MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “... tespit tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ilişkin üç ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları ile temin edilebilen en eski tarihli uydu fotoğraflarının dosya arasına getirilmesi, mahallinde fen bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi, önceki bilirkişiler dışında üç kişilik ziraatçi bilirkişi kurulu, üç kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıklarının katılımıyla yeniden keşif yapılması, yerel bilirkişi ve tanıklardan çekişmeli taşınmazın öncesinin ne olduğu, ilk kez hangi tarihte kullanılmaya başlandığı, kimden kime nasıl intikal ettiği, kim yada kimler tarafından ne şekilde kullanıldığı hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınması, ziraatçi bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazın önceki ve şimdiki niteliği, bitki örtüsü, toprak yapısı, tarım arazisi vasfında olup olmadığı ve ne kadar süredir tarım arazisi olarak kullanıldığı hususlarında bilimsel verilere dayalı rapor alınması, çekişmeli taşınmazın farklı yönlerden fotoğrafları çektirilerek sınırların fotoğraflar üzerinde işaretlenmesi, fen bilirkişisine keşfi takibe imkan verir rapor ve kroki düzenlettirilmesi, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiye hava fotoğrafları üzerinde stereoskopik inceleme yaptırılarak çekişmeli taşınmazın fotoğraflardaki niteliği hususunda rapor aldırılması, yapılacak değerlendirme sırasında davacı ... adına aynı çalışma alanı içerisinde belgesizden tespit edilen taşımaz miktarı ile zilyetlikle iktisaba ilişkin yasal kısıtlamaların dikkate alınması, bundan sonra da toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, davanın kısmen kabulüne, dava konusu 126 ada 6 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının kısmen iptali ile fen bilirkişi raporunda (A1) ve (B2) ile gösterilen kısımların davacı ... adına, (B1) ile gösterilen kısmın davacı ... adına, (B3) ile gösterilen kısmın davacı ... adına, (C1) ile gösterilen kısmın ... adına tapuya tesciline, fen bilirkişi raporunda (A2) ile gösterilen kısma yönelik davacı ... tarafından açılan davanın ve fazlaya ilişkin taleplerin ise reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili ile davalı ... vekili tarafından ayrı ayrı temyiz edilmiştir.
1- Dosya içeriğine, mahkemece hükmüne uyulan bozma kararında açıklandığı gibi işlem yapılıp sonucuna göre hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, dava konusu 126 ada 6 parsel sayılı taşınmazın hükme esas alınan fen bilirkişi raporunda (A2) harfi ile gösterilen bölümü yönünden davacılar vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA,
2- Dava konusu 126 ada 6 parsel sayılı taşınmazın hükme esas alınan fen bilirkişi raporunda (A1), (B1), (B2), (B3) ve (C1) harfleri ile gösterilen bölümlerine yönelik temyiz itirazlarına gelince; Mahkemece, çekişmeli taşınmaz bölümleri üzerinde davacı taraf yararına imar-ihya ve zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiği kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiştir. Ne var ki, Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, bozma ilamında açıklanan şekilde araştırma ve inceleme yapılmadan hüküm tesis edilmiştir. Oysa ki, bozma ilamına uyulmakla, taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşacağı gibi, mahkemeye de bozma ilamı doğrultusunda işlem yapma zorunluluğu doğar. Kazanılmış hakkın zedelenmemesi için bozma ilamında işaret edilen hususların eksiksiz şekilde yerine getirilmesi zorunludur. Somut olayda, uyulmasına karar verilen bozma ilamında, ... tespit tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ilişkin üç ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının dosya arasına getirilerek jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi vasıtasıyla incelenmesi, ziraatçi bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazın önceki ve şimdiki niteliği, fiilen tarım arazisi olup olmadığı, tarım arazisi ise ne zamandan beri bu şekilde kullanıldığı hususlarında bilimsel verilere dayalı rapor alınması, davacı ... adına belgesizden tespit edilen taşınmaz miktarı ve zilyetlikle iktisaba ilişkin yasal kısıtlamalar dikkate alınarak karar verilmesi gereğine değinildiği halde, tespit tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ilişkin hava fotoğrafları yerine esasa etkili olmayan daha önceki tarihlere ilişkin hava fotoğrafları üzerinde inceleme yaptırılmış, davacı ... adına belgesizden tespit edilen taşınmaz miktarı ve zilyetlikle iktisaba ilişkin yasal kısıtlamalar dikkate alınmamış, ziraatçi bilirkişi kurulu raporu ile harita mühendisi bilirkişi raporu arasında oluşan