BAM Hukuk Mahkemeleri Ankara 6. Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/574 Esas 2022/262 Karar Sayılı İlamı
Esas No: 2020/574
Karar No: 2022/262
Karar Tarihi: 13.04.2022
BAM Hukuk Mahkemeleri Ankara 6. Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/574 Esas 2022/262 Karar Sayılı İlamı
T.C. ... 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
... TÜRK MİLLETİ ADINA
6.ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2020/574 Esas
KARAR NO : 2022/262
HAKİM : ... ...
KATİP : ... ...
DAVACI : ... - ...
VEKİLLERİ :...
DAVALI : ... - ...
...
VEKİLİ : Av. ... - ...
DAVA : Tapu İptali Ve Tescil (Satın Almaya Dayalı)
DAVA TARİHİ : 24/11/2020
KARAR TARİHİ : 13/04/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 13/04/2020
Mahkememizde görülmekte olan Tapu İptali Ve Tescil (Satın Almaya Dayalı) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA
Davacı vekilinin Mahkememize vermiş olduğu dava dilekçesinden özetle, Müvekkili kooperatifin, I. ve II. etap olmak üzere toplam 335 ortak olarak kurulduğu, ortaklarına konut tahsisi için ... Yenimahalle'de tapu sicil Müdürlüğünün ... parselde kat karşılığı inşaat yapmak ve buradaki binalardan elde edeceği bağımsız bölümleri ortaklarına tahsis etmek amacı taşıdığını, Kooperatifin 1. ve I1. etap olarak adlandırılan parsellerde yaptığı inşaattan kooperatife özgülenen 206 konutu tahsis ettiği ortaklara ferdileşme işlemini de yaparak tapularını verdiğini, bu nedenle tapularını alan bazı ortakların parasal yükümlülükleri yerine getirmemek için birer birer kooperatiften istifa ettiklerini, ancak müvekkil kooperatife üye olup parasal yükümlülüklerini yerine getirmiş olsa da konutunu edinememiş 98 üyenin mevcut olduğunu, kooperatif 16.04.2019 tarihli genel kurulda tasfiye kararı almış ise de tasfiyeye ilişkin kararın ... ... ATM 2019/237 E. sayılı dava ile iptal edildiği, kooperatifin halen aktif olduğunu ve konutunu edincmemiş üyelerin mağduriyetini gidermek için faaliyetlerine devam ettiğini, davalının 05.03.2005 tarihinde kooperatife üye olduğunu ve üyeliği dolayısı ile ... no.lu bağımsız bölüme kayıtlı taşınmazı edindiğini ve 19.10.2015 tarihinde kooperatif üyeliğinin noter ihtarnamesiyle üyelikten istifa ettiği, her ne kadar açık kapı ilkesi gereğince her ortak serbest iradesi ile kooperatif ortaklığından çıkma hakkına sahip ise de bu hakkın kullanılmasını sınırsız olmadığını, kooperatifin belirli bir amacın gerçekleştirilmesi için kurulduğunu, istifaların konutunu edinememiş üyelerin mağduriyetine sebebiyet verdiğini, istifa eden üyenin istifasının hüküm ve sonuç doğurabilmesi için kooperatiften edinmiş olduğu hakkı (konutu) kooperatife iade etmesi gerektiğini, aksi halde ortaklıktan kaynaklanan tüm hak ve yükümlülüklerin devam edeceğini, davalının istifa ile birlikte edinmiş olduğu konutu iade etmediğini ve parasal yükümlülüklerini de yerine getirmediğini, istifa suretiyle ortaklıktan çıkan ve o tarihten beri parasal yükümlülüklerini yerine getirmeyen davalının adına kayıtlı taşınmazın tapu kaydının iptali ile kooperatif adına tesciline karar verilmesini, bu mümkün değilse fazlaya ilişkin dava ve talep hakkı saklı kalarak şimdilik 10.000,- TL bedelin davalıdan alınarak davacı kooperatife verilmesini talep etmiş, arabuluculuk görüşmelerinin sonuçsuz kaldığı belirtilerek, taşınmaza ihtiyati tedbir konulmasını, davanın kabulü ile mezkur konutun tapu kaydının iptaline, davacı adına tesciline, bu mümkün değil ise talebi artırmak üzere şimdilik 10.000,00.TL bedelinin davacıdan alınarak davacıya verilmesi, talep ve dava konusu edilmiştir.
