Esas No: 2021/3674
Karar No: 2022/2319
Karar Tarihi: 28.03.2022
Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2021/3674 Esas 2022/2319 Karar Sayılı İlamı
7. Hukuk Dairesi 2021/3674 E. , 2022/2319 K."İçtihat Metni"
7. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
...
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 17/07/2018 gününde verilen dilekçe ile elatmanın önlenmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 08/10/2020 günlü hükmün istinaf yoluyla incelenmesi davalı tarafından talep edilmiştir. Konya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince istinaf talebinin kabulü ile yeniden hüküm tesisine dair verilen kararın davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, elatmanın önlenmesi isteğine ilişkindir.
Davacı, ...,... ada 7 parsel sayılı taşınmazının rızası dışında davalı tarafından işgal edildiğini, davalıyı uyarmasına rağmen işgale devam ettiğinden bahisle davalının taşınmaza olan elatmanın önlenmesini talep etmiştir.
Davalı, davaya cevap vermemiştir.
İlk derece mahkemesince, davanın kabulü ile; ... ada 7 parsel sayılı taşınmaza davalının yaptığı elatmanın önlemesine karar verilmiştir.
Hükmün, istinaf yolu ile incelenmesi davalı tarafından talep edilmiştir.
Konya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince, ilk derece mahkemesince keşfen alınan bilirkişi raporunda dava konusu taşınmaz üzerindeki binanın ve taşınmazın arsa değerinin ayrı ayrı hesaplandığı, ilk derece mahkemesince sadece arsa değeri üzerinden harca hükmedildiği gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun reddi ile HMK 353/1-b.2 maddesi uyarınca mahkeme kararının kaldırılarak yeniden hüküm tesisi ile davacının meni müdahale talebinin kabulü ile davalının dava konusu taşınmaza yaptığı elatmanın önlenmesine karar verilmiştir.
Davalı tarafından bölge adliye mahkemesi kararı temyiz edilmiştir.
6100 sayılı HMK’nın 353/b-2 maddesinde, “Yargılamada eksiklik bulunmamakla beraber, kanunun olaya uygulanmasında hata edilip de yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmadığı takdirde veya kararın gerekçesinde hata edilmiş ise düzelterek yeniden esas hakkında duruşma yapılmadan karar verilir”. 359/2 maddesinde, “Hükmün sonuç kısmında gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların sıra numarası altında, açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir”. hükümlerine yer verilmiştir.
İstinaf mahkemesi, ilk derece mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu kanısına varırsa, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verir. (HMK. m. 353/b-1).
İstinaf mahkemesi, ilk derece mahkemesi kararındaki maddi hataların düzeltilmesi mümkün ise gerekli düzeltmeyi yaparak (HMK. m. 360, m. 183) aynı kararı verir; yani istinaf başvurusunun esastan reddine karar verir (Karş: İYUK m. 45/3, c.2).
İstinaf mahkemesi, ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulmadığı takdirde, istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verir. Bu halde, istinaf mahkemesi aşağıdaki kararları verebilir;
a) İlk derece mahkemesi kararının kaldırılması ve davanın esası hakkında yeniden karar verilmesi,
b) İlk derece mahkemesi kararının düzeltilmesi ve davanın esası hakkında karar verilmesi.
Öte yandan, HMK’nun “Yargılama Giderlerinin Kapsamı” başlıklı 323. maddesinde, karar ve ilam harçları yargılama giderleri arasında sayılmış, “Yargılama Giderlerinden Sorumluluk” başlıklı 326. maddesinde, yargılama giderlerinin aleyhine hüküm verilen taraftan alınmasına karar verileceği düzenlenmiştir.
492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (I) sayılı tarifenin yargı harçları başlığını taşıyan kısmında, konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda esas hakkında karar verilmesi halinde hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden tarifede gösterilen oranda nispi karar ve ilam harcı alınacağı, Bölge Adliye Mahkemelerinin tasdik veya işin esasasını hüküm altına aldığı kararları içinde bu oranda karar ve ilam harcı alınacağı hükme bağlanmış ve aynı kanunun 16. madde düzenlenmesi ile de temyize konu kararla ilgili davanın nispi harca tabi olacağı öngörülmüştür.
Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 28/09/2018 tarih, 2018/2 Esas, 2018/8 sayılı Kararının gerekçesinde ise; düzelterek onamanın yargılama giderlerinden olan onama harcı bakımından bozma kararı niteliğinde olması, aslında bozulması gereken bir kararın, bozma sebebinin yeniden yargılamayı gerektirmeyecek mahiyette görülmesi nedeniyle yasanın verdiği takdir yetkisine istinaden onanmasına karar verilmesi, bunun yanında onama kararlarında harç alınacağına yönelik yasal bir düzenleme bulunmaması karşısında, düzelterek onama kararlarında onama harcı alınmayacağı görüşü benimsenmiştir.
Bu genel açıklamalardan sonra somut olaya gelince;
Dava konusu kararda Bölge Adliye Mahkemesi, tarafların istinaf itirazlarını değerlendirerek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve yeniden hüküm kurulmasına karar vermiştir. Ancak kurulan yeni hüküm ikiye ayrılarak, ilk bölümde ilk derece mahkemesi gibi işin esası ile ilgili hüküm oluşturulup davacının davası kabul edilmiş, hüküm altına alınan miktar üzerinden nispi harcın davalıdan alınmasına karar verilmiştir. Hükmün ikinci bölümünde ise “istinaf yargılama giderleri yönünden” şeklinde isimlendirilmiş ve sanki ilk derece mahkemesi kararı doğru ve geçerliymiş gibi, başka bir ifadeyle ilk derece mahkemesi kararı tasdik edilmiş gibi hükmün birinci bölümündeki karar ve ilam harcı miktarı kadar, mükerrer olacak bir şekilde istinaf harcının davalıdan alınmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi İlk Derece Mahkemesi kararını kaldırıp geçersiz hale getirdikten sonra yeniden hüküm tesisi suretiyle karar verdiğinden, ilk derece mahkemesi kararı tasdik edilmediği için ayrıca istinaf harcına hükmedilmesi mümkün değildir.
Bölge Adliye Mahkemesi tasdik etmediği bir karar için istinaf harcı alamaz.
Taraflardan birisinin istinaf talebinin kabulü ve yeniden hüküm kurulması işlemi, aslında başlı başına bir istinaf yargılaması işlemidir. Bölge Adliye Mahkemesi bu aşamada işin esası ile ilgili hüküm verdiğinden, hüküm altına alınan miktar üzerinden nispi harca hükmedilmeli ve ayrıca hükmün başka bir bölümünde istinaf yargılamasına yönelik mükerrer ve çelişkili hüküm kurulmamalıdır.
Bölge Adliye Mahkemesi bu kararıyla hem ilk derece mahkemesi sıfatıyla hüküm altına aldığı miktar üzerinden nispi karar ve ilam harcına hükmetmekte, hem de ilk derece mahkemesi kararını doğru bularak tasdik etmiş gibi mükerrer harç almaktadır.
Bu açıklamalar doğrultusunda, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından "istinaf yargılama giderleri yönünden" başlığı altında davalıdan mükerrer harç alınmasına karar verilmesi doğru görülmemiş, açıklanan nedenle hükmün bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 371. maddesi uyarınca Konya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 15.02.2021 tarihli, 2021/134 Esas 2021/204 Karar sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan harcın iadesine, Hukuk Muhakemeleri Kanununun 373. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca dosyanın kararı veren BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİNE GÖNDERİLMESİNE, 28/03/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.