21. Hukuk Dairesi 2016/1280 E. , 2016/5645 K.
"İçtihat Metni"
Davacı, Kurum yazısında belirtilen ve sigortalılık iptalleri istenilen kişilerin fiilen çalıştıklarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava, davacı şirketin 2012/6. ayına kadar faal olması nedeniyle Kurum tarafından iptal edilen sigortalı çalışanlarının fiili olarak çalıştıklarının tespiti ve Kurumun işleminin iptali istemine ilişkindir.
Mahkeme, ilâmda belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar vermiştir.
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Yasa’nın 86. maddesi olup bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re"sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, s.s. numarası ile unvanı ile tesil kapsamına alındığı, bu işyerinde yapılan 29.11.2013 tarihli inceleme raporu ile söz konusu maden ocağının 2011/ Ocak ayında kapanması ve maden ocağında bayanların çalışmasının hayatın olağan akışına uygun olmaması ve bazı işçilerin ikamet adreslerinin maden ocağına uzak olmasından dolayı işyerinde fiilen çalışmadığı tespit edilen ’ın bir kısım sigortalılıklarının iptal edildiği, mahkemece söz konusu maden ocağı çevresinde yaptırılan araştırmaya göre sigortalılığı iptal edilen bayanları tanıyan olmadığı, bordro tanıklarının . ile .’ı tanıdıklarını beyan ettikleri anlaşalmaktadır.
Dairemizin tarihli, . sayılı Geri Çevirme ilamında şirket üzerine kayıtlı başka tescilli işyerinin bulunup bulnmadığı sorulmuş ve geri çevirme ilamının cevabında şirket üzerine tescilli(şirketin merkezide dahil) birden çok işyerinin bulunduğu belirtilmiştir.
Yapılacak iş, 2011 Ocak ayına kadar işçilik bildirimlerinin devam ettiği dikkate alınarak gerek şirket yetkilileri gerekse sahte sigortalı olarak bildirimlerinin yapıldığı iddia edilen sigortalılar hakkında kamu davası açılıp açılmadığını sormak, sicil no’lu işyerinin varlığı ile ilgili olarak Mahkemece, ceza davasının sonucu araştırılarak, krom madeninin yanında bulunan köyde ikamet edenler ve muhtar(tekrar) ile azalar re’sen tespit edilerek kanaat edinmeye yetecek kadarı dinlenilmeli, tanık beyanları arasındaki çelişkiler giderilmeli, hizmeti iptal edilen diğer sigortalıların bu konuyla ilgili davaları olup olmadığı ve varsa sonucu araştırılmalı, ayrıca şirketin merkezinde çalıştığı öne sürülen kadın çalışanların maden ocağı işyerinden değil şirket merkezine ait işyerinden bildirimleri gerektiğinden mahkemece hangi işçinin hangi işyerinde hangi sıfatla çalıştığı netleştirilerek yapılması gerektiğinden uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemenin, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda araştırma yaparak elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin temyiz itirazı kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 31.03.2016 gününde oybirliği ile karar verildi.