Taraflar arasındaki "tespit" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Denizli 1.İş Mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen 10.05.2011 gün ve 2010/239 E.-2011/260 K. sayılı kararın incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 10.Hukuk Dairesinin 12.07.2011 gün ve 2011/8649 E.-11155 K. sayılı ilamı ile;
("…2926 sayılı Yasa kapsamında kurumda kayıt ve tescili bulunmayan davacı, tevkifata dayalı olarak 01.01.1994-dava tarihi 15.04.2010 arası dönemde Tarım Bağ-kur sigortalısı olduğunun ve 6111 sayılı Yasadan yararlanması gerektiğinin tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, davayı kısmen kabul ederek, davacının 01.09.1994-31.12.1995 ve 01.09.1997- 31.12.1998 dönemlerinde 2926 sayılı Yasa kapsamında Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine, 6111 sayılı Yasadan yararlanma hakkının saklı tutulmasına karar vermiştir.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davalı Kurum avukatının tüm temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Davacı avukatının temyiz itirazlarına gelince, 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununun 2.maddesinde “ Kanunla ve Kanunların verdiği yetkiye dayanarak kurulan Sosyal Güvenlik Kuruluşları kapsamı dışında kalan ve herhangi bir işverene hizmet akdi ile bağlı olmaksızın 3.maddenin (b) bendinde tanımlanan tarımsal faaliyetlerde bulunanların bu Kanuna göre sigortalı sayılacakları’’ kabul edilmiştir. Anılan Kanunun 5.maddesi “yasada öngörülen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağını ve sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçilemeyeceğini ve kaçınılamayacağını” 9. maddesi “bu kanuna göre sigortalı sayılanların 3 ay içinde Kuruma kayıt ve tescillerini yaptırmamaları halinde tescil işlemlerinin Kurumca resen yapılacağını” 4956 sayılı Yasayla mülga 2926 sayılı Yasanın 36. ve aynı yasayla değişik 1479 sayılı Yasanın 53.maddeleri ise “prim alacaklarının Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkif suretiyle tahsil edilebileceğini” düzenlemiştir.
Davacı tarafından teslim edilen ürün bedelinden dolayı ilki 03.08.1994 tarihinde olmak üzere ayrıca 1995, 26.08.1997, 1998 yıllarında prim tevkifatı yapıldığı, Tapu Sicil Müdürlüğü tarafından, 1972, 2005, 2009 edinme tarihli 8 adet taşınmaz kaydı gönderildiği, davalı dönemde tarımsal faaliyetin sürekliliği hususunun jandarma ve muhtarlık tahkikat tutanakları ve tanık ifadeleriyle teyit edildiği, Tarım İlçe Müdürlüğü tarafından davacı kaydına rastlanmadığının bildirildiği anlaşılmaktadır. Mahkemece, sadece tevkifatlar gözetilerek 01.09.1994-31.12.1995 ve 01.09.1997-31.12.1998 dönemlerinde davacının 2926 sayılı Yasanın 2 ve 3/b maddeleri kapsamında Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Ancak 31.12.1995-01.09.1997 ve 31.12.1998-15.04.2010 arası dönemlere yönelik istemin reddine dair kararın noksan tahkikata dayalı olarak tesis edildiği görülmektedir. Mahkemece; davacı beyanı da alınmak suretiyle ve 2001 yılındaki teslimat da gözetilerek mevcut tevkifatlar dışında redde konu dönemlerde gerek kamu kuruluşları gerekse özel hukuk tüzel kişileri ve gerçek kişiler tarafından yapılmış ürün tevkifatı ve davacı tarafından yapılmış ürün teslimatı bulunup bulunmadığı araştırılıp açıklığa kavuşturulmalı, Ziraat Odası kaydı ile 2926 sayılı Yasanın 10.maddesinde belirtilen kuruluş kayıtlarının bulunup bulunmadığı yönünde yazışmalar yapılıp elde edilecek delillerin sonucuna göre ve kanıtlanan tarımsal faaliyetin süresi ile sınırlı şekilde bir karar verilmelidir.
O halde, davacı avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır...")
gerekçesi ile bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN: Davalı Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulu"nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalılık süresinin tespiti ve 6111 sayılı yasadan yararlanma istemine ilişkindir.
Yerel mahkemenin davanın kısmen kabulüne dair kararını taraf vekilleri temyiz etmiştir. Özel Dairece davacının temyizinin kısmen kabulü ile karar davacı yararına bozulmuş; davalı vekilinin temyiz istemleri ise tümüyle reddedilmiştir.
Mahkemece, önceki karardaki gerekçeler tekrarlanmak suretiyle ilk kararda direnilmiş; direnme kararını sadece davalı SGK vekili temyiz etmiştir.
Hukuk Genel Kurulunda yapılan görüşmeler sırasında işin esasının incelenmesine geçilmeden önce direnme kararını temyiz eden davalı Sosyal Güvenlik Kurumu (Devredilen Bağ-Kur) vekilinin ilk karara ilişkin temyiz itirazlarının Özel Dairece reddedilmiş olması ve Yerel Mahkemece davanın reddedilen kısmına yönelik eksik araştırmaya dayalı bozma nedenine karşı direnme kararı verilmesi karşısında, direnme kararının niteliği ve temyiz edenin sıfatına göre davalı SGK vekilinin direnme kararını temyizde hukuki yararı bulunup bulunmadığı, bu bağlamda temyiz isteminin reddine karar verilmesinin gerekip gerekmediği hususu ön sorun olarak tartışılmıştır.
Mahkemenin ilk hükmünü temyiz edip, bu istemi Özel Dairece reddedilen taraf yönünden karar kesinleşmiş olmakla, artık bu tarafın direnme kararını temyizde de hukuki yararı bulunmamaktadır.
Somut uyuşmazlığın incelenmesinde, direnme kararını temyiz eden davalı SGK vekili ilk hükmü temyiz etmiş; Özel Dairece açıkça temyiz istemleri değerlendirilerek, reddine karar verilmiştir.
Şu hale göre hakkında hüküm kesinleşen davalının direnme kararını temyizde hukuki yararı olduğundan söz edilemez.
Açıklanan nedenle, davalı vekilinin temyiz dilekçesinin reddi gerekir.
S O N U Ç : Yukarıda açıklanan nedenle, davalı Sosyal Güvenilk Kurumu Başkanlığı vekilinin temyiz dilekçesinin REDDİNE, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 13.06.2012 gününde oybirliği ile karar verildi.