SAVUNMA
Davalı vekilinin davacı kooperatif vekilinin dilekçesine karşı sunduğu 24.12.2020 tarihli cevap dilekçesinde özetle; Müvekkilinin davacı kooperatife üye olduğunu, kesin maliyet bedeli belirlenen konutun üyelik ve aidat, şerefiye bedeli ve kooperatif genel giderlerini eksiksiz ve zamanında ödeyerek Kooperatif Anasaözleşmesinin 62. Maddesine göre 05.03.2005 tarihinde kendisine konutun teslim edilerek tapu işlemlerinin yapıldığı, Ana sözleşmenin 20. Maddesi gereğince müvekkilinin kooperatiften ilişiğinin istifa tarihi olan 31.08.2015 tarihinde yönetim kurulunca 07.09.2015 tarihinde kesilmiş olduğundan, iki yıldır sorumluluk bedeli hesaplanarak peşin ödeme yapıldığı, Müvekkil kanuni hakkını kullanarak istifası kabul edildiğinden, sırf aidat ödememek için istifa ettiği iddiası gerçeği yansıtmadığı, bu gerekçeye dayanarak daha sonrasında dava açılması haksız ve hukuka aykırı olduğu, Ana sözleşmenin 64 üncü maddesi kapsamında ferdileşmeye geçildiği ve kredi borcu bakımından kooperatifle — ilişkisi kesilmiş olacağı, bu nedenle müvekkilinin borçları tüm yükümlülüklerin yerine getiren müvekkiline karşı art niyetli açılmış bu davanın reddi gerektiği, müvekkilinin istifa tarihi olan 07.05.2015 tarihinden hesaplanmak üzere zamanaşımına uğradığı belirtilerek, müvekkilinden tapusunun iadesinin istenilmesi yasaya aykırı olduğu, belirtilerek, Hukuki dayanaktan yoksun davanın reddine karar verilmesi, talep ve beyan edilmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE
Dava; davalı adına kayıtlı taşınmazın tapu kaydının iptali ile üyeliğin devamı davasıdır.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu "I – Ortaklıktan çıkma serbestisi - tazminat:
Madde 10 – Her ortağın kooperatiften çıkma hakkı vardır. Çıkma keyfiyetinin kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşürmesi halinde ayrılmak istiyen ortağın, muhik bir tazminat ödenmesine dahi hüküm anasözleşmeye konulabilir." hükümlerini haizdir.
Kooperatif kayıtları ile çekişmeli tapu kaydı getirtilerek dosya kapsamına alınmış, deliller toplanmıştır.
Kooperatife ait defter ve kayıtlar ile dosyaya getirtilen tüm belgeler incelenmek sureti ile kooperatifin kuruluş tarihi mevcut durumu (tasfiye halinde olup olmadığı) davalının kooperatife hangi tarihte ve hangi şartlarda üye olduğu, üye olduğu süre boyunca var ise parasal yükümlülüklerini (aidat vb.) yerine getirip getirmediği, kooperatiften ne zaman ne şekilde ayrıldığı, ayrılış koşullarını sağlayıp sağlamadığı, kendisine yapılan tahsisin ana sözleşme ve mevzuat hükümlerine uygun olup olmadığı ve ayrıca dava konusu taşınmazın dava tarihindeki değerinin ne olduğu hususlarında rapor düzenlenmesi amacıyla dosyanın bilirkişiye tevdi edildiği, 02/12/2021 tarihli bilirkişi raporunda; Davalı ..., kooperatif üyeliği hakkından kaynaklı kura ile adına tahsis edilmiş ve kooperatifin yazısına istinaden adını tapu tescili yapılmış, akabinde 23.02.2014 kooperatif üyeliğinden istifa etmiş 31.08.2015 tarihinde kooperatif yönetimiyle ibralaşmıştır. Davacı kooperatifçe dava konusu talep, konutunu almış üyelerin parasal yükümlülüklerden istifayla kaçınmasının, kooperatifin kuruluş amacına ve üyeler arasındaki eşitlik ilkesine ters olduğu ve konutunu edinememiş üyelerin mağduriyetine sebebiyet verildiği gerekçesine dayandırılmaktadır. Kendilerine konut verilememiş mağdur olan üyelerin mağduriyetlerinin(parasal olarak) giderilmesi için Kooperatifin 14.04.2019 tarihli genel kurulunun 5/c maddesinde (konutunu teslim aldıktan sonra istifa etmiş üyeleri de kapsayan) belirlenmiş ödeme kararı alınmış olduğu, ... 