14. Hukuk Dairesi 2015/16430 E. , 2017/6953 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 29.03.2013 gününde verilen dilekçe ile önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 18.06.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R _
Dava, önalım hakkı nedeniyle tapu iptal ve tescili istemine ilişkindir.
Davacı vekili, müvekkilinin 420 ada 912 parsel sayılı taşınmazın 3/16 payına malik olduğunu dava dışı ... "ın taşınmazdaki 3/16 payını davalı ..."a sattığını belirterek, davalı adına kayıtlı olan 3/16 payın iptali ile önalım hakkı nedeniyle bu payın müvekkili adına tescilini istemiştir.
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin emlakçılık yaptığından işi gereği payını başkasına sattığını, tapuda malik sıfatını taşımadığını, davanın aleyhine açılmasının husumet yönünden reddini talep etmiştir.
Davacı vekili, HMK"nun 125. maddesi gereğince davayı, dava konusu payı devralan 3. şahıs yeni malik ..."e yönelttiklerini bildirmiştir.
Dahili davalı ... cevap dilekçesinde özetle; 08.04.2013 tarihinde emlakçı ..."dan 73.000,00 TL"ye daire satın aldığını, taşınmazı 47.500,00 TL" ye aldığı iddiasının samimi olmadığını davacının kötü niyetli olduğunu, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, 420 ada, 912 parsel sayılı paylı mülkiyet halinde tapuda kayıtlı 4 katlı kargir bina niteliğindeki taşınmazda dava dışı ... "ın 3/16 oranında paydaş iken, davalı ..."ın 28.02.2013 tarih ve 2382 yevmiye nolu satış sözleşmesiyle ... "a ait 3/16 payı 47.000,00 TL bedelle iktisap ettiği, dava açıldıktan sonra 08.04.2013 tarihinde davalı ..."ın dava konusu taşınmazdaki 3/16 payı dahili davalı ..."e 47.500,00 TL bedelle sattığı, davacı tarafın seçimlik hakkını kullanarak davayı paydaş ..."e yönelttiği, davalı ..."ün gerçek satış bedelinin 73.000,00 TL olduğunu savunduğu; ancak, resmi satış sözleşmesinin tarafı olup, kendi muvazaasına dayanamayacağı gerekçesiyle davalının bedelde muvazaa iddiası reddedilerek davanın kabulüne karar vermiştir.
Hükmü, dahili davalı ... temyiz etmiştir.
Önalım davasına konu payın ilişkin bulunduğu taşınmaz, paydaşlarca özel olarak kendi aralarında taksim edilip her bir paydaş belirli bir kısmı kullanırken bunlardan biri kendisinin kullandığı yeri ve bu yere tekabül eden payı bir üçüncü şahsa satarsa, satıcı zamanında bu yerde hak iddia etmeyen davacının tapuda yapılan satış nedeniyle önalım hakkını kullanması TMK’nın 2. maddesinde yer alan dürüst davranma kuralı ile bağdaşmaz. Kötüniyet iddiası 14.2.1951 tarihli ve 17/1 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca davanın her aşamasında ileri sürülebileceği gibi mahkemece de kendiliğinden nazara alınması gerekir. Bu gibi halde savunmanın genişletilmesi söz konusu değildir. Eylemli paylaşmanın varlığı halinde davanın reddi gerekir.
Önalım davalarında fiili taksime değer verilmesi için taksimin yazılı olarak yapılması ya da taşınmazın çok sayıda paydaşının bulunması halinde tüm paydaşları tarafından fiilen kullanılan bölümlerin olması gerekmez. Taşınmazı kullanan paydaşların paylarının tamamına karşılık gelen bir alanı kullanmaları da gerekmemekte olup, davacının ve davalıya pay satan eski paydaşların hukuken geçerli olmasa bile bir eylemli paylaşmasının söz konusu olup olmadığının tespiti önem taşır.
Somut olaya gelince; dahili davalı ... davaya konu taşınmazda daire satın aldığını savunmuş temyiz dilekçesinde ise fiili paylaşım yapıldığını ileri sürmüştür. Taşınmazın tapu kaydında da 4 katlı kargir ev vasfında olduğu ve dahili davalının diğer davalı ..."dan özellikle daire satın aldığını ileri sürmesi karşısında mahkemece fili taksim olgusunun araştırılması, mahallinde keşif yapılması ve tarafların gösterecekleri tanıklar dinlenerek varılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle dahili davalı ..."ün temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 27.09.2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi.