Mahkemesi :Asliye Hukuk Hakimliği

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, Borçlar Yasası"nın 355 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir.
Yerel mahkemede görülen davanın yapılan açık yargılaması sonucunda davacının kira talebini atiye bıraktığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına, davalı tarafından sarfedilen enerji bedeli olan 1.146,73 TL"nin dava tarihinden sonra yatırıldığı anlaşıldığından bu talebe ilişkin davanın reddine diğer sigorta ve ruhsat masrafları, ..."ya yatırılması gereken asgari işçilik primi, eksik imalât bedeli ile ilgili istem yönünden davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Davalının diğer temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
... ili ... mahallesi ikinci bölge tapunun ada No:3172 parsel No:1"de kayıtlı taşınmaz arsa davacı ..."ye aittir. Davalı yüklenici ... bu yere ... kat dükkanlar, asma katlar ve birinci kattaki dairenin kaba ve ince işlerinin yapımını üstlenmiştir. Taraflar arasında 10.06.2001, 01.07.2002, 18.06.2003, 28.06.2003 tarihli, dava dışı davacının eşi ... ile davalı yüklenici arasında 15.07.2002 ve 28.06.2005 tarihli altı adet sözleşme düzenlenmiştir. Bu sözleşmeler uyarınca kaba inşaat bedeli 26.850,00 TL ince iş bedeli 23.700,00 TL olmak üzere götürü olarak kararlaştırılmış ve bu bedel iş sahibince ödenmiştir. Eser sözleşmesi taraflara karşılıklı haklar ve borçlar yükleyen bir iş görme aktidir. Yüklenici eseri sözleşmeye, fen ve sanat kurallarına
ve amaca uygun olarak imal edip iş sahibine teslim etmekle iş sahibi de kararlaştırılan bedeli ödemekle mükelleftirler. Davalı yüklenici işe başlamış edimini önemli oranda ifa etmiştir. Uyuşmazlık yapı ruhsatı, ... asgari işçilik primi ve eksik iş bedeli konusunda toplanmaktadır.
18.06.2003 tarihli sözleşmede inşaata ait yapı ruhsatı ve sigorta işlemlerinin davalı yüklenici tarafından yapılacağı bundan doğacak tüm yükümlülüklerin yükleniciye ait olacağı hükme bağlanmıştır. Anılan bu sözleşme içeriğine göre yapı ruhsatı ve sigorta işlemleri masrafının götürü ücretin haricinde yüklenici tarafından karşılanacağı açıklık kazanmıştır.
Yerel mahkemece yapılan yargılama sürecinde tapu kaydı, sözleşmeler, ... Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2005/598 Değişik İş sayılı tespit dosyası getirilmiş, tarafların gösterdikleri kanıtlar da toplandıktan sonra yerinde tatbiki keşif yapılarak uygulama inşaat ve fen memuru teknik bilirkişiler vasıtasıyla sağlanmıştır. Düzenlenen rapor ve ek raporlarda eksik iş bedeli 21.402,68 TL olarak hesaplanmıştır. Ayrıca dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda Mali Müşavir bilirkişiden alınan rapor ve ek raporda yapı ruhsatı masrafı 10.619,70 TL ..."ya yatırılması gereken asgari işçilik prim tutarı 6.621,44 TL belirlenmiştir. Mahkemece de bu raporlar hükme esas alınarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
SSK"ya yatırılması gereken asgari işçilik prim tutarı ile ilgili 6.621,44 TL bedele yönelik bilirkişi raporu içeriği, hesap şekli dosya kapsamına ve olayın özelliğine uyarlık arzetmesi nedeniyle usul, yasaya ve yönteme uygun görülmüştür. Ancak davalı taraf temyiz dilekçesi ekinde yapı ruhsatı fotokopisini sunmuş olup bu konuda herhangi bir araştırma ve inceleme yapılmamıştır. İlgili belediye başkanlığına yazı yazılarak inşaata ait yapı ruhsatının alınıp alınmadığı alınmışsa masrafların kimin tarafından karşılandığı her türlü tereddüt ve kuşkudan uzak bir şekilde belirlenip açıklığa kavuşturulmalıdır. Anılan hususun gözetilmemesi bozma nedeni sayılmıştır.
Eksik iş konusuna gelince; Borçlar Yasası"nın 365. maddesi uyarınca ücret önceden kesin olarak tayin edilmiş ise, müteahhit eseri bu meblağa tamamlamak yükümündedir ve üstelik önceden öngörülenden fazla çalışma veya daha büyük giderler yapmış olsa bile herhangi bir artırma isteyemez.
Dava konusu somut olayda yerinde yapılan keşif sonucunda eksik imalâtın bulunduğu tespit edilmiş, ... birim fiyatları esas alınarak 2005 yılı itibariyle 21.402,68 TL olarak hesaplanmış ve mahkemece de bu bedele hükmedilmiştir. Hükme esas alınan bilirkişi raporu usul, yasaya, yönteme ve yargıtay denetimine elverişli değildir. Bu konuda yapılması gereken iş yerinde tatbiki keşif yapılıp uygulama uzman inşaat mühendisi teknik bilirkişi olduğu halde sağlanmalı, sözleşmeler kapsamı inşaatın bütünü dikkate alınıp eserdeki eksik imalât kalemleri belirlenmeli, dava tarihi itibariyle serbest piyasa rayiçlerine göre bedeli saptanmalı sonucu dairesinde işlem yapılmalıdır.
Öte yandan davalı 10.04.2006 tarihli yanıt dilekçesinde sözleşme dışı imalât yaptığını
ileri sürmüş olup bu istemi takas mahsup mahiyetindedir. Takas ve mahsup talebi karşılıklı dava olarak ileri sürülebileceği gibi (HUMK. md. 204) Borçlar Yasası"nın 118. maddesi gereğince def"i yoluyla da ileri sürülebilir. Mahsup talebi ise yargılama devam ettiği sürece karşı tarafın onayı gerekmeden ileri sürülebilir.
Bu konuda gerekli araştırma ve inceleme yapılarak fazla iş yapıldığının anlaşılması halinde Borçlar Yasası"nın 410 ve devamı maddeleri gözetilerek vekâletsiz iş görme hükümleri uyarınca işin yapıldığı tarihteki serbest piyasa rayiçlerine göre değeri hesaplanmalı elde edilecek sonuç dairesinde hüküm kurulmalıdır.
Davada talep edilen miktar 08.09.2009 tarihli ıslah dilekçesi ile artırılmıştır. Bu durumda dava dilekçesinde istenen bedel yönünden dava tarihinden itibaren ıslah dilekçesi ile artırılan miktar açısından ıslah tarihinden itibaren temerrüt oluşmuş olup faizin buna göre uygulanması gerekmektedir. Anılan husus dikkate alınmayıp hükmedilen bedelin tamamına dava tarihinden itibaren faiz yürütülmesi isabetli olmamıştır.
Açıklanan olgular gözetilmeden eksik araştırma ve inceleme sonucu davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte yazılı nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kabulü ile kararın temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, 26.03.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.