çelişkiler giderilmeden karar verilmiştir. Öte yandan, çekişmeli taşınmaza komşu parsellerin tespit tutanakları ve dayanakları getirtilerek bilirkişi ve tanık sözleri denetlenmemiş, ... tespitine aykırı sonuca ulaşıldığı halde hakimin davayı aydınlatma görevi kapsamında tespit bilirkişileri dinlenilmemiştir. Bu şekilde eksik ve yetersiz bir incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca, sağlıklı bir sonuca varılabilmesi için, öncelikle ... tespit tarihinden (2011) geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine (1986-1991-1996 yıllarına) ait farklı tarihlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik çift hava fotoğrafı ile aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotoğrametrik paftalar, hava fotoğrafları kullanılarak üretilmiş memleket haritaları ile temin edilebilen en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları getirtilerek dosya arasına konulmalı, çekişmeli taşınmaza komşu tüm parsellerin ... tespit tutanakları ve varsa dayanakları, hükmen ya da ihdasen oluşan tapu kayıtları bulunmakta ise oluşumlarına ilişin ilam, belge ve haritalar; davalı olanlara ait dava dosyaları getirtilmeli, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu, tespit bilirkişilerinin tümü ve taraf tanıkları ile bir fen, bir jeodezi ve fotogrametri mühendisi ile üç kişilik ziraat mühendisinden oluşacak bilirkişi kurulunun huzuruyla keşif yapılmalıdır.
Yapılacak keşifte, yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından çekişmeli taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden kime ne şekilde intikal ettiği, evveliyatı itibariyle mera, yaylak, otlak gibi kamunun ortak kullandığı yerlerden ya da imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise ihya çalışmalarına en erken ne zaman başlanıldığı ve imar-ihyanın ne zaman tamamlandığı, taşınmaz üzerindeki zilyetliğin hangi tasarruflarla kim tarafından ne şekilde sürdürüldüğü, taşınmazın sınırlarında geçmişten bugüne kadar herhangi bir değişiklik olup olmadığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, bilirkişi ve tanık beyanları arasında çelişki olduğu takdirde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeli, tespite aykırı sonuca ulaşılması halinde tespit bilirkişileri tanık sıfatıyla dinlenilmeli, ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazın eğimi, niteliği, toprak yapısı, bitki örtüsü, evveliyatı itibariyle mera, yaylak, otlak gibi kamu orta mallarından ya da imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadığı, imar-ihya gerektiren yerlerden ise imar-ihyanın hangi tarihte başlayıp tamamlandığı, ekonomik amaca uygun zilyetliğin hangi tarihten beri hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü ve çekişmeli taşınmazın kullanım durumunu kesin olarak belirleyen, bilimsel verilere dayalı ve komşu taşınmazlarla mukayese edilecek şekilde düzenlenmiş rapor aldırılmalı, çekişmeli taşınmaz ve çevresinin yakın plan panoramik fotoğrafları çektirilip fotoğraflar üzerinde çekişmeli taşınmazın iç ve dış sınırları kabaca işaretlettirilmeli, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiye yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak; çekişmeli taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğini, mera, yaylak ya da otlak gibi kamu orta malı niteliğinde olup olmadığını, sınırlarını, taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcı, şekli ve süresini, varsa imar-ihyanın tamamlanma tarihini açıklayan rapor düzenlettirilmeli, sunulan raporda çekişmeli taşınmazın memleket haritası ve uydu fotoğrafları üzerindeki konumu gösterilmeli; fen bilirkişisinden keşfi takibe ve denetlemeye imkan verir ayrıntılı rapor ve kroki aldırılmalı, mahalli bilirkişi ve tanık beyanları, teknik raporlar ile komşu parsel tutanakları ve dayanak kayıtlarıyla denetlenmeli, yapılacak değerlendirme sırasında davacı ... adına aynı çalışma alanı içerisinde belgesizden zilyetliğe dayalı olarak tespit edilen taşınmaz miktarı ile zilyetlikle iktisaba ilişkin yasal kısıtlamalar dikkate alınmalı, bundan sonra da toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olduğu gibi, kabule göre de, Mahkemece fen bilirkişisi Hasan Yalman tarafından düzenlenen 23.02.2015 tarihli bilirkişi ek raporuna atıf yapılarak karar verildiği ve bu raporda davacı ... adına tesciline karar verilen (B2) harfiyle gösterilen kısmın alanının 21.114,635 metrekare olduğu belirtildiği halde, hüküm fıkrasında (B2) harfi ile gösterilen kısmın alanının 15.953,009 metrekare olarak yazılması da isabetsiz olup, taraf vekillerinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 17.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.