MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 21.11.2011 gününde verilen dilekçe ile önalım hakkından kaynaklanan ... iptali ve tescil talebi üzerine yapılan muhakeme sonunda; davanın kabulüne dair verilen 25.11.2014 günlü hükmün Yargıtayca, duruşmalı olarak incelenmesi davalılar vekili tarafından istenilmekle, tayin olunan 20.11.2018 günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davalılar vekili Av. ... geldi. Karşı taraftan gelen olmadı. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelenin sözlü açıklamaları dinlendi duruşmanın bittiği bildirildi. İş karara bırakıldı. Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
KA R A R
Dava, önalım hakkından kaynaklanan ... iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Davacı vekili, 7 parsel sayılı taşınmazda paydaş olduğunu, diğer hissedarlar ..., "in hisselerini 12.07.2010, 14.06.2011 ve 23.03.2011 tarihlerinde davalı ... a sattıklarını, bu satış işlemlerinin davacıya bildirilmediğini, dava dışı 84 parsel sayılı taşınmaz hakkında ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde önalım davası açtıklarını bu nedenle, davalıların dava konusu taşınmazda önalım hakkının kullanılmasını engellemek amacıyla davalı ..."ın aldığı hisseleri muvazaalı olarak 14.10.2010 tarihinde ..."e devrettiğini, yapılan satışın muvazaalı olduğunu, ... adına kayıtlı 24/40 hissenin iptali ile davacı adına tescilini dava ve talep etmiştir.
Davalılar vekili, davalı ..."ın dava dışı paydaşlardan satın aldığı hisselerin bedelini ödeyemediği için taşınmazdaki payını dava konusu 7 parsel sayılı taşınmazda paydaş olan diğer davalı ..."e sattığını, satışın muvazaalı olmadığını beyanla davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, davanın kabulüne davalı ... adına kayıtlı olan 24/40 payın tapusunun iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
Hükmü, davalılar vekili temyiz etmiştir.
Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını kısmen veya tamamen üçüncü bir kişiye satması halinde diğer paydaşlara bu satılan payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve satışın yapılmasıyla kullanılabilir hale gelir.
TMK"nin 733. maddesi gereğince yapılan satışın alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilmesi zorunludur.
Önalım hakkı, satışın hak sahibine bildirdiği tarihin üzerinden üç ay ve herhalde satışın üzerinden iki yıl geçmekle düşer.
Bu süre hak düşürücü süre olup mahkemece kendiliğinden göz önünde bulundurulması gerekir.
TMK’nin 733/3 maddesi gereğince üç aylık hak düşürücü sürenin başlaması için öğrenme yeterli olmayıp yapılan satışın, alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilmesi gerekir. Noter aracılılığıyla bildirimde bulunulmamışsa iki yıllık hak düşürücü süre içerisinde önalım hakkına dayanılarak ... iptali ve tescil istenebilir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 21.09.2005 tarihli, 2005/6-358 E, 470 K. sayılı kararı da bu doğrultudadır.
Önalım davasının davalısı önalım hakkına ilişkin taşınmazdaki payı satın almadan önce o taşınmazda paydaş ise bu paydaş hakkında önalım hakkı kullanılamaz. Çünkü, TMK’nin 732. maddesi ile bir paydaşın payını üçüncü şahsa satması halinde önalım hakkının kullanılabileceği kabul edilmiştir. ... üçüncü kişi sayılamayacağından paydaşın paydaş aleyhine önalım hakkını kullanması söz konusu olamaz. Dava hakkına ilişkin bu hususun davanın her aşamasında kendiliğinden göz önünde bulundurulması gerekir.
Somut olaya gelince; davalı ... dava dışı ..."ten 12.07.2010 tarihinde, ..."dan 14.06.2011 tarihinde, ..."den 22.03.2011 tarihinde toplamda 24/40 pay satın almış, bu payı dava açılmadan önce 14.10.2011 tarihinde taşınmazda 8/40 paydaş olan davalı ..."e satmıştır. Dava ise 21.11.2011 tarihinde açılmıştır. Dava açıldığı tarihte pay satın alan ..., paydaş ..."e satmış, payı kalmamıştır. ... hakkı satışın yapılmasıyla kullanılabilir hale gelir. TMK’nın 732. maddesi ile bir paydaşın payını üçüncü şahsa satması halinde önalım hakkının kullanılabileceği kabul edilmiştir. ... üçüncü kişi sayılamayacağından paydaşın paydaş aleyhine önalım hakkını kullanması söz konusu olamaz. 14.10.2011 tarihinde taşınmazdan 24/40 payı satın alan ... daha önce taşınmazda paydaş olduğundan davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçeyle kabulüne karar verilmiş olması doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 1.630,00TL Yargıtay duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine, peşin yatırılan harcın istek halinde yatıranlara iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 20.11.2018 tarihinde oy birliği ile karar verildi.