6. Asliye Ticaret Mahkemesinin yetersiz karar nisabı nedeniyle alınmış tasfiye kararının geçersiz bulunmasına karşın, yapılacak veya yapımı devam eden konut inşaatı bulunmayan kooperatifin (alacakların tahsil, borçlarını ödeme durumunda)fiili tasfiye hali söz konusu olduğu, Kooperatifin 14.04.2019 tarihli genel kurulunda 5. maddesinde kabul edilmiş kararların(5/c dahil), dava konusu konutunu teslim almamış üyelerin alacaklarının tasfiyesine yönelik olup, davalı adına tescili yapılmış konutun tapusunun iptali talebinin genel kurul kararıyla çelişkili, bu şartlarla Kooperatifteler Kanunu ve Ana Sözleşmenin ilgili maddelerinde karşılığı olmadığı kanısına varıldığı, Mahkemenin kararının tapu iptali yönünde olması halinde ise, ... İli, Yenimahalle İlçesi, Ata Mahallesi sınırları dahilindeki, 44754 Ada 3 Parsel B.Blok, 1. Katında yer alan, 7 Bağımsız Bölüm 28.01.2021 dava tarihi itibariyle değeri 351.196,55 TL olarak hesaplandığı rapor edilmiştir.
Dosya kapsamına göre; davalının, davacı kooperatife üye olduğu ve daha sonra istifa ettiği sabit olup taraflar arasındaki ihtilafın, davalının istifası sebebiyle kooperatiften edindiği taşınmazı iade yükümlülüğünün bulunup bulunmadığı, bu mümkün değilse taşınmaz bedelinin davalıdan alınarak davacıya verilmesinin gerekip gerekmediği noktasında toplandığı tespit edilmiştir.
Yargıtay ... Hukuk Dairesinin 13.12.2012 tarih ve 5200 E. 7357 K., 24.09.2012 tarih ve 4006 E., 5357 K. 18.10.2012 tarih ve 4162 E., 6134 K. sayılı kararlarında açıklandığı üzere; 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 1. maddesi uyarınca, yapı kooperatiflerinin amacı karşılıklı yardım ve dayanışma içinde ortaklarını konut veya işyeri sahibi yapmaktır. Kooperatifler giderlerini ortaklarından topladıkları aidatlar ile karşılamak zorunda olduklarından, ortağın da konut isteyebilmesi için yükümlülüklerini tam olarak yerine getirmesi ve kooperatife borcu olmaması gerekir. İstifa eden ortak ise ancak Kanun'un 17. ve ana sözleşmenin 15. maddesine göre kooperatiften istifa ettiği yıla göre genel gider payı düşüldükten sonra ödediği aidatın iadesini isteyebilir. Çıkan veya çıkarılan ortağın, kooperatif ortaklığı nedeniyle edindiği hakları da kooperatife iadesi gerekir. Bunun istisnası Kooperatifler Kanunu'nun 81. maddesinde düzenlenmiştir. Anılan kanun maddesinin 5983 sayılı Kanunu'nun 2. maddesi ile değiştirilen 2. fıkrası hükmüne göre; amacına ulaşılarak dağılma sürecine girmiş olan kooperatiflerden çıkan veya çıkarılan ortağın konutu veya işyeri çıkma veya çıkarılma sebebiyle geri alınamaz; ancak, bu eski ortaklar daha sonra oluşabilecek tasfiye masraflarına katılırlar.
Dosya kapsamından; davacı kooperatifin 14.04.2019 tarihli genel kurulunun 7/a maddesinde kooperatifin tasfiyesine karar verildiği, bazı kooperatif ortaklarınca ... ... Asliye Ticaret Mahkemesine anılan genel kurulun iptali istemiyle dava açıldığı, yapılan yargılama sonucunda mahkemenin 09.10.2020 tarih ve 2019/237 E., 2020/504 K. sayılı kararıyla davanın kısmen kabulüne, tasfiyeye ilişkin gündemin 7/a maddesindeki kararın nitelikli çoğunlukla alınmadığı gerekçesiyle bu maddenin iptaline karar verildiği, taraf vekillerince hükmün istinafı üzerine ... BAM ... Hukuk Dairesi'nin 16.03.2021 tarih ve 2020/2064 E., 2021/438 K. sayılı kararıyla HMK'nın 353/(1)-b.2. maddesi uyarınca taraf vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verildiği ve dosyanın temyiz incelemesi için Yargıtay'da olduğu anlaşılmıştır.
