MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

DAVA : Davacı, kıdem tazminatı ile fazla mesai ücreti, hafta tatil ücreti, ödenmeyen izin ücreti, maaş alacağı, genel tatil ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:


Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı işyerinde 01/02/2000 - 12/07/2012 tarihleri arasında aralıksız olarak çalıştığını, normal çalışma süresi davalı tarafından 63 saat olarak uygulandığını ve bakiye çalışmaya ilişkin hiçbir ödeme yapılmadığını, yıllık izin hakkı olmasına rağmen izin hakkının sadece 2 haftasını kullanmasına izin verildiğini, son iki sene hiç yıllık izne çıkartılmadığını ücreti de ödenmediğini, sgk primlerinin düşük yatması sebebiyle müvekkilinin iş akdini haklı nedenle feshettiğini ileri sürerek, kıdem tazminatı, 2 haftalık ücret alacağı, fazla çalışma, hafta tatili, genel tatil çalışmaları, yıllık ücretli izin alacaklarını istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin davacının devamsızlığı nedeniyle iş akdini haklı nedenle feshettiğini savunarak,davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece özetle toplanan deliller,tanık beyanları,bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamının değerlendirilmesinde;davacının davalı şirkete ait işyerinde 01.03.2011 ile 12.07.2012 tarihleri arasındaki dönemde belirsiz süreli iş sözleşmesi ile makineci olarak çalıştığı, toplam hizmet süresinin 11 yıl 4 ay 16 gün fesih tarihindeki ücretinin ise aylık net 1.300,00 TL olduğu, davalı taraf davacının devamsızlığına dayanarak düzenlenen tutanakları dosyaya sunmuş olup, tutanakların 12-13-14-16-17-18-19.07.2012 tarihlerine ilişkin olduklarının anlaşıldığı,davacı iş akdinin 12.07.2012 tarihinde haklı nedenle kendisi tarafından feshedildiğini iddia ettiği, fesih tarihinden itibaren davacının işe gelmesinin beklenmesi hayatın olağan akışına uygun olmadığı,dinlenen tanıkların da davacın işi kendisinin bıraktığını belirttiği, davacın iş akdini SGK primlerinin gerçek maaş üzerinden değil düşük gösterilmesi, fazla mesai ve yıllık izin ücretlerinin ödenmemesi nedeniyle, iş akdinin ücretlerin ödenmemesi nedeniyle işçi tarafından haklı nedenle feshedilmesi nedeniyle davacı işçinin kıdem tazminatına hak kazandığı sonucuna varıldığı, bilirkişi Nezahat Yücel tarafından düzenlenen 10.04.2010 havale tarihli ek bilirkişi raporu oluşa uygun bulunarak hükme esas alındığı, iş akdi davalı işveren tarafından haksız olarak feshedilen davacı işçinin kıdem tazminatı, ücret alacağı, (taktiri indirim yapıldıktan sonra) fazla çalışma ücreti ve yıllık izin ücreti alacaklarının kabulüne, hafta tatili ve genel tatil alacaklarının reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Taraflar arasında nakit avans makbuzu ödemelerin mahsubu noktasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
İş sözleşmesinden doğan para borçlarının kısmi ifasında, mahsubun ne şekilde yapılacağı ile ilgili 4857 sayılı İş Kanununda özel bir düzenleme bulunmadığından, Borçlar Kanununun yukarıda belirtilen genel hükümleri kapsamında sorun çözümlenmektedir. İşçinin işverenden bir alacağının, örneğin sadece kıdem tazminatı alacağının bulunduğu durumlarda, kısmi ödeme nedeniyle mahsup işlemi Borçlar Kanununun 84 üncü maddesi çerçevesinde yapılacaktır. Dairemiz uygulamasına göre, temerrüde düşmüş olan işverenin yaptığı kısmi ödeme işçinin bu hususta beyanda bulunup bulunmadığına bakılmaksızın öncelikle faiz ve masraflara mahsup edilmelidir.
