MAHKEMESİ :... MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : ... TESPİTİNE İTİRAZ


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "taşınmazlar ... Nehri"ne sınır olduğu halde mahkemece yöntemince kıyı kenar çizgisi incelemesi yapılmadığı, taşınmazlar üzerinde tespit tarihinde tarımsal üretim yapılıp yapılmadığı teknik bulgulardan yararlanılmak suretiyle araştırılmadığı, dayanılan tapu ve vergi kayıtlarının revizyon durumları sorularak gereği gibi uygulanmadığı açıklandıktan sonra doğru sonuca ulaşılabilmesi için, çekişmeli taşınmazın bulunduğu bölgede yetkili idari merciler tarafından yapılıp kesinleşmiş kıyı kenar çizgisi çalışması bulunup bulunmadığının araştırılması, dayanılan tapu ve vergi kayıtlarının revizyonlarının sorulması, taşınmazların tespit günü itibariyle niteliğinin belirlenmesi ve bu konudaki yerel bilirkişi ve tanık sözlerinin denetlenip değerlendirilmesi bakımından bölgeye ait en eski tarihli memleket haritası getirtildikten sonra tespit tarihi de dikkate alınarak; elverdiğince yaşlı kişilerden seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu, taraf tanıkları, içinde harita mühendisinin de olduğu üç kişiden oluşacak fen bilirkişi kurulu, üç kişiden oluşacak ziraatçi bilirkişi kurulu ve jeolog bilirkişi kurulu katılımı ile mahallinde usulünce keşif icra edilerek varsa yetkili idari merciler tarafından yapılıp kesinleşmiş kıyı kenar çizgisinin belirlenmesine ilişkin belgeler ve haritası yöntemince jeolog bilirkişi ve fen bilirkişi kurulu tarafından yerine uygulanmalı, belge veya harita yoksa 28.11.1997 tarihli 5/3 sayılı İ.B.K uyarınca kıyı kenar çizgisi yöntemince belirlenmesi, tespit tarihi olan 1957 yılından önceki zilyetlik durumunun tespiti, kayıt malikleri ile zilyetleri arasında akti veya irsi ilişki olup olmadığının saptanması, tapu ve vergi kayıtlarının usulünce taşınmazlara uygulanması, tespit tarihine kadar 20 yıllık sürenin ve zilyetlikle mülk edinme koşullarının oluşup oluşmadığının değerlendirilmesi" gereğine değinilmiştir. Bozma ilamından sonra ... Köyü Tüzel Kişiliği taşınmazların mera olduğunu ileri sürerek; ..., ..., ... tapu kaydı, vergi kaydı ve irsen intikale dayanarak murisleri ... mirasçıları adlarına, ... ve 12 müştereği, başka tapu kaydı, vergi kaydı ve irsen intikale dayanarak murisleri olduğunu öne sürdükleri ... oğlu... mirasçıları adlarına, ..., ..., ... ve 10 müştereği vekilleri, ..., ..., ..., ...aynı tapu kaydına ve irsen intikale dayanarak murisleri olduğunu öne sürdükleri... mirasçıları adlarına, ..., ... ve ... vergi kaydına ve irsen intikale dayanarak ... oğlu ... mirasçıları adlarına, ... başka tapu kaydına ve irsen intikale dayanarak, ... irsen intikale dayanarak ...oğlu ... ...mirasçıları adlarına, ..., irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak adına tescili istemiyle davaya katılmışlardır. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda ... Köyü ... çalışma alanındaki (Şikeftan tapulama birliğinde) bulunan dava konusu 216 parsel sayılı taşınmaz hakkındaki ..., ... ..."in davalarının kısmen kabulü ile 216 parsel sayılı taşınmazın tespitinin iptali ile 24.10.2014 tarihli fen bilirkişi rapor ve krokisinde (C1) harfi ile gösterilen 20.509,68 metrekarelik kısmının ..... ve ... ...mirasçıları adlarına, (C2) harfi ile gösterilen 11.982,08 metrekarelik kısmının ... ...adına, (C3) harfi ile gösterilen 36.260,54 metrekarelik kısmının ..... ve ... ...mirasçıları adına, (C4) harfi ile gösterilen 11.187,80 metrekarelik kısmının ... ...... ve ...oğlu ... adlarına, (C5) harfi ile gösterilen 11.948,46 metrekarelik kısmının Süleymanoğlu Esat Yasak ve Sabri Gündem adlarına, (C6) harfi ile gösterilen 