MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen davada;
Davacılar, ortak mirasbırakanları ..."nın 1232 ada 67 parseldeki 10 nolu bağımsız bölümünü satış yoluyla davalı oğlu ..."ya devrettiğini, yine 767 ada 19 parseldeki 13 nolu bağımsız bölümünü de dava dışı teyzesinin oğlu ..."in de bilahare mirasbırakanın kızı dava dışı ..."ya, ..."nin de daha sonra diğer davalı mirasbırakanın gelini (davalı ...’in eşi) ..."ya satış yoluyla devrettiğini, ayrıca mirasbırakanın Bağcılarda bulunan dairesinin satışından elde edilen para ile ...’de daire satın alındığını, bu dairenin de davalı ... adına tescil edildiğini, temliklerin mirastan mal kaçırma amacıyla muvazaalı biçimde yapıldığını ileri sürerek çekişmeli taşınmazların tapu kayıtlarının miras payları oranında iptali ile adlarına tesciline, olmazsa tenkise karar verilmesini, ayrıca mirasbırakanın banka hesaplarından davalılara geçen paraların da davalılardan tahsiline karar verilmesini istemişler, yargılama sırasında mirasbırakanın banka hesaplarından davalılara geçen paralarla ilgili taleplerinden feragat etmişlerdir.
Davalılar, iddiaların haksız ve yersiz olduğunu belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, temliklerin muvazaalı olduğu gerekçesiyle tapu iptali ve tescil isteği yönünden davanın kabulüne, mirasbırakanın banka hesaplarından davalılara geçen paralarla ilgili istek yönünden ise feragat nedeniyle davanın reddine ilişkin verilen karar, Dairece; " Somut olaya gelince; dava, 1232 ada 67 parseldeki 10 nolu bağımsız bölüm, 767 ada 19 parseldeki 13 nolu bağımsız bölüm ve Altınoluk İlçesinde bulunan dubleks daire (7104 parseldeki 12 nolu bağımsız bölüm) yönünden muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteği ile açılmış olup, mahkemece 10 ve 13 nolu bağımsız bölümler hakkında hüküm kurulmasına karşın 12 nolu bağımsız bölüm hakkında olumlu ya da olumsuz bir hüküm kurulmamıştır.Hâl böyle olunca, davacıların Altınoluk ilçesindeki dubleks daireye yönelik tapu iptali ve tescil istekleri bakımından 6100 Sayılı HMK’nun 297/2 maddesi gözetilerek bir karar verilmesi gerekirken bu konuda olumlu ya da olumsuz bir karar verilmemesi doğru değildir.”gerekçesiyle bozulmuş, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde mahkemece dava konusu 10 ve 13 numaralı bağımsız bölümler yönünden davanın kabulüne; banka hesapları ile 12 nolu bağımsız bölüme yönelik talebin ise feragat nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Karar, davalılar vekili tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ...’un raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü.
-KARAR-
Hükmüne uyulan bozma kararında, gösterildiği şekilde işlem yapılarak karar verilmiştir. Davalıların yerinde bulunmayan temyiz itirazının reddiyle, usul ve yasaya ve bozma kararının gerekçelerine uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı 40.784.24. TL bakiye onama harcının temyiz eden davalılardan alınmasına, 21.04.2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
-KARŞI OY-
Dava, tapu iptal- tescil ve alacak isteğine ilişkindir.
Davacı üç ayrı bağımsız bölümün tapu kaydının iptali ile adına tescilini ve murisin banka hesaplarından davalılara geçen paranın tahsilini talep etmiş, dava değeri olarak 30.000 TL belirtmiştir. Yargılama sırasında taşınmazların dava tarihindeki değerleri belirlenmediği gibi, davacı alacak miktarını da belirtmemiştir.
