Koruma Başkanlığı"nı temsil ve ilzama yetkili olup olmadığı, Çiftçi Malları Koruma Başkanlığı"nın prim ve vergi işlemlerini doğrudan yürütme ve bu alanda emir ve direktif verme yetkisinin bulunup bulunmadığının tespitiyle Çiftçi Malları Koruma Başkanlığı"nın prim borçlarından sorumlu olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Yasa"nın 88. maddesi ve 6183 sayılı Yasa"nın 12.maddesi ile mükerrer 35.maddesi olup, davadaki sorunun bu maddeler ile birlikte değerlendirilerek çözüme kavuşturulması gerektiği ortadadır.
Davanın yasal dayanaklarını oluşturan 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun"un 12 inci fıkrasına göre, sigorta primlerini haklı sebepleri olmaksızın, birinci fıkrada belirtilen süre içerisinde tahakkuk ve tediye etmeyen kamu kurum ve kuruluşların tahakkuk ve tediye ile görevli kamu görevlileri mesul muhasip, sayman ile tüzelkişiliği haiz diğer işverenlerin üst düzeydeki yönetici veya yetkilileri kuruma karşı, işverenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludurlar.
5510 sayılı Kanunun 88 inci Maddesinin 1 inci fıkrasında “4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalıları çalıştıran işveren, bir ay içinde çalıştırdığı sigortalıların prime esas tutulacak kazançlar toplamı üzerinden bu kanun gereğince hesaplanacak sigortalı hissesi prim tutarlarını ücretlerinden keserek ve kendisine ait prim tutarlarını da bu tutara ekleyerek en geç Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar öder”, yirminci fıkrasında "Kurumun sigorta primleri ve diğer alacakları haklı bir sebep olmaksızın bu Kanunda belirtilen sürelerde ödenmez ise kamu idarelerinin tahakkuk ve tediye ile görevli kamu görevlileri, tüzel kişiliği haiz diğer işverenlerin şirket yönetim kurulu üyeleri de dahil olmak üzere üst düzeydeki yönetici veya yetkilileri ile kanuni temsilcileri Kuruma karşı işverenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur. " şeklinde paralel düzenlenme getirilmiştir.
Öte yandan süresinde ödenmeyen prim ve diğer kurum alacaklarının bizzat Kurumca cebren takip ve tahsil edilebileceği 5510 sayılı Yasa"nın açık hükmü gereğidir. Cebren tahsil ve takip esasları 6183 sayılı Yasa"da gösterilmiştir. 6183 sayılı Yasa"nın mükerrer 35.maddesinde asıl borçlu hakkında yapılan yasal takip ve araştırmalar sonucu kamu alacağının tahsil edilemeyeceğinin anlaşılması halinde yasal temsilcisine ödeme emri çıkarabileceği bildirilmiş ise de 6183 sayılı Yasa 5510 sayılı Yasa"ya göre daha genel bir yasa durumunda olup uygulamada da benimsendiği üzere öncelik özel yasa hükümlerine tanınacağından, 5510 sayılı Özel Yasa"nın 88.maddesi karşısında davacının prim borçlarının ait olduğu dönemlerde Kurum borçlusu Çiftçi Mallarını Koruma Başkanlığı"nın malî ve idarî konularında tek başına emir ve tasarruf yetkisine sahip, Çiftçi Mallarını Koruma Başkanlığı"nı özel şekilde temsil ve ilzam yetkisi kendisine bırakılan kimselerden olduğunun tespiti halinde asıl borçlu adına düzenlenmiş ödeme emrinin müteselsil borçlulara tebliğ edilmesinde usulsüzlük bulunamayacağı açık olup davacının kamu borçlarından dolayı 80.madde kapsamında müteselsilen sorumlu olacağının kabulü gerekir.
Somut olayda, davacının Hatunsaray Malları Çiftçi Koruma Başkanlığı"nda hangi görevde bulunduğuna dair muhtelif kurumlara müzekkere yazılmış ise de müzekkere cevapları beklenmeyerek davacının Hatunsaray Malları Çiftçi Koruma Başkanlığı"nda prim borçlarının ait olduğu ihtilaf konusu dönemlerde sorumlu olduğundan bahisle eksik inceleme ve araştırma neticesi Mahkemece yazılı şekilde sonuca gidilmesi hatalı olmuştur.
Yapılacak iş; 5510 Sayılı Yasa"nın 88.maddesi karşısında davacının prim borçlarının ait olduğu dönemlerde Kurum borçlusu Çiftçi Mallarını Koruma Başkanlığı"nın malî ve idarî konularında tek başına emir ve tasarruf yetkisine sahip olup olmadığını, kendisine Kurum borçlusu Çiftçi Mallarını Koruma Başkanlığı"nı özel şekilde temsil ve ilzam yetkisinin bırakılıp bırakılmadığını hiçbir kuşku ve tereddüte yer vermeyecek bir biçimde araştırarak tespit etmek ve Mahkemece sonucuna göre bir karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin eksik inceleme ve araştırma neticesi yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 15.12.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.