Davacı kooperatifin dava tarihi itibariyle tasfiye halinde olduğu, tasfiye halinde bulunan kooperatiflerde 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 81-2. maddesi uyarınca kooperatiften çıkan ortağın konutunun çıkma sebebiyle geri alınamayacağı, davalının çıkmadan önce parasal yükümlülüklerini yerine getirdiği, tasfiyeye ilişkin genel kurul kararının iptaline ilişkin mahkeme kararının kesinleşmesi ile tasfiye halinden çıkan kooperatifin aynı taleple başvuruda bulunabileceği gözetilerek davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
02/12/2021 tarihli bilirkişi raporundan özetle, Kooperatif genel kurulunca 2014 ve 2015 yıllarında yapılan genel kurul toplantılarında alınan kararlar ile genel kurul kararlarında konut sahibi olan üyelerin, konut sahibi olamayan üyelerin mağduriyetlerinin giderilmesi için ödeme yapmaları hususlarına yönelik genel kurul kararlarının alınması yanında bu şekilde konut edinen bir kısım ortaklarırı bu ödemeleri yapmak suretiyle kooperatiften ayrılabileceklerine ve daha sonraki yıllarda alınan genel kurul kararlarında da konut edinen ortakların konut edinemeyen ortakların mağduriyetinin giderilmesi için daha yüksek miktarda aidat ödemelerine yönelik olarak alınan genel kurul kararları yanında bu şekilde konut edinen bir kısım ortakların bu ödemeleri yapmak suretiyle kooperatiften ayrılabileceklerine yönelik bir genel kurul kararı bulunmaması, davalı tarafından davacı kooperatif ortaklığından istifa ettiğine yönelik bildirimde bulunması ve bu istifası da davacı kooperatif yönetim kurulunca kabul edilmiş olsa da; davalı tarafın bu istifasının, kooperatiften edindiği konutu kooperatife iade ederek yaptığı ödemeleri iade almaya yönelik olmayan, konut teslim edilememiş artaklar bakımından istifa tarihinden sonra eşitliğin sağlanmasına yönelik alınacak aidat parasal yükümlülüklerden kurtulmaya yönelik olabileceği, davacının istifası ile bu istifasının davacı kooperatif yönetim kurulunca kabul edilmesinin 1163 sayılı Yasa'nın 10, 17 ve 23. maddeleri uyarınca geçerli olmayacağı ve davalının kooperatif ortaklığının ve bu kapsamda da ortaklıktan kaynaklanan tüm hak ve yükümlülüklerinin devam edeceğinden, çıkma iradesine göre konutun kooperatife iadesinin doğacağı, bu yükümlülük kapsamında, konutun iadesi mümkün olmaması durumunda da edinilen konut için ortaklığının devamı bağlamında da; Genel Kurul karalarıyla belirlenen “ev sahibi ortaklardan alınacak aidat” miktarları yönünden dava tarihi itibariyle davalınım; Aidat Asıl; 33.053,11 TL, Faiz ; 6.974,18 TL, olmak üzere, Toplam 40.027,29 TL davacı kooperatife borçlu olduğu, " şeklinde kanaat bildirmiştir.
Davacı vekilinin 12/04/2022 tarihli ıslah dilekçesi ile dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile müvekkil Kooperatif adına tesciline, şayet bu mümkün değilse 10.000 TL talebimizi ıslah yoluyla 30.027,29 TL artırarak, toplam 40.027,29 TL alacağımızın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar kanunu gereğince alınması gereken 80,70-TL harcın mahsubu ile fazladan alınan 602,88-TL'nin yatıran tarafa iadesine,
3-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiginden A.A.Ü.T göre hesaplanan 6.004,00-TL nisbi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
-Hüküm kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının yatıran tarafa iadesine,
-HUAK 18A/13 maddesi ile HUAK yönetmeliği 26/2 maddesi gereğince yargılama giderlerinden sayılan 1.320,00-TL zorunlu arabuluculuk giderinin davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
Dair, davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı, kararın tebliğden itibaren 2 hafta içerisinde ... Bölge Adliye Mahkemeleri'nde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 13/04/2022
Katip ...
Hakim ...
BU BELGE, GÜVENLİ ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞTIR
