Danıştay Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2017/2752 Esas 2017/7653 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/2752
Karar No : 2017/7653


Karar Düzeltme İsteminde
Bulunan (Davalı) :
Vekili :
Karşı Taraf (Davacılar) :
Vekilleri :

İstemin Özeti : Danıştay Onbeşinci Dairesi'nin 20/06/2017 tarih ve E:2016/5227, K:2017/4026 sayılı kararının, hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Düşüncesi : Karar düzeltme isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onbeşinci Dairesi'nce, davalının karar düzeltme istemi, Dairemizin 20/06/2017 tarih ve E:2016/5227, K:2017/4026 sayılı kararının kaldırılmasını gerektirecek nitelikte görüldüğünden, kararın düzeltilmesi istemin kabulü edilerek Dairemizin anılan kararı kaldırılarak temyiz istemi yeniden incelenmek suretiyle gereği görüşüldü.
Dava; davacı şirket adına kayıtlı ... plakalı aracın, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun Ek 2/3. maddesi uyarınca altmış gün süreyle geçici olarak trafikten men edilmesine ilişkin 07.09.2015 tarihli işlemin ve araç sürücüsüne 2.400,00- TL idari para cezası verilmesine ilişkin aynı tarih ve 862345 sayılı işlemin iptali istemleriyle açılmıştır.
... İdare Mahkemesi'nce; Olayda, aracın ruhsatında kullanım amacı olarak yolcu nakli-ticari kaydı yer aldığı, davacı şirketin iştigal konusunun “lüks otomobil ile yolcu taşımacılığı” olduğu, dava dilekçesinde, bir çok mahkemede dava konusu edilen lüks ve filo otomobil ile taşımacılığa ilişkin araçlara ilişkin koşulları yeniden belirleyen UKOME kararı nedeniyle izin ve yetki belgesinin yenilenmediğinin belirtildiği, bahsi geçen UKOME kararına ilişkin yargısal sürecin de devam ettiği ve gelişen süreçte, halihazırda ticari hayatını “lüks otomobil ile yolcu taşımacılığı faaliyeti yaparak sürdüren şirketin bu faaliyetini sürdürmesine imkan veren, düzenleyici kuralları belirleyen koşul/prensiplerde doğan boşluğun devam edegeldiği, bir önceki UKOME kararının yürürlükte olduğu dönemde araca yolcu taşımacılığı yetki belgesi düzenlendiği hususları hep birlikte gözönüne alındığında, dolayısıyla davacının bu faaliyetinin yukarıda açıklanan 2918 saylıı Karayolları Trafik Kanununun Ek/2-3.maddesi kapsamında değerlendirilmesine olanak bulunmadığından, bu fiili nedeniyle güzergah izin belgesi olmayan ya da güzergah izin belgesinde belirtilen izin dışında farklı güzergahlarda yolcu taşımacılığı yapanlar için öngörülen yaptırımın uygulanması gerekirken, 2918 sayılı Kanun’un Ek 2/3.maddesi uyarınca işlem tesis edilmesinde hukuk ve mevzuata uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptallerine karar verilmiştir.
Davalı idare tarafından, İdare Mahkemesi kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun "Araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması" başlıklı Ek 2. maddesinin 1. ve 2. fıkralarında; araçlarını motorlu araç tescil ve trafik belgesinde gösterilen maksadın dışında kullananlar ile sürülmesine izin veren araç sahiplerinin 14.400.000 lira para cezası ile cezalandırılacağı, ayrıca, aracın onbeş gün süre ile trafikten men edileceği; aynı maddenin 3. fıkrasında ise; ilgili belediyeden izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dahilinde ticari amaçlı yolcu taşıyan kişiye, araç sahibine, bağlı bulunduğu durak, işyeri ve işletmelerin sorumlularına birinci fıkrada gösterilen idari para cezasının üç kat olarak, fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde tekerrürü halinde ise beş kat olarak uygulanacağı, ayrıca, aracın her defasında altmış gün süre ile trafikten men edileceği hükmü yer almıştır.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun "Araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması" başlıklı Ek 2. maddesinde; araçlarını motorlu araç tescil ve trafik belgesinde gösterilen maksadın dışında kullananlar ile sürülmesine izin veren araç sahiplerinin 14.400.000 lira para cezası ile cezalandırılacağı, ayrıca, aracın onbeş gün süre ile trafikten men edileceği, ilgili belediyeden izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dahilinde ticari amaçlı yolcu taşıyan kişiye, araç sahibine, bağlı bulunduğu durak, işyeri ve işletmelerin sorumlularına birinci fıkrada gösterilen idari para cezasının üç kat olarak, fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde tekerrürü halinde ise beş kat olarak uygulanacağı, ayrıca, aracın her defasında altmış gün süre ile trafikten men edileceği hükmüne yer verilmiştir.