6.643,35 metrekarelik kısmının ... oğlu ... adına tapuya kayıt ve tesciline, (C7) harfi ile gösterilen 81.603,35 metrekarelik kısmının tespit gibi tesciline, (C8) harfi ile gösterilen 5.764,74 metrekarelik kısmının kıyı kenar çizgisi olarak terkinine, dava konusu 217 parsel sayılı taşınmaz hakkında davacı Şevki Şeker, ..., ..., ..., ... ve Hazinenin davasının kısmen kabulü ile 217 parsel sayılı taşınmazın tespitinin iptali ile; 24.10.2015 tarihli fen bilirkişi rapor ve krokisinde (B1) harfi ile gösterilen 7.843,76 metrekarelik kısmının ve (B2) harfi ile gösterilen 84.26 metrekarelik kısmının ... ... oğlu ... mirasçıları ve ... ...... mirasçıları adlarına, (B3) harfi ile gösterilen 63.70 metrekarelik kısmının ... ...... adına, (B4) harfi ile gösterilen 37.357,38 metrekarelik kısmının ... adına tapuya kayıt ve tesciline, (B5) harfi ile gösterilen 2.650,90 metrekarelik kısmının kıyı kenar çizgisi olarak terkinine, dava konusu 218 parsel sayılı taşınmaz hakkındaki ..., ...,... ... ..."un davalarının kısmen kabulü ile 218 parsel sayılı taşınmazın tespitinin iptali ile; 24.10.2014 tarihli fen bilirkişi rapor ve krokisinde (A1) harfi ile gösterilen 44.000,00 metrekarelik kısmının... oğlu ...,... oğlu ... ve ... oğlu... Başaran adlarına, (A2) harfi ile gösterilen 178.502,48 metrekarelik kısmının ... ...... ve ...oğlu ... adlarına, (A3) harfi ile gösterilen 24.262,40 metrekarelik kısmının 1/2 hissesinin ... adına 1/2 hissesinin tespit gibi tesciline, (A4) harfi ile gösterilen 19.357,70 metrekarelik kısmının ... ...... ve ... adlarına, (A5) harfi ile gösterilen 19.357,68 metrekarelik kısmının ... ...... ve ... adlarına, (A6) harfi ile gösterilen 11.819,24 metrekarelik kısmının İbrahimoğlu ... ...adına, (A7) harfi ile gösterilen 17.530,60 metrekarelik kısmının Hasan Toy ve ... oğlu ... adlarına, (A8) harfi ile gösterilen 18.056,04 metrekarelik kısmının 1/2 hissesinin Sabri Gündem adına 1/2 hissesinin tespit gibi tesciline, (A9) harfi ile gösterilen 23.956,54 metrekarelik kısımının ...oğlu ... adına, (A10) harfi ile gösterilen 26.487,82 metrekarelik kısmının ... ...... adına, (A11) harfi ile gösterilen 7.491,70 metrekarelik kısmının İbrahimoğlu ... (Sulutekin) adına, (A12) harfi ile gösterilen 9.366.11 metrekarelik kısmının Hasan Toy adına, (A13) harfi ile gösterilen 9.147,74 metrekarelik kısmının İbrahimoğlu ... ...ve ... adlarına, (A14) harfi ile gösterilen 9.103,86 metrekarelik kısmının Hüseyin oğlu Nusrettin ...adına, (A15) harfi ile gösterilen 16.685,28 metrekarelik kısmının ... oğlu ... adına, (A16) harfi ile gösterilen 17.304,00 metrekarelik kısmının İbrahim oğlu ... Tunç, ... ...... ve ... adlarına, (A17) harfi ile gösterilen 10.309,72 metrekarelik kısmının ... ...... ve ...oğlu ... adlarına, (A18) harfi ile gösterilen 10.774,78 metrekarelik kısmının İbrahim oğlu ... ...ve ... adlarına, (A19) harfi ile gösterilen 5.362,32 metrekarelik kısmının ..... ve ... ...mirasçıları adlarına, (A22) harfli 16.000,00 metrekarelik kısmının ... çocukları..., ... ve... mirasçıları adlarına, (A23) harfli 40.000,00 metrekarelik kısmının ..... ve ... ...mirasçıları adlarına tapuya kayıt ve tesciline, (A20) harfli 617.690,95 metrekarelik kısmının tespit gibi tesciline, (A21) harfli 30.615,04 metrekarelik kısmının kıyı kenar çizgisi olarak terkinine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine, dava konusu taşınmazlara karşı açılan diğer davaların reddine, karar verilmiş; hüküm, davalı-karşı davalı ... vekili, müdahil ... vekili, ... vekili, ... ve müşterekleri vekili, ... ve ... vekili, ... ve ... vekili, ... ve müşterekleri vekili, ...ve müşterekleri vekili, ... ve ... tarafından temyiz edilmiştir.