Borcun taksitle ödenmesi konusunda yapılan anlaşma aksi öngörülmemişse, kural olarak, işçinin faiz talebinden vazgeçtiğini kapsar. Ancak, bu sonuç işverenin taksit anlaşmasına uygun hareket etmesine bağlıdır. İşverenin taksitlerden birini zamanında ödememesi halinde, işçinin faizle ilgili feragati geçersiz hale gelir ve sadece ödenmeyen taksit için değil, tüm alacak için faiz talep hakkı doğacaktır. Bu durumda ödenmiş olan önceki taksitlerin öncelikle faiz ve masraflara mahsubu gerekecektir. Kuşkusuz taksit sözleşmesinin işçinin serbest iradesi ile meydana gelmesi gerekir.
İşçinin birden fazla alacağının söz konusu olması halinde, yapılan kısmi ödemenin hangi alacağa ilişkin olduğu işveren tarafından ödeme sırasında belirtilmemiş ve işçi tarafından da bu husus makbuzda gösterilmemiş ise, mahsup işlemi Borçlar Kanununun 86 ncı maddesine göre yapılacaktır. İş Kanununda işçinin sözleşme ve kanundan doğan alacaklarının muacceliyet ve vade zamanları konusunda değişik hükümler öngörülmüştür.
4857 sayılı İş Kanununa göre ücret en geç ayda bir ödenir (m.32/5). İş hukuku mevzuatımızda Basın İş Kanununun 14 üncü maddesi hariç, ücretin peşin ödeneceğine dair bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu nedenle ücret, çalışılan ayı takip eden aybaşında muaccel hale gelmektedir. Fazla mesai, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinin muacceliyet tarihleri normal aylık ücret gibidir. İşçinin ihbar ve kıdem tazminatı ile yıllık izin ücreti sözleşmenin feshi ile muaccel hale gelir.
1475 sayılı İş Kanununun 14 ve 4857 sayılı İş Kanunun 120 nci maddesi uyarınca, işveren kıdem tazminatı borcu bakımından iş sözleşmesinin feshedildiği tarihte temerrüde düşer. Yukarıda belirtilen diğer tazminat ve alacaklar bakımından ise, tarafların sözleşme ile kararlaştırdıkları ödeme zamanı ya da işçi tarafından gönderilecek ihtarnamede belirtilen ödeme günü itibariyle işverenin temerrüdü gerçekleşir.
Buna göre örneğin, 5.000 TL ihbar tazminatı, 7.500 TL kıdem tazminatı, 2.500 TL ücret, 2.000 TL fazla mesai ve 500 TL yıllık izin ücreti alacağı olmak üzere takibe konu yapılmamış toplam 17.500 TL alacağı olan bir işçiye işveren tarafından yapılacak 15.000 TL lik bir kısmi ödeme, öncelikle muaccel olan normal aylık ücret ve fazla mesai alacağına ilişkin borçlarına mahsup edilmelidir. Kalan miktar ihbar ve kıdem tazminatı ile izin ücreti borcuna mahsup edilecektir. Anılan borçların muacceliyet tarihleri aynı olduğundan, temerrüt tarihi önce gerçekleşmiş olan borca yani kıdem tazminatına mahsup edilecektir. Kalan 3.000 TL lik ödemenin, ihbar ve izin ücreti borcuna mahsubu anılan borçların muacceliyet ve temerrüt tarihlerinin aynı olması nedeni ile miktarları ile orantılı olarak yapılacaktır. Kalan toplam borç 5.500 TL olup, ihbar tazminatının bu miktara oranı 5.000/5.500 = 10/11, izin ücretinin oranı 500/5.500 = 1/11 olmakla, 3.000 X 10/11 = 2.727 TL ihbar tazminatına, 3.000 X 1/11 = 273 TL izin alacağına mahsup edilecektir. Böylece işverenin 2.273 TL ihbar tazminatı, 227 TL izin ücreti olmak üzere toplam 2.500 TL borcu kalmış olacaktır.
Somut uyuşmazlıkta mahkemece nakit avans makbuzlarından açıkça fazla mesai ücreti yazanların fazla mesai ücreti alacağından, üstünde hangi işçilik alacağına mahsuben verildiği belirtilmeyenlerin ise yukarıda belirtilen ilke kararı doğrultusunda mahsubu gerekirken nakit avans makbuzları dikkate alınmadan hüküm kurulması hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 23.02.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.