Anılan maddenin ilk halinde aracın üretim amacı dışında yolcu veya yük taşımacılığında kullanılması hali için ceza öngörülmüşken, maddeye 31.05.2012 tarihinde kabul edilen 6321 sayılı Kanunla eklenen üçüncü fıkrayla, "korsan" olarak tabir edilen şehiriçinde ticari amaçlı kayıt dışı yolcu taşımacılığının engellenerek, hem taşımacılık hizmetlerinin düzene sokulması hem de kurallara bağlı olarak yolcu taşımacılığı yapan esnafın haklarının korunmasının amaçlandığı görülmektedir.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun "Ulaşım hizmetleri" başlıklı 9. maddesinde; büyükşehir içindeki karayolu üzerinde her türlü taşımacılık hizmetlerinin koordinasyon içinde yürütülmesi amacıyla ulaşım koordinasyon merkezi (UKOME) kurulacağı ve bu Kanun ile büyükşehir belediyesine verilen trafik hizmetlerini plânlama, koordinasyon ve güzergâh belirlemesi ile taksi, dolmuş ve servis araçlarının durak ve araç park yerleri ile sayısının tespitine ilişkin yetkiler ile büyükşehir sınırları dâhilinde il trafik komisyonunun yetkilerinin ulaşım koordinasyon merkezi tarafından kullanılacağı, büyükşehir belediyelerine bu Kanun ile verilen görev ve yetkilerin uygulanmasında 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun bu Kanun'a aykırı hükümlerinin uygulanmayacağı ifade edilmiştir.
5216 sayılı Kanunun anılan hükmüne istinaden hazırlanan ve 15/06/2006 gün ve 26199 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulan Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliği'nin 28/2 maddesinde, "Taksi, dolmuş, minibüs ve umum servis araçları ile toplu taşım araçlarının tahsis süreleri, ticarî plâka sayıları ile bu plâkaların verilmesine ilişkin usûl, esas ve devir ücretleri UKOME’ce tespit edilir." kuralı yer almıştır.
... Büyükşehir Belediye Başkanlığı Ulaşım Koordinasyon Merkezi'nin 23.11.2012 tarih, 2012/10-23 ve 27.08.2014 tarih, 2014/8-8 numaralı kararlarında, lüks otomobil ile yolcu taşımacılığı yapacak şirketlerin en fazla bir yıl süreli geçici yetki belgesi sahibi olması ve bu taşımacılıkta kullanılacak her bir araca bir yıl süreli araç izin belgesinin alınması gerektiği kararlaştırılmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden; 07.09.2015 tarihinde kolluk kuvvetleri tarafından yapılan denetimde ... plakalı araç ile belediye sınırları içinde ücret karşılığı ticari amaçla izinsiz yolcu taşımacılığı yapıldığından bahisle tesis edilen işlemlerin iptali istemiyle açılan davada, dosya kapsamında yer alan bilgi belgelerden, ücret karşılığında ticari amaçla izinsiz yolcu taşımacılığı yapıldığı, bahse konu aracın trafik tescil tarihinin 30.04.2015 olduğu, şirkete ait geçici izin belgesi yenileme dilekçesinin 18.07.2014 tarihinde idareye verildiği, şirket adına düzenlenen Lüks Otomobil ile Yolcu Taşımacılığı Geçici Yetki Belgesi ile idareye verilen yenileme dilekçesinin dava konusu aracı kapsamadığı, araca ait Lüks Otomobil ile Yolcu Taşımacılığı Geçici Araç İzin Belgesinin bulunmadığı ve izinsiz yolcu taşımacılığı faaliyetinin, davacı şirketin bilgisi ve izni dahilinde yapıldığı, anlaşılmaktadır.
Bu durumda; İlgili belediyeden izin veya ruhsat almaksızın ve araç sahibinin bilgisi ve izni dahilinde ticari amaçlı yolcu taşıması yapılması nedeniyle aracın geçici trafikten men'ine ve sürücüye uygulanan trafik idari para cezasının iptallleri istemiyle açılan davanın reddi gerekirken, iptalleri yolunda verilen temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle; ... İdare Mahkemesi'nin, ... tarih ve ... sayılı kararının BOZULMASINA, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine, 20/12/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.