MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi (Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)

Taraflar arasında görülen ihraç kararının iptali davası sonucunda verilen hükmün onanmasına ilişkin Dairemizin 05.05.2014 gün ve 2013/9241 Esas, 2014/3457 Karar sayılı ilamının karar düzeltme yoluyla incelenmesi davalı vekilince istenilmekle, dosya incelendi, gereği görüşüldü.
- KARAR -
Davacı vekili, müvekkili hakkında davalı yanca alınan üyelikten çıkarma, mal edinme ve gelirlerine el koyma kararının kanuna, anasözleşmeye ve TMK"nın 2. maddesine aykırı olduğunu ileri sürerek, davalı kooperatif yönetim kurulunun 02.06.2011 tarih ve 59 sayılı kararı ile 17.06.2011 tarih ve 61 sayılı kararının iptaline ve tazminat haklarının saklı tutulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, alınan kararın anasözleşme hükümlerine uygun olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davacının, taşıma şirketine ortak olduğundan bahisle anasözleşmenin 10. ve 14. maddeleri uyarınca ihraç edildiği, ancak bu şirketin genel kurul kararı uyarınca kurulduğu, ihraç kararının bu nedenle haksız olduğu, kooperatif tüzel kişiliği adına mal edinme ve gelirlere el konulması şeklindeki yaptırımın Kooperatifler Kanunu ve bu kanunun atıf yaptığı TTK"da düzenlenmediği gerekçesiyle, 17.06.2011 tarih ve 61 sayılı karar ile 02.06.2011 tarih ve 59 sayılı kararın iptaline ve davacının tazminat haklarının saklı tutulmasına dair verilen karar, davalı vekilinin temyiz istemi üzerine Dairemizin 05.05.2014 tarih ve 2013/9241 E., 2014/3457 K. sayılı kararıyla onanmıştır.
Davalı vekili, karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
1-Dosyadaki yazılara, mahkeme kararında belirtilip Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere göre, davalı vekilinin HUMK"nın 440. maddesinde sayılan hallerden hiçbirisine uymayan diğer karar düzeltme itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Dairemizin yerleşik uygulamasına göre, anasözleşmelerinde kooperatife ortak olabilmek için gereken nitelik ve şartların kaybedilmesi durumunun çıkarma sebebi olarak düzenlendiği kooperatiflerde, bu nitelik ve şartların kaybı hemen üyenin ortaklık sıfatını yitirmesi sonucunu doğuracak bir neden olarak kabul edilemez. Anasözleşmede ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nda anılan ortaklık koşulunu kaybedenler için ihraç öncesinde ihtar gönderilmesi öngörülmemiş ise de, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 27. maddesinde parasal yükümlülükleri için ihraç öncesinde aranan uygun süre verilmesi koşulunun da, kıyasen uygulanması gerekir. Bu uygulamanın YHGK"nın 27.04.2010 tarih ve 16-149 E., 212 K. sayılı ilamında da açıklandığı üzere, hayatın olağan akışına, iyiniyet kurallarına ve kooperatifin amacına uygun olduğunun kabulü gerekir.
Bu durumda, ortağa, kaybedilen ortak olma nitelik ve şartları anlaşılabilir bir şekilde açıklanarak, eksikliğin giderilmesi için öncelikle uygun süreyi içerir bir ihtar yapılması, bu süreye rağmen eksikliklerin tamamlanmaması halinde ihraç kararı verilmesi gerekirken, ihtar yapılmaksızın ihraç kararı verilmesi TMK"nın 2. maddesindeki dürüstlük kuralına aykırılık teşkil eder.
Somut olayda, davacının, anasözleşmenin 10. maddesinin 6 numaralı bendinde, “aynı amaçlı başka bir taşıyıcılar kooperatifine ortak olmamak” ve aynı maddenin 4 numaralı bendinde, “taşıma komisyonculuğu yapmamak” şeklinde sayılan ortaklık şartlarını ihlâl ettiği gerekçesiyle, anasözleşmenin 14/1. maddesi uyarınca yönetim kurulu kararıyla ihraç edildiği ve öncesinde ihtarname tebliğ edilmediği anlaşılmaktadır. Bu durumda Dairemizce, ""Mahkemece, yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda davacıya ortaklık koşullarının kaybedilmesi sonucunu doğuracak aynı amaçlı başka bir taşıyıcılar kooperatifine olan ortaklığına ve taşıma komisyonculuğu faaliyetine son vermesi için ihtarname çekilerek uygun bir süre verilmeden ihraç kararı verilemeyeceği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, önce şeklî inceleme yapılıp, gerek kalırsa (ihtarname gönderilmiş olması durumunda) ihtarname içeriğindeki hususların incelenmesi aşamasına geçilmesi gerektiği gözetilmeden, doğrudan ihtarname içeriğinin incelenmesine geçilmesi isabetsiz ise de, sonucu itibariyle doğru olan kararın HUMK"nın 438/son maddesi gereğince, gerekçesi değiştirilmek suretiyle onanması gerektiği belirtilerek, hükmün gerekçesi değiştirilmek suretiyle onanmasına"" karar verilmesi gerekirken, mahkemenin yazılı gerekçesinin onanmasının doğru olmadığı anlaşıldığından, davalı vekilinin karar düzeltme itirazlarının kabulü ile Dairemizin onama ilamındaki gerekçe kaldırılarak hükmün gerekçesi değiştirilmek suretiyle onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin diğer karar düzeltme itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenle, karar düzeltme itirazlarının kabulü ile Dairemizin 05.05.2014 tarih ve 2013/9241 E., 2014/3457 K. sayılı onama kararının gerekçesi kaldırılarak sonucu itibariyle doğru olan mahkeme kararının değişik gerekçe ile ONANMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, 26.05.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.