1- Davacı ... ve vekili ile müdahil ... vekili tarafından çekişmeli 218 parsel sayılı taşınmaz hakkındaki hüküm temyiz edilmiş ise de, adı geçenlerin önceki tarihli hükmü temyiz etmemeleri nedeniyle aleyhlerine olan hükmün kesinleştiği bu nedenle, temyiz talebinde bulunamayacakları anlaşıldığından davacı ... ve vekili ile müdahil ... vekili tarafından çekişmeli 218 parsel sayılı taşınmaz hakkındaki temyiz inceleme isteğinin REDDİNE,
2- Hükmü temyiz eden ... tarafından 216 parsel sayılı taşınmaz hakkında süresinde dava açılmadığı gibi açılan davaya usulüne uygun biçimde katılımı da bulunmamaktadır. Hükümle aleyhine bir durum da yaratılmamış olup, buna göre hükmü temyizde hukuki yararı bulunmadığından temyiz inceleme isteklerinin REDDİNE,
3- Diğer temyiz itirazlarına gelince, Mahkemece Yargıtay bozma ilamlarına uyulduğuna göre, bozma ilamında işaret edilen hususların eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Bozma ilamına uyulmakla, taraflar yararına usuli müktesep hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin yerine getirilmesi zaruridir. Hükmüne uyulan bozma ilamlarında, usulünce kıyı-kenar çizgisinin belirlenmesi, dayanılan vergi kayıtları ile tapu kayıtlarının tüm tedavülleri ile uygulanarak kapsamlarının kesin olarak belirlenmesi, kayıt malikleri ile zilyetleri arasında akti veya irsi ilişki olup olmadığının saptanması, vergi kayıtlarının mülkiyet belgesi olmadığının ve zilyetlikle birleşmeyen vergi kaydının hukuken değerinin olmadığının göz önüne alınması, çekişmeli taşınmazların tespit tarihindeki tarımsal niteliği ve zilyetlik durumu tespit edilerek, tespit günü itibariyle kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği yoluyla kazanma koşullarının oluşup oluşmadığının tespit edilmesi gereğine değinildiği halde mahkemece, kıyı – kenar çizgisinin belirlenmesine yönelik bozma gerekleri yerine getirilmiş, kayıt malikleri ile zilyetleri arasında akti veya irsi ilişkisi saptanmamış, kayıt kapsamları net olarak belirlenmemiş ve tespit günü itibariyle taşınmazların niteliklerinin ne olduğu tespit edilerek zilyetlik durumu belirlenmemiştir. Öte yandan bozma kararları sonrası usulünce yargılamaya katılan ... Köyü temsilcisi tarafından taşınmazların mera olduğu iddiasında bulunulduğu halde usulünce mera araştırması da yapılmamış ve müdahil ... Köyü Tüzel Kişiliği gerekçeli karar başlığında gösterilmediği gibi, herhangi bir gerekçe gösterilmeksizin "diğer davaların reddine" şeklinde hüküm kurulmuş olması da isabetsizdir.
Hal böyle olunca, doğru sonuca ulaşılabilmesi için öncelikle, davacı ve katılanların dayandıkları tapu ve vergi kayıt malikleri ile aralarındaki irsi ilişkinin tespiti için kayıt maliklerinin nüfus kayıtları dosya arasına getirtilmeli, yahut davacı ve katılanlara murislerine ait veraset ilamlarını sunmaları için süre ve imkan verilmeli, kayıt malikleri ile aralarında akti ilişki olduğunu iddia eden davacı veya katılanlardan bu ilişkinin açıklanması ve ispata yarar delillerini bildirmeleri istenmeli, müdahil ... Köyü"nün mera iddiasının araştırılması için, varsa mera tahsis kararı, ekleri ve haritaları ile tespit tarihi olan 1957 yılı ve öncesi zaman dilimi içerisinde farklı tarihlere ait imkan dahilinde stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından istenilmeli, bu hava fotoğrafları kullanılarak üretilmiş memleket haritaları ile temin edilebilen en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları getirtilerek dosya arasına konulmalı, bundan sonra mahallinde, yerel bilirkişiler, taraf tanıklar, üniversitelerin toprak kürsüsünden seçilecek uzman 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, içinde harita mühendisininde bulunduğu yeteri sayıda fen elemanı ve 1 jeodezi ve fotogrametri uzmanından oluşan bilirkişi heyeti aracılığıyla keşif yapılmalıdır. Yapılacak bu keşifte yerel bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazların 1957 yılından öncesine ait kullanım durumları ve varsa mera tahsis kararı ve haritaları uygulanıp