Danıştay 7. Daire 1989/59 Esas 1993/785 Karar Sayılı İlamı

Daire : YEDİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1993
Karar No : 785
Esas Yılı : 1989
Esas No : 59
Karar Tarihi : 02/03/993
TEMİNATIN PARAYA ÇEVRİLMESİNE İLİŞKİN İŞLEMİN TESİS EDİLDİĞİ TARİHTE YÜKÜMLÜ HAKKINDA KESİNLEŞMİŞ BİR AMME ALACAĞININ BULUNMAMASI HALİNDE, 6183 SAYILI KANUNUN 56.MADDE HÜKMÜNÜN OLAYA UYGULANMA OLANAĞI BULUNMADIĞI HK.
Yükümlü şirketin 1987/Ağustos döneminde yaptığı ihracat nedeniyle teminat mektubu karşılığında iade edilen katma değer vergisinin haksız yere alındığından bahisle teminat mektubunun paraya çevrilmesi istemiyle tebliğ edilen yazının iptali istemiyle açılan davayı; 6183 sayılı Kanunun 56.maddesinden söz edilerek, olayda, yükümlü şirketin uyuşmazlık konusu dönemde yaptığı ihracat nedeniyle iade talebinde bulunması üzerine teminat mettubu karşılığında iadenin yapıldığı, daha sonra, tedarikçi firmanın adresinde bulunmaması ve faaliyetinin tespit edilememesi üzerine gösterilen teminatın paraya çevrilmesinin 6.5.1988 tarihli yazı ile teminat mektubunu veren bankadan istendiği, ayrıca yükümlü şirket hesaplarına ihtiyati haciz konulmasının 8.6.1988 tarihinde istenildiği ve bu işlemin tatbik edildiği, teminatın paraya çevrilmesi istimini içeren yazının ödeme emri mahiyetinde olduğu,6183 sayılı Kanunun 56.maddesine göre ancak, amme alacağının kesinleşmesinden sonra teminatın paraya çevrilmesi yoluna gidilebileceği, idari işlemin tesis edildiği tarihte yükümlü şirket hakkında yapılmış herhangi bir vergi incelemesi olmadığı gibi, ihtiyati haciz işleminin davayı konu işlem tarihinden sonra olması nedeniyle söz konusu işleme herhangi bir hukuki etkisinin bulunmadığı, teminat mektubunda, aylık katma değer vergisinden alacaklı olmadığı ve adı geçen firmaya yapılan ödemenin hatalı olduğunun kesinleşmesi şartıyla borçlunun rızasına bakılmaksızın ödeme
yapılacağı şartının bulunduğu, bu durumda yükümlü şirkete tebligat yapılarak 7 günlük süre tanınmadığı gibi, mükellefin vergi incelenmesine tabi tutularak, inceleme sonunda katma değer vergisi iadesinin haksız ve kanunsuz alındığı ve bu durumun kesinleştiği yolunda herhangi bir işlem de bulunmadığından, 6183 sayılı Kanunun 56.maddesinin de öngörülen teminatın paraya çevrilmesi şartlarının gerçekleşmediği sonucuna varıldığı gerekçesiyle kabulederek teminatın paraya çevrilmesine yönelik takip işlemini iptal eden ....Vergi Mahkemesinin ... günlü; … sayılı kararının; yükümlü şirketin yaptığı ihracatın gerçek dışı olduğu, yükümlü şirketin ve tedarikçi firmanın paravan olduğunun 30.5.1988 tarihli inceleme raporuyla tespit edildiği ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin (8.2.1985 tarih ve 18660 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelikle değişik) 77.maddesinin, Katma Değer Vergisi Kanununa göre yapılacak iade esaslarına ilişkin bölümünün 3.paragrafında, inceleme raporunun aranması gereken durumlarda, mükelleflerce, 6183 sayılı Kanunun 10.maddesinde sayılan türden bir teminat gösterilmesi halinde inceleme raporu beklenmeksizin iade işleminin yapılacağı belirtilmiş, 6183 sayılı Kanunun 10.maddesinin 1.fıkrasında da teminat olarak kabul edilecekler arasında bankalar tarafından verilen teminat mektupları sayılmış bulunmaktadır.
Öte yandan, 6183 sayılı Kanunun 56.maddesinde; karşılığında teminat gösterilmiş bulunan amme alacağı vadesinde ödenmediği takdirde, borcun 7 gün içinde ödenmesi, aksi halde teminatın paraya çevrileceği veya diğer şekillerde cebren tahsile devam olunacağının borçluya bildirileceği, 7 gün içinde borç ödenmediği takdirde, teminatın bu kanun hükümlerine göre paraya çevrilerek amme alacağının tahsil edileceği hükme bağlanmıştır.
Bu durumda, uyuşmazlık konusu işlemin tesis edildiği tarihte yükümlü şirket hakkında yapılmış vergi incelemesine dayalı bir tarhiyatın, diğer bir ifadeyle, kesinleşmiş bir amme alacağının bulunmaması karşısında 6183 sayılı Kanunun yukarıda anılan 56.madde hükmünün olaya uygulanma olanağı bulunmadığından, teminatın paraya çevrilmesine yönelik takip işleminin iptali yolundaki mahkeme kararında isabetsizlik görülmemiştir.
Ancak Dairemizin ara kararına verilen cevap yazısı ve eklerinin incelenmesinden; yükümlü şirket hakkında uyuşmazlık konusu döneme ilişkin olarak yapılan vergi incelemesi sonucu düzenlenen rapora dayanılarak cezalı tarhiyat yapıldığı ve itiraz edilmeksizin kesinleştiği anlaşıldığından, 6183 sayılı Kanunun yukarıda belirtilen 56.madde hükmünün bu tarihten itibaren uygulanması mümkün olup, idarece, kamu alacağının anılan madde hükmü uyarınca cebren tahsili yoluna gidileceği tabiidir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddine, mahkeme kararının onanmasına karar verildi.