14. Hukuk Dairesi


MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 11.02.2015 ve 20.02.2015 günlerinde verilen dilekçeler ile asıl ve birleştirilen davalarda taşınmaz satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; bir kısım parseller yönünden asıl ve birleştirilen davaların reddi ile bir kısım parseller yönünden davanın tefrikine dair verilen 15.01.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava ve birleştirilen dava, taşınmaz satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Davacılar vekili; davacıların murisi ... ile davalılar arasında yapılan 18.04.1985 tarihli satış vaadi sözleşmesi uyarınca davalıların İstanbul ili, Çatalca ilçesi, Çiftlikköy Köyü sınırları içerisinde bulunan ortak murisleri ..."dan kendilerine intikal etmiş ve edecek olan tüm gayrimenkuldeki hisselerinin devrini taahhüt ettiklerini, anlaşma uyarınca devri gereken parsellerin 1082, 1450, 797, 349, 33, 168, 178, 393, 1352, 394, 637, 715, 792, 1174, 1245, 798 parseller olduğunu, davalılar dava konusu parsellerin devrini yapmaya yanaşmadıklarından davalılar adına kayıtlı hisselerin iptali ile mirasçılık belgesindeki hisseleri oranında davacılar adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili, satış vaadi sözleşmesinin alacaklısı olan davacılar murisi ... tarafından 06.09.2005 tarihinde Çatalca Sulh Hukuk Mahkemesinde 2005/840 Esas sayılı dosya ile hükmen tescil davası açıldığını ve yapılan yargılama sonucunda mahkemece görevsizlik kararı verildiğini, mirasçılar tarafından yeniden açılan davanın mükerrer dava olup usul yönünden reddi gerektiğini, yine bu davanın açılmasından sonra davalıların Çatalca Sulh Hukuk Mahkemesinin 2005/1159 Esas sayılı dosya ile satış vaadi sözleşmesinin iptali davası açtıklarını, görevsizlik kararı üzerine Çatalca 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2007/201 Esas sayılı dosya ile devam edilen davada davanın açılmamış sayılmasına karar verildiğini, sözleşmenin yapıldığı tarih ile davanın açıldığı tarih arasında 10 yıllık zamanaşımı süresinin geçmiş olduğunu, davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Birleştirilen 2015/84 Esas sayılı dava dosyasında davacı Raif oğlu ... vekili; davalıların 18.04.1985 tarihli satış vaadi sözleşmesi ile davacının murisi ..."a ortak murisleri ..."dan intikalen gelen veya gelecek olan taşınmazların satışını vaad ettiklerini, bu taşınmazların 1082, 1450, 797, 349, 33, 168, 178, 393, 1352, 394, 637, 715, 792, 1174, 1245, 798 parseller olduğunu ancak davalıların vaatlerine uymadıkları gerekçesiyle davalılar adına kayıtlı olan tapuların iptali ve davacı adına tescilini talep ve dava etmiştir.
Birleştirilen 2015/85 Esas sayılı dava dosyasında davacı Raif oğlu ... vekili 11.12.1987 tarihli satış vaadi sözleşmesi ile davalı ..."un davacıya 1450 parsel sayılı taşınmazdaki hissesinin devrini vaat ettiğini ancak tapuda intikalin gerçekleştirilmediğini belirterek davalı adına olan tapunun iptali ile davacı adına tescilini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, "asıl davada ve Çatalca 1.Asliye Hukuk Mahkemesine ait birleştirilen 2015/84 Esas sayılı davada dava konusu 168, 393, 394, 797, 1082, 1245 sayılı parseller ile asıl davada ve Çatalca 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin birleştirilen 2015/84 ve 2015/85 Esas sayılı davada dava konusu 1450 sayılı parsel yönünden davanın reddine; dava konusu edilen 349, 33, 178, 1352, 637, 715, 792, 1174, 798 parseller yönünden davanın tefrikine" karar verilmiştir.
Hükmü, davacılar vekili temyiz etmiştir.
1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve tüm dosya içeriğine göre davacılar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiş, bu nedenle reddi gerekmiştir.
2-Derdestlik; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 114/1-ı maddesinde dava şartı olarak düzenlenmiştir. Dava şartı olan derdestlik nedeni ile davanın reddi için üç koşulun birlikte bulunması gerekmektedir. Bunlar; davanın daha önce aynı veya başka bir mahkemede açılmış olması, birinci davanın görülmekte olması, daha önce açılmış ve görülmekte olan dava ile ikinci davanın aynı olması koşuludur. Bu dava ile görülmekte olan başka bir davanın aynı dava olduğunu söyleyebilmek için ise, maddi anlamda kesin hüküm gibi her iki davanın taraflarının, konusunun ve dava sebeplerinin aynı olması gerekir. Dava sebebinden maksat da (hukuki sebepler değil) davanın dayanağını teşkil eden vakıalardır. (Kuru Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, C. IV, B. 6, İstanbul 2001, s. 4217-244) 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 115.maddesinde, mahkemenin, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştıracağı, tarafların da dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebileceği hükme bağlanmıştır.
Somut olaya gelince; mahkemece hem asıl hem de birleştirilen 2015/85 Esas sayılı dava dosyasında davacı Raif oğlu ... tarafından ... aleyhine açılan dava yönünden derdestlik nedeniyle dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verilmiş ise de; davacı birleştirilen dava dosyasında 11.12.1987 tarihli ... ile arasında yapılan satış vaadi sözleşmesinde devri kararlaştırılan 1450 parsel yönünden tapu iptali ve tescil talebinde bulunmuştur. Oysa mahkemece dava sebebi ve tarafları farklı olduğu halde bu dava yönünden de derdestlik nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir. Davalı ... aleyhine 11.12.1987 tarihli satış vaadi sözleşmesi nedeniyle daha önce açılmış derdest bir dava bulunmamasına rağmen hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde birleştirilen 2015/85 Esas sayılı dava yönünden de dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu sebeple bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine; (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03.03.2021 gününde oy birliği ile karar verildi.