Yargıtay 18. Hukuk Dairesi 2014/19900 Esas 2015/9329 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Dava dilekçesinde, ... İli ... İlçesi ... Köyü ... parsel sayılı taşınmazın kamulaştırmasız el atma nedenine dayalı olarak bedelinin faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz istemlerinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Mahkemece dava konusu taşınmazın tarım arazisi olarak kabulünde bir isabetsizlik yoksa da bilirkişi kurulunca düzenlenen rapor hükme yeterli değildir.
Şöyle ki;
2942 Sayılı Yasanın 4650 Sayılı Yasa ile değişik ll.maddesinin l.fıkrasının (f) bendi uyarınca bilirkişi kurulları, arazi niteliğindeki taşınmaz malın kamulaştırma tarihindeki mevki ve şartlarına göre ve olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelirini esas tutarak düzenleyeceği raporda, bedelin tespitinde etkili olacak bütün nitelik ve unsurları ve her unsurun ayrı ayrı değerini belirtmek suretiyle ve ilgililerin de beyanını dikkate alarak gerekçeli bir değerlendirme raporuna dayalı olarak taşınmaz malın değerini tespit etmelidir. Yargıtay’ın yerleşmiş uygulamalarında ise bilirkişi kurullarınca –taşınmazın sulu ya da kuru niteliğine göre- münavebeye alınan ürünlerin dekar başına ortalama verimi ve üretim giderleri ile kg. başına ortalama satış fiyatlarını içeren veri cetvelleri tarım müdürlüğünden getirtilip, değerlendirmenin bu verilere uygun biçimde yapılması ilkesi benimsenmiştir.
Yukarıda açıklanan Yasa maddesi ve Yargıtay uygulamaları doğrultusunda, öncelikle bilirkişi kurulunca münavebeye alınacak ürünlerin değerlendirme tarihi (2012 yılı) itibariyle sulu ve kuru arazilerde yetişen ürünlerin dekar başına ortalama verim ve üretim giderleri ile kg. başına ortalama satış fiyatlarını gösteren veri cetvellerinin ilçe tarım müdürlüğünden getirtilip bunların değerlendirmeye alınması suretiyle net gelir bulunmalı, iklim şartları, arazinin toprak ve topografik yapısı ve bölgesindeki konumu (büyük yerleşim yerlerine uzaklığı vd.) dava konusu taşınmazın bulunduğu yerle benzer nitelikte olan ülkemizin değişik yörelerindeki
arazilerinin değerlendirilmesinde, (değeri önemli şekilde etkileyen kanıtlanmış, farklı ve özel bir faktör bulunması hali hariç) sulu tarım arazilerinde kapitalizasyon faizi oranının %5, kuru tarım arazilerinde ise %6 alınması suretiyle bedel belirlenmelidir.
Somut olayda dava konusu taşınmazın kuru niteliği, bilirkişi raporunda belirlenmekle birlikte ilçe tarım müdürlüğünden 2012 yılına ait kuru tarım verilerinin getirtilerek raporun denetlenmemiş olması, taşınmazın kapitalizasyon faiz oranının da kuru tarım arazileri için saptanan kapitalizasyon faiz oranından farklı olarak %5 alınmış olması doğru görülmemiştir.
Mahkemece, öncelikle dava konusu taşınmazın belirlenen niteliğine (kuru) göre yetiştirilen ürünlere ait değerlendirme (2012) yılı ilçe tarım müdürlüğü verileri getirtilmeli ve bilirkişi kurullarından bu verilerin ortalama değerlerini ifade eden değerlerinin esas alındığı rapor ile %6 kapitalizasyon faizi uygulanması suretiyle değer tespiti yapılmalı, uygunluğu denetlendikten sonra oluşacak sonuç doğrultusunda karar verilmelidir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz edenlere iadesine, 03.06.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.