16. Hukuk Dairesi 2016/4482 E. , 2018/7765 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TESCİL
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “dava tarihinden geriye doğru en az 20-30 yıl öncesine ilişkin hava fotoğraflarının dosya arasına getirtilerek jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi aracılığıyla mahalline uygulanması, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin ... sayılan yerlerden olup olmadıkları ve ormandan açılıp açılmadıkları hususunda ... mühendisi bilirkişi vasıtasıyla inceleme yaptırılması, çekişmeli taşınmaz bölümleri üzerinde davacı taraf lehine imar-ihya ve zilyetlikle iktisap şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin tespitine yönelik olarak yerel bilirkişi ve tanıklardan maddi olaylara dayalı somut bilgiler alınması, çekişmeli taşınmaz bölümleri ve çevresinin yakın plan panoramik fotoğraflarının çektirilerek dosyasına konulması, bundan sonra da toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak verilen önceki tarihli hüküm Dairemizce usule ilişkin nedenlerle bozulmuş, usuli bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, fen bilirkişi raporuna ekli krokide (A), (B) ve (C) harfleri ile gösterilen sırasıyla 2.350.84, 2.345.39 ve 2.739.89 metrekare yüzölçümündeki çekişmeli taşınmaz bölümlerinin davacı ... adına tapuya tesciline, davacının fazlaya ilişkin taleplerinin ise reddine karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili ile davalı ... vekili tarafından ayrı ayrı temyiz edilmiştir.
Mahkemece, fen bilirkişi raporunda (A), (B) ve (C) harfleriyle gösterilen çekişmeli taşınmaz bölümleri üzerinde davacı taraf yararına imar-ihya ve zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiği kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan inceleme, araştırma ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece esasa ilişkin önceki bozma ilamına uyulduğu halde, bozma ilamında açıklanan şekilde araştırma ve inceleme yapılmadan hüküm tesis edilmiştir. Oysa ki, bozma ilamına uyulmakla, taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşacağı gibi, mahkemeye de bozma ilamı doğrultusunda işlem yapma zorunluluğu doğar. Kazanılmış hakkın zedelenmemesi için bozma ilamında işaret edilen hususların eksiksiz şekilde yerine getirilmesi zorunludur. Somut olayda, uyulmasına karar verilen Yargıtay 8. Hukuk Dairesi’nin 20.12.2012 tarih ve 2012/5408 Esas, 2012/12735 Karar sayılı önceki bozma ilamında, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin bulunduğu yerde ... kadastrosu yapılıp yapılmadığının sorulması, ... tahdit harita ve belgelerinin getirtilerek ... mühendisi bilirkişi tarafından taşınmaz başında uygulanması ve çekişmeli taşınmazın ... sayılan yerlerden olup olmadığı hususunda araştırma yapılması gereğine değinildiği halde, Mahkemece çekişmeli taşınmazın bulunduğu bölgede ... kadastrosu yapılıp yapılmadığı araştırılmamış, varsa ... tahdidine ilişkin harita ve belgeler getirtilmemiş, mahallinde yapılan keşfe ... mühendisi bilirkişi alınmamış ve çekişmeli taşınmazın ... olup olmadığı konusundaki değerlendirme alanında uzman olmayan ziraat mühendisi bilirkişiye yaptırılmıştır. Bu şekilde eksik ve yetersiz bir incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca, sağlıklı bir sonuca varılabilmesi için öncelikle, dava tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait üç ayrı evreye ilişkin yüksek çözünürlüklü stereoskopik çift hava fotoğrafları, aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar, en eski ve en yeni tarihli uydu fotoğrafları, 1/25000 ve 1/5000 ölçekli memleket haritaları ile amenajman planları ilgili kurumlardan temin edilmeli, çekişmeli taşınmazın bulunduğu bölgede ... kadastrosu yapılıp yapılmadığı ilgili ... İşletme Müdürlüğü’nden sorularak varsa ... tahdit harita ve mazbataları dosya arasına konulmalı, dosya bu şekilde keşfe hazır hale getirildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile fen, jeodezi ve fotogrametri mühendisi, ... mühendisi ve ziraat mühendisi bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalıdır. Taşınmaz başında icra edilecek keşif sırasında varsa ... tahdit harita ve mazbataları, memleket haritaları ve amenajman planı, uzman ... ve ziraat mühendisi bilirkişiler aracılığıyla mahalline uygulanıp kapsamları ve bu kapsamlara göre çekişmeli taşınmaz bölümlerinin konumları belirlenmeli, dinlenecek yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından çekişmeli taşınmaz bölümlerinin geçmişte ne durumda bulundukları, ormandan açılıp açılmadıkları, ... sayılan yerlerden olup olmadıkları, kime ait oldukları, kimden kime nasıl intikal ettikleri ve hangi tarihten beri ne suretle tasarruf edildikleri hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, uzman ... ve ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmaz bölümlerinin geçmişteki ve şimdiki niteliklerini, zilyetlikle mülk edinilebilecek yerlerden olup olmadıklarını, ormandan açılıp açılmadıklarını ve ... sayılan yerlerden olup olmadıklarını belirtir ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiden yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş hava ve uydu fotoğraflarının stereoskop aleti ile incelenmesi suretiyle hava fotoğraflarının çekildikleri tarihlere göre çekişmeli taşınmaz bölümlerinin kültür arazisi niteliğinde olup olmadıkları, ... vasfı taşıyıp taşımadıkları, ormandan açılıp açılmadıkları ve zilyetliğin sürdürülüş şekli ile süresi hususlarında rapor aldırılmalı, bundan sonra da toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözardı edilerek ve bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmeden eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, davalılar ... ve ... vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden belediyeye iadesine, 17.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.