Davacı alacak davası ile birlikte 12 nolu bağımsız bölüme ilişkin talebinden feragat etmiş, mahkemeye verdiği dilekçe ile feragat edilen 12 nolu bağımsız bölümün değerinin 1 TL, alacak miktarının da 1 TL olduğunu belirtmiştir. Bunun üzerine mahkemece reddedilen bu bağımsız bölüm ve alacak için davalı lehine 2 TL vekalet ücretine hükmedilmiş, bu husus davalı vekilince temyiz konusu yapılmıştır.
Bilindiği üzere dava konusunun değeri 6100 sayılı HMK"nın 119/1-d maddesi gereğince davacı tarafından dava dilekçesi ile bildirilmelidir. Ayrıcı dava harçlarının dava açarken davacı tarafından yatırılması gerektiği aynı yasanın 120. maddesi gereğidir.
Harçlar Kanunu hükümlerinin kamu düzeninden olduğu ve buna ilişkin düzenlemelerin hakim tarafından resen nazara alınması gerektiği uygulamada ve öğretide tartışma konusu değildir.
Harçlar Kanununun 16. maddesi iptal tescil isteğine ilişkin davalarda dava tarihindeki taşınmaz değerinin harca esas değer olduğunu düzenledikten sonra, 30.madde ile dava değeri üzerinden peşin nispi harcın tamamlanmaması halinde dosyanın işlemden kaldırılacağını hükm altına almış, 32. madde ise eksik harcın tamamlanmaması halinde yargılamaya devam edilmeyeceğini belirtmiştir.
Resen dikkate alınması gereken bu hükümler karşısında davacı tarafından dava konusu yapılan 3 ayrı bağımsız bölüm ile birlikte alacak konusu toplamının 30.000Tl olmayacağı, bu miktarın hayatın olağan akışına uygun olmadığı açıktır. Bu durumda hakim resen öncelikle davacıdan dava konusu bağımsız bölümler ile alacak miktarının makul değerini bildirmesini istemeli, buna rağmen keşif sonucunda belirlenen değer daha yüksek çıkarsa yine eksik peşin harç tamamlatılmalıdır.
Vekalet ücretine gelince, harçlandırılan dava değeri üzerinden kabul veya reddedilen miktar esas alınmak suretiyle karar tarihindeki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince taraflar lehine vekalet ücreti takdir edilmelidir.
Somut olayda, davacı dava konusu 12 nolu bağımsız bölüme ve alacağa ilişkin talebinden vazgeçerken yukarıda da belirtildiği üzere 1 er TL dava değeri göstermiştir. Dava tarihi itibariyle bir bağımsız bölümün değerinin 1 TL olmayacağı izahtan varestedir. Davacı vekilinin söz konusu tutumu en hafif tabiriyle hakkın suistimalidir. Hukuk düzeni hiçbir zaman kötü niyeti ve hakkın suistimalini korumamış daima mahkum etmiştir.
Yukarıda da belirtildiği üzere hakim tarafından resen yapılması gereken iş, öncelikle taşınmazın ve alacak miktarının değerini usulünce belirletmek, ondan sonra eksik peşin harcı tamamlatmak, davacı taraf tamamlamazsa dosyayı bu dava konusu açısından işlemden kaldırmak olmalıdır. Davacının eksik harcı tamamlamaması halinde davalı dilerse bu eksik harcı tamamlayarak davanın devamını sağlayabilecektir.
Sonuç itibariyle, dava değerini belirlemek davacının, mümkün olmadığı takdirde resen hakimin görevidir. Dava değerine göre eksik peşin harcı tamamlatmak hakimin görevidir. Davacının ve hakimin yerine getirmesi gereken yükümlülüğün ihmal edilmesi üzerine davalı lehine 2 TL vekalet ücreti takdirinin kabulü mümkün değildir.
Açıklanan bu nedenlerle kararın harç ve vekalet ücreti açısından bozulması gerektiği düşüncesiyle sayın çoğunluğun onama görüşüne katılmıyorum.