9. Hukuk Dairesi 2015/26530 E. , 2016/4020 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; davacının ... şirketi sigortalısı olarak... şirketine ait işyerinde 26.09.2009-25.05.2014 tarihleri arasında çalıştığını, davacının görevinin kolileme elemanı olduğunu, iki şirket arasında açık muvazaa olduğunu, işin yürütülmesi için talimatların... şirketi yetkililerinden alındığını, davacının çalışma süresi boyunca asıl işte çalıştığını, davacının iş akdi fesih bildiriminde fesih sebebinin "üretimin düşmesi" olarak gösterildiğini,.... şirketine işçi sağlayan ... şirketinde "satış ve üretim" söz konusu olmadığını, gerçek fesih nedeninin davacının muvazaa nedeni ile açtığı dava olduğunu, bu davanın duyulması üzerine davacının hemen işten çıkarıldığını beyan ederek davacnın iş akdi feshinin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı taraf... vekili; ....şirketinin diğer davalı.... şirketine 2006 Kasım ve 2012 Mart tarihli hizmet sözleşmeleri gereği hizmet verdiğini, kolileme işinin ... şirketinin asıl işi olmadığını, iki şirket arasında muvazaalı bir ilişki olmadığını, davacının iş akdinin diğer davalı şirketin almış olduğu işletmesel karar gereği sonucun ... şirketine gönderilmesi sonucu gerçekleştirildiğini, davacının alacaklarının eksiksiz ödendiğini, feshin son çare olarak uygulandığını, davacının başka bir pozisyonda değerlendirilme imkanının bulunmadığını işletmesel karar gereği sadece davası olan işçinin değil başka işçilerinde işten çıkarıldığını, herhangi bir ayırım yapılmaksızın en kıdemli işçiden başlamak üzere iş sözleşmesini feshetme yoluna gittiğini, tüm bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep ettikleri görülmüştür.
Davalı taraf ... vekili ; şirketin zararının tahammül edilemez boyutlara ulaştığını, satış rakamları ve ciro beklentilerinin karşılanmadığını ve düşüş gerçekleştiğini, şirketin işletmesel karar alma zorunluluğu ortaya Çıktığını, davacının iş akdinin geçerli nedenle feshedildiğini, feshin son çare olarak uygulandığını, 2014 yılı Mayıs ve Nisan aylarında toplam 34 işçinin iş akitlerinin feshedildiğini, iş akitlerinin feshedilen işçilerin seçiminde keyfi davranamadığını tüm bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep ettikleri görülmüştür.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece feshin geçersizliğine ve davacının ... nezdinde işe iadesine işe iadenin mali sonuçlarından davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmalarına karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraf vekilleri temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Somut olayda davalı ...’ye ait işyerinde üretim kolileme bölümünde davalı ... Hiz. Ve Danışmanlık A.Ş. bordrosunda görev yapan davacının iş sözleşmesi şirketin satışlarının ve buna bağlı olarak üretimin de düşmesi nedeniyle 4857 sayılı İş Kanunu’nun 17. maddesi uyarınca feshedilmiştir. Dosyaya sunulan emsal raporlar dikkate alındığında davalı...’nin satışlarını artırdığı, davacının çalışabileceği alanlara işçi alındığı feshin son çare olması ilkesine uygun davranılmadığı anlaşıldığından feshin geçersizliğine karar verilmesi yerindedir.
Mahkemece işe iade davasının her iki şirkete birlikte açılması halinde işe iade yükümlülüğünün alt işverene olduğu belirtilerek davacının ... şirketi nezdinde işe iadesine karar verilmiştir. Ancak bu kabul ancak muvazaaya dayanmayan bir asıl işveren alt işveren ilişkisinde hukuka uygun olacaktır.
Mahkeme aynı karar gerekçesinde ... çalışanı olarak görünen işçilerinin yalnızca paketleme işi yapmadığı makinelerden çıkan ürünü kontrol ve ölçüm işlemleri yapılarak ürünün üretim sürecinde çalıştıkları alt işverenin tüm araçlarının asıl işveren tarafından karşılandığı ... şirketinin personel sağlama ve istihdam hizmetleri gibi alanda uzmanlığının bulunduğu taraflar arasında işçi temini niteliğinde bir sözleşme kurulduğunu da açıklamıştır. Bu gerekçelere göre davalılar arasında davacı yönünden geçerli bir asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmadığı anlaşılmaktadır. Buna göre davacının asıl işveren.... bünyesinde işe iadesine karar verilmesi gerekir. Ayrıca karar gerekçesinde de belirtilen aynı tarihlerde aynı nedenle iş sözleşmesi feshedilen işçinin açtığı işe iade davasında .... İş Mahkemesi’nin 05.03.2015 Gün, 2014/477 Esas, 2015/134 Karar sayılı kararıyla feshin geçersizliğine davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğu gerekçesiyle davacının asıl işveren... nezdinde iş iadesine karar verilmiş, söz konusu karar davalılarca temyiz edilmiş, Dairemizin 02/06/2015 Gün, 2015/12350 Esas, 2015/20102 Karar sayılı kararıyla onanmıştır. Dosya içeriği, emsal dosya dikkate alındığında davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğu, davacının asıl işveren davalı... nezdinde işe iadesine karar verilmesi, işe iadenin mali sonuçlarından davalıların birlikte sorumlu tutulması gerekir. Yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1. Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Davalı alt işveren tarafından gerçekleştirilen feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının adı .... nezdinde İŞE İADESİNE,
3.Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen süresi içinde işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminattan her iki davalının birlikte sorumlu olmak kaydı ile miktarının davacının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 4 aylık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4.Davacı işçinin işe iadesi için davalı alt işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5. Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
6.Davacının yapmış olduğu 311.20 TL yargılama giderinin davalılardan tahsili ile davacıya verilmesine, davalıların yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7.Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre belirlenen 1.800 ücreti vekaletin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
8. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgilisine iadesine,
Kesin olarak 25/02/2016 gününde oybirliği ile karar verildi.