Danıştay 5. Daire 1991/296 Esas 1993/710 Karar Sayılı İlamı

Daire : BEŞİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1993
Karar No : 710
Esas Yılı : 1991
Esas No : 296
Karar Tarihi : 22/02/993

GENEL VE KATMA BÜTÇELERİN BAĞLI BULUNDUĞU ESASLARA UYGUN OLARAK HAZIRLANARAK YÜRÜRLÜĞE KONULAN VE DENETLEMEYE TABİ TUTULAN YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARININ BÜTÇELERİ, BÜTÇE UYGULAMALARI VE BÜTÇE İLE YAKINDAN İLGİLİ DİĞER MALİ KONULARDA SAYMANLIKLARCA GEREKLİ İNCELEME VE ARAŞTIRMA YAPILABİLECEĞİ GİBİ, BİRTAKIM MUAMELE VE TASARRUFLARDA DA BULUNULABİLECEĞİNDEN MALİYE VE GÜMRÜK BAKANLIĞININ DA DAVALI KONUMUNA ALINARAK UYUŞMAZLIĞIN ÇÖZÜMLENMESİ GEREKTİĞİ HK.

... Üniversitesinde Öğretim Üyesi olarak görev yapan davacı, ek ders ücretlerinin Maliye ve Gümrük Bakanlığı, Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün 29.12.1987 günlü, 32502 sayılı yazısında belirlenen esaslar doğrultusunda hesaplandığı takdirde ödenebileceğine ilişkin davalı idare işleminin iptali ile 1.12.1987 tarihinden itibaren ödenmeyen ek ders ücretlerinin yasal faiziyle birlikte ödenmesi istemiyle dava açmıştır.
... İdare Mahkemesinin ... günlü, ... sayılı kararıyla; 2914 sayılı Yüksek Öğretim Personel Kanununun Ek Ders Ücreti Başlıklı 11.maddesinde Yüksek Öğretim Kanununun 36.maddesine göre haftalık okutulması zorunlu ders yükü saati dışında kısmi statüde bulunanlar dahil öğretim elemanlarına görev ünvanlarına göre Yüksek Öğretim Kurulu tarafından belirlenecek mecburi ve isteğe bağlı olarak en çok 18 saate kadar verecekleri dersler için ek ders ücreti ödeneceğinin hüküm altına alındığı, 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanununun 36/2-d maddesinde ise öğretim üyelerinin haftalık ders yükünün en az on saat olduğu, öğretim üyelerinin yaptıkları ve yaptırdıkları uygulama, yönettikleri seminer ve doktora çalışmalarının ne ölçüde ders yükünden sayılacağının Yüksek Öğretim Kurulu tarafından belirleneceği hükmüne yer verildiği, anılan hükümlere göre ek ders ücretinin, Yüksek Öğretim Kurulu tarafından ders yüküne ilişkin olarak belirlenecek esaslar çerçevesinde ödenmesi gerektiği, Ders Yükünün Tesbitinde Uyulacak Esasların Yüksek Öğretim Kurulunca belirlenmiş olmasına karşın bu esaslara itibar edilmeksizin ... üniversitesi Bütçe Dairesi Başkanlığınca Maliye ve Gümrük Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünden görüş istendiği, adı geçen Genel Müdürlükçe ders yükünün tesbitinde uyulacak esasların yeniden belirlendiği, ek ders ücretlerinin belirlenen bu esaslara göre hesaplandığı takdirde ilgilisine ödenebileceği yolundaki dava konusu işlemin tesis edildiği, ders yükünün tesbiti konusunda yetkisi olmayan Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün belirlendiği esaslar nazara alınarak ek ders ücreti ödenmemesi işleminde mevzuata uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiş ve 1.12.1987 tarihinden itibaren ödenmeyen ek ders ücretlerinin yasal faizi ile birlikte davacıya ödenmesine hükmedilmiştir.
Davalı idare , idare mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
Maliye Vekaleti Baş Hukuk Müşavirliğinin ve Muhakemeat Umum Müdürlüğünün Vazifelerine, Devlet Davalarının Takibi Usullerine ve Merkez ve Vilayet Kadrolarında Bazı Değişiklikler Yapılmasına Dair 4353 sayılı Kanunun "Sayıştay veya muhasiplerce kabul edilmeyen muamele ve tasarruflar sebibyle açılan idari davalarda husumet" başlıklı 5797 sayılı Kanunla değişik 25.maddesinde genel muvazene içindeki dairelerin Sayıştayca veya muhasiplerce kabul edilmeyen muamele ve tasarrufları sebebiyle alakalılar tarafından idari yargı merciilerinde açılacak idari davalarda husumetin Hazineye ait olduğu hüküm altına alınmıştır.
2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanununun 57.maddesinin 1.fıkrasında ise "Yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarının bütçeleri, genel ve katma bütçelelrin bağlı bulunduğu esaslara uygun olarak hazırlanır, yürürlüğe konur ve denetlenir." hükmüne yer verilmiştir.
Buna göre genel ve katma bütçelerin bağlı bulunduğu esaslara uygun olarak hazırlanarak yürürlüğe konulan ve denetlemeye tabi tutulan yükseköğretim kurumlarının bütçeleri, bütçe uygulamaları ve bütçe ile yakından ilgili diğer mali konularda saymanlıklarca gerekli inceleme ve araştırma yapılabileceği gibi birtakım muamele ve tasarruflarda da bulunulabilecektir.
Olayda, ... Üniversitesinde ders yükü karşılıklarının, ödenecek ek ders ücretlerinin hesabında ne şekilde uygulanacağı hususunda tereddüte düşülmesi üzerine ... Üniversitesi Bütçe Dairesi Başkanlığı tarafından Maliye ve Gümrük Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünden görüş istendiği, Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün 29.12.1987 günlü, 32502 sayılı yazısı ile Yükseköğretim Kurulunun ders yükü tesbitinde uygulanacak esaslar hakkındaki kararın ne şekilde uygulanması gerektiğinin açıklandığı, ... Üniversitesi Bütçe Daire Başkanlığının da 23.6.1988 gün ve 100-30-663 sayılı yazısı ile ek ders ücretlerinin Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün yazısında belirtilen esaslar doğrultusunda hesaplanması halinde ödenebileceğinin belirtildiği ve Yüksek Öğretim Kurulu kararına göre tesbit edilen ders yükü karşılıkları üzerinden hesaplanan ek ders ücretine ilişkin bordroların iade edildiği, bunun üzerine dava konusu Rektörlük işleminin tesis edildiği dosyanın incelenmesinden anlaşılmıştır.
Bu durumda, bütçesi genel bütçenin dayandığı esaslara göre hazırlanan, yürürlüğe konulan ve denetlenen ... Üniversitesinin muhasiplik hizmetini yürüten Bütçe Dairesi Başkanlığının, ek ders ücretlerinin Maliye ve Gümrük Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün yazısında belirtilen esaslara göre hesaplandığı takdirde ödeneceği, aksi halde Yüksek Öğretim Kurulunun ders yükünün tesbitine ilişkin kararına göre hesaplanan ek ders ücretlerinin ödenmeyeceği şeklindeki tasarrufu karşısında; yukarıda anılan yasal durum nedeniyle Maliye ve Gümrük Bakanlığının davalı konumuna alınarak uyuşmazlığın, Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü görüşünü esas alan Bütçe Dairesi Başkanlığının tasarrufu ile bu tasarrufu benimseyerek dava konusu işlemle uygulamaya koyan Üniversite Rektörlüğü işleminin incelenip değerlendirilmesi suretiyle çözümlenmesi gerekirken, ders yükünün tesbiti konusunda yetkisi olmayan Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün belirlediği esaslar nazara alınarak ek ders ücreti ödenmemesinde mevzuata uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali yolundaki mahkeme kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davalı idarenin temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1.fıkrasının (b) bendi gereğince bozulmasına karar verildi.