Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2019/5483 Esas 2019/8283 Karar Sayılı İlamı

10. Hukuk Dairesi
Esas No: 2019/5483
Karar No: 2019/8283
Karar Tarihi: 07.11.2019

Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2019/5483 Esas 2019/8283 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Davacı, kendisine ödenen ölüm aylığının kesilmesine yönelik kurum işleminin iptali için dava açmıştır. İş mahkemesi bozmaya uyarak davanın kabulüne karar vermiştir. Ancak davalı kurum vekillerinin temyiz itirazları sonucu Yargıtay tarafından bozulmuştur.
Kararda, boşanmış olan bir kişinin eski eşiyle birlikte yaşaması durumunda, bağlanmış olan gelir ve aylıklarının kesileceği, ödenmiş olan tutarların geri alınacağı belirtilen 5510 sayılı kanunun 56. maddesi detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Ayrıca, bu tür davaların açılması için eylemli olarak birlikte yaşama durumunun açıklığa kavuşturulması gerektiği ve taraflar arasındaki uyuşmazlık konusu dönem yönünden ortaya konulması önemlidir.
Davanın incelenmesi sonucu, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurları tarafından düzenlenen tutanaklar aksi sabit oluncaya kadar geçerli kabul edilir. Bu nedenle, toplanan delillere, adres kayıtlarına, kolluk tutanağına ve eski eşin denetmene verdiği imzalı beyana dayanarak davacının eski eşiyle 2008/10. ayından 2012/4. ayına kadar birlikte yaşadıkları sabit görülmüştür.
Ancak, eski eşin daha sonra beyanından vazgeçmesi dikkate alınmamış ve hakim tarafından yanılgılı bir değerlendirme yapılarak dava kabul edilmiştir. Bu nedenle karar, usul ve yasaya aykırı olarak bozulmuştur.

10. Hukuk Dairesi 2019/5483 E. , 2019/8283 K.

"İçtihat Metni"

Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, hak sahibi sıfatıyla davacıya ödenen ölüm aylığının 5510 sayılı Kanun hükümleri gereğince kesilmesine yönelik kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum avukatları tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre davalı kurum vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Hakkında verilen boşanma kararı 2002 yılında kesinleşen davacıya, yaşamını yitiren sigortalı üzerinden hak sahibi kız çocuğu sıfatıyla bağlanan ölüm aylığının, boşandığı eşiyle talep konusu dönemde fiilen birlikte yaşadığının belirlendiği gerekçesiyle, davalı Kurumca kesildiği ve 20.10.2008-19.07.2013 döneminde yersiz olarak ödendiği ileri sürülen aylıklar yönünden borç tahakkuk ettirildiği anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağı olan 5510 sayılı Kanun"un 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 56. maddesinin ikinci fıkrasında; eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve çocukların, bağlanmış olan gelir ve aylıklarının kesileceği, bu kişilere ödenmiş olan tutarların, 96. madde hükümlerine göre geri alınacağı yönünde düzenleme yapılmıştır. Anılan maddeye dayalı açılan bu tür davalarda eylemli olarak birlikte yaşama olgusunun tüm açıklığıyla ve taraflar arasındaki uyuşmazlık konusu dönem yönünden ortaya konulması önem arz etmektedir.
İnceleme konusu davaya ilişkin olarak ise; 5510 sayılı Kanun"un 59/2. maddesi gereğince Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurları tarafından düzenlenen tutanakların aksi sabit oluncaya kadar geçerli olup, aksinin ancak eş değer belgelerle ispatlanmasının gerektiği göz önünde bulundurularak, toplanan deliller, adres kayıtları, kolluk tutanağı ve eski eşin denetmene verdiği imzalı beyanına göre davacının eski eşi ile talep konusu olan 2008/10. ayından 2012/4. ayına kadar birlikte yaşadıkları sabit olup, eski eşin denetmene verdiği beyanın imzalı olması karşısında daha sonra beyanından vazgeçmesine itibar edilmeyerek Kurum denetim raporunun aksinin ispat edilemediği ve bu nedenle davanın yukarıda belirtilen dönemler yönünden reddine, diğer dönemler yönünden kabulüne karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 07.11.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.