kapsamları sorulup belirlenmeli, mera tahsisi yoksa, taşınmazların öncesinin geleneksel biçimde kullanılan kadim mera olup olmadığı, çekişmeli taşınmaz bölümleri arasında ayırıcı nitelikte unsur bulunup bulunmadığı, öncesinin mera, yaylak veya kışlak olup olmadığı, taşınmazların öncesinin mera niteliğinde olmadığının tespiti halinde, bozma ilamlarında belirtildiği üzere taşınmazların hangi bölümünün kim tarafından hangi tarihten itibaren kullanıldığı, kullanılan bölümler arasındaki sınırın neye göre belirlendiği, bu bölümlerin kimden kime kaldığı, dayanılan tapu ve vergi kayıtlarının taşınmazı kapsayıp kapsamadığı, kayıt malikleri ile zilyetleri arasında akti veya irsi ilişki bulunup bulunmadığı yerel bilirkişilerden sorularak saptanmalı, vergi kayıtları ile tapu kayıtları tüm tedavülleri ile uygulanarak kapsamları kesin olarak belirlenmeli, yerel bilirkişilerce bilinemeyen mevki ve sınırların tespiti için hak iddia eden tarafa tanık dinletme imkanı tanınmalı, vergi kayıtlarının mülkiyet belgesi olmadığı ve zilyetlikle birleşmeyen vergi kaydının hukuken değerinin olmadığı göz önüne alınmalıdır. Jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiye hava fotoğrafları üzerinde stereoskopik olarak ve temin edilebilecek en eski tarihli uydu fotoğrafları üzerinde de inceleme yaptırılarak; çekişme konusu taşınmazların tespit tarihindeki ve şimdiki niteliği, arazinin ekonomik amaca uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı ve kullanımın hangi tarihten itibaren olduğu, kullanıma ara verilip verilmediği hususlarında rapor düzenlettirilmeli, ziraatçi bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazlar üzerinde ekonomik amaca uygun zilyetlik bulunup bulunmadığı, ekonomik amaca uygun zilyetlik varsa hangi tarihten beri ve hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü, çekişmeli taşınmaz ile komşu taşınmazların toprak yapısı ve niteliği hususunda fark bulunup bulunmadığı, çekişmeli taşınmaz bölümleri arasında doğal ya da yapay ayırıcı unsur olup olmadığı, çekişmeli bölümlerin meradan açma olup olmadığı hususlarını irdeleyen, çekişmeli taşınmazların niteliğini, kullanım durumunu ve zilyetlik süresini kesin olarak belirleyen rapor hazırlattırılmalı, çekişmeli her bölümün tüm sınırların gösterir şekilde ve taşınmazın hangi bölümüne ait olduğuna dair gerekli açıklamanın yapıldığı fotoğraflar raporlara eklenmeli, fen bilirkişi kurulundan keşif ve uygulamaları izleyip denetlemeye olanak verir, gösterilen sınırlar işaretlenmiş, ... paftası ile yapılan uygulamaları çakıştırmalı şekilde gösteren, çekişmeli taşınmazın memleket haritasında ne olarak görüldüğünü açıklar mahiyette ayrıntılı rapor alınmalıdır. Bundan sonra toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek tespit tarihine kadar davacı ve müdahiller lehine zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği değerlendirilmeli, taşınmaz üzerinde hak iddia eden davacı ve katılanların tespit günü itibarı ile mülkiyet haklarını ya da kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile edinme koşullarının oluştuğunu kanıtlayıp kanıtlayamadıkları belirlenerek sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek karar verilmesi isabetsiz olduğu gibi, önceki tarihli, "..."in usulünce açılmış bir dava veya açılmış olan davaya usulünce müdahalesi söz konusu olmadığından adı geçen hakkında karar verilmesine (hüküm tesisine) yer olmadığına" dair verilen karar temyize konu olmadığı, bozma sonrası ... tarafından davaya usulünce müdahalede de bulunulmadığı halde çekişmeli 216 parsel sayılı taşınmazın bir bölümü hakkında ... yararına hüküm kurulması ve nüfus bilgileri bulunmadığı halde kayıt malikleri "mirasçıları adlarına" denilmek suretiyle infazda tereddüte sebep olacak şekilde ve ölü oldukları nüfus kayıtlarından tespit edilebilen kişiler yararına tescil hükmü kurulmuş olması dahi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edenlere ayrı ayrı iadesine, 13.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.