(Kapatılan)16. Hukuk Dairesi 2018/3104 E. , 2021/2630 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 20/A maddesi gereğince haritası bulunan kayıtların kapsamı harita uygulanarak tespit edilmesi gerektiği halde Mahkemece, ... adıyla tek köy olan davacı ve davalı köylerin 1988 yılında idari bir tasarruf ile ayrıldıkları, davalı köyün ...va ismini aldığı, davacı köyün aynı ... ismi ile kaldığı, davacı köyün tutunduğu tapu kaydının taşınmazlara uyduğu, taşınmazın her iki köy tarafından mera olarak kullanılmaya devam edildiği, davalı Hazinenin tapusunun dava konusu 176 ada 1 parsele uyduğu, köy tarafından okul yeri olarak Hazineye verildiği kabul edilerek karar verildiği, ancak yapılan araştırma, inceleme ve tapu uygulamasının hüküm kurmak için yeterli olmadığı belirtilerek, mahallinde yerel bilirkişiler ile yeniden keşif yapılması, davacı köye ait tapu kaydı ile Hazineye ait tapu kaydının haritası ölçekleri kadastro paftası ile eşitlenerek ve zemine çakıştırma yapılarak yerel bilirkişi yardımı ve fen bilirkişi eli ile uygulanarak tapu kayıtlarının kapsamlarının belirlenmesi, fen bilirkişisine, tapu kayıtlarının dayanağı haritaların kapsamını gösterir ölçekli rapor ve kroki düzenlettirilmesi, Hazinenin tapu kaydının oluşum belgeleri incelenerek yöntemince Köy Tüzel Kişiliğinin muvafakati alınarak oluşturulmuş ise Köy Tüzel Kişiliğini bağlayacağı düşünülerek Hazinenin tapusu kapsamında kalan bölümün Hazine adına, Köy Tüzel Kişiliğinin tapusu kapsamındaki taşınmazında davacı Köy Tüzel Kişiliği adına tesciline karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, çekişmeli 170 ada 1 ve 176 ada 1 parsel sayılı taşınmazların 1/2 payının tapu kaydının iptali ile 1/2 payın dava ... Tüzel Kişiliği adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davacı ... vekili, davalılar Hazine temsilcisi ve ...va Köyü Tüzel Kişiliği vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde bozma gerekleri yerine getirilmemiştir. Oysaki bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli müktesep hak oluşacağından, bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamının gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Her ne kadar Mahkemece, bozma ilamına uyulmak suretiyle yapılan yargılama neticesinde, çekişmeli taşınmazların hükmen oluşan tapu kaydının kapsamında kaldığı, davalı Hazinenin tapu kaydının dava dışı 173 ada 2, 15, 16 17 parselleri üç sınır ile kapsadığı kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Fen bilirkişisi tarafından, davalı Hazineye ait ihdasen oluşan tapu kaydının haritası ile davacı köyün dayandığı hükmen oluşan
tapu kaydının dayanağı tescil krokisi uygulanarak tapu kayıtlarının kapsamları yöntemince belirlenmemiş, dava konusu taşınmazlara komşu taşınmazların tutanak örnekleri ve varsa dayanağı olan kayıtlar getirtilip yapılan keşifte uygulanmak suretiyle tapu kaydının uygunluğu ile mahalli bilirkişi ve tanıkların beyanları denetlenmemiş ve yöntemine uygun tapu kaydı uygulaması yapılmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilmesi usul ve yasaya uygun düşmemektedir.
Hal böyle olunca; doğru sonucu varılabilmesi için Mahkemece öncelikle, davalı Hazinenin dayandığı ve çekişmeli 176 ada 1 parsel sayılı taşınmazın tespitine esas alınan tapu kaydı ile davacı köyün dayandığı tapu kaydının tesisinden itibaren tüm tedavülleri, varsa haritaları ve tüm oluşum belgeleri ile dava konusu parseli çevreleyen komşu taşınmazlara ait tutanak suretleri ve dayanakları olan kayıtların tesislerinden itibaren tüm tedavülleri, davalı iseler ilgili dava dosyaları getirtilmeli; bundan sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız ve yöreyi iyi bilen şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile teknik bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte, 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 20. maddesi hükmü uyarınca tarafların dayandığı tapu kayıtlarının dayanağı harita mevcut ise, yerel bilirkişi yardımı ve uzman teknik bilirkişi eliyle yöntemince yerine uygulanmalı, uygulama yapılırken haritası bulunan kayıtlarının kapsamlarının öncelikle haritasına göre belirleneceği gözetilmeli, haritası bulunmayan kayıtlardaki sınırların tespiti bakımından mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarına başvurulmalı; kayıtlarda yazılı hudutlar mahalli bilirkişilere tek tek okunmak sureti ile bu sınırların zeminde gösterilmesi istenilmeli, kayıtlarda yazılı olup yerel bilirkişilerce zeminde gösterilemeyen hudutların tespiti için taraflara tanık dinletme imkanı sağlanmalı, yerel bilirkişi ve tanıkların kayıtların uygulanması hususundaki beyanları, komşu parsel tutanakları ve dayanakları kayıtlarla denetlenmeli; teknik bilirkişiden, komşu parsellerin varsa dayanağı kayıtların dava konusu taşınmaz yönünü ne okuduğunun belirlendiği, kroki üzerinde işaretlenmek suretiyle tapu kayıtlarının sınır denetiminin yapıldığı ve kayıt kapsamlarının kesin olarak gösterildiği keşfi izlemeye imkan veren, ayrıntılı ve gerekçeli rapor ve kroki alınmalı; tapu kaydının değişebilir sınırlı olduğunun belirlenmesi halinde miktarı ile geçerli olacağı düşünülerek, taşınmazın tapu kaydının miktarı itibarı ile; tapu kaydının sabit sınırlı olduğunun belirlenmesi halinde ise sınırları itibari ile taşınmazı kapsayıp kapsamadığı kesin olarak belirlenmeli; ayrıca yerel bilirkişiler ve tanıklardan taşınmazın öncesinin ne olduğu, ilk zilyedinin kim olduğu, kimden kime ve ne suretle kaldığı, taşınmazın ne zamandan beri, hangi köy halkı tarafından ve ne şekilde kullanıldığı hususlarında somut olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı; taşınmazların davacının tutunduğu tapu kaydının kapsamında kaldığının belirlenmesi halinde, tapu kaydı sabit hudutlu olmadığından miktarı ile geçerli olacağı dikkate alınmalı; davacı ve davalı tarafın dayandıkları tapu kayıtlarının çekişmeli taşınmazlara uymadığının anlaşılması halinde, davacı taraf lehine zilyetlikle iktisap koşullarının kadastro tespit tarihine kadar oluşup oluşmadığı tartışılıp değerlendirilmeli ve bundan sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece, bu yönler göz ardı edilerek eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden ... ile ...va Köyü Tüzel Kişiliği"ne ayrı ayrı iